Israel is
uniquely poised to seize the promise of the 21st century. Israel is a world
leader in science and technology, in cyber, software, water, agriculture,
medicine, biotechnology and so many other fields that are being revolutionized
by Israeli ingenuity and Israeli innovation. Israel is the
innovation nation. Israeli know-how
is everywhere.
October 1st, 2015 • Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu renewed
his warning that the Iranian nuclear deal threatens to destabilize the Middle
East and will make a war more likely. He cautioned that already Iran is ramping
up efforts to fund terror cells worldwide, while also arming Islamists in Syria,
Yemen, Lebanon, and the Palestinian territories.
Netanyahu told that Iran was building up its own armament stockpiles and that
billions of dollars in sanctions relief would only fuel the effort. He reminded
the nations of the world that Iran already has the capability to target Israel
with ballistic weapons and that it’s current ballistic efforts can only be
meant to threaten Europe and the United States.
The Prime Minister chastised the member states of the U.N. for their failure to
speak out against Iranian threats to destroy Israel, and that the silence was
deafening. Netanyahu emphasized the point by staring at the delegates in
silence for 45 seconds.
Netanyahu responded to Palestinian Authority President Mahmoud Abbas’s
declaration the previous day that it would no longer honor the Oslo Peace
Accords by offering to reopen peace talks with the PA without any conditions.
He also rejected the assertion by Abbas that Israel intended to change the
status of the al-Asqa Mosque on the Temple Mount in Jerusalem, a Palestinian
allegation that has recently fomented violent incidents. He noted that Israel
goes to great lengths to ensure the safety of the shrines of all religions in
the Holy Land.
Prime Minister Netanyahu pleaded with U.N. member states to cease decades of
anti Israeli rhetoric, and to undertake an honest effort to work toward an
Israeli – Palestinian peace agreement.
Tun Abdul Razak Hussein The second Prime Minister of Malaysia
Abdul Razak Hussein Tun Abdul Razak Hussein was the
second Prime Minister of Malaysia, ruling from 1970 to 1976. Tun Razak was the
Prime Minister responsible in setting up Barisan Nasional, which is the ruling
coalition ...Wikipedia
“ A though the country's goal of using the Malay language at the university level is scheduled to be implemented in 1983, that is, 10 years from now,
University Kebangsaan Malaysia has already achieved this goal from the
moment it was
incepted . UKM has used the Malay
language as its medium of instruction ever since it was established three years ago. ”
“I believe the Malay language, as a living language, will continue to flourish as a modem language of knowledge amidst all other languages. We all hope that with the progress of knowledge and academic research in this university, especially in the area of Bumiputra culture, it will be the focus of scholars, not only from Southeast Asia, but al so f rom all over the
world ”
Chancellor’s Excerpt At The UKM’s First
Convocation Y.A.B. Tim Haji Abdul Razak bin Hussain SMN, Barrister at Law
(Lincoln's Inn)
THE GREAT LIVES
Tun Abdul Razak Hussein
Bapa Pembangunan
TUN Razak, the second Prime Minister of Malaysia, was born on March 11, 1922, in a village called Pulau Keladi. He spent most of his childhood years in his grandparents’ house in Jambu Langgar, a village not far away from Pekan.
His father was Dato Hussein, who was working with the district office in Raub at the time he was born. Not long after, Hussein was transferred to the district office in Pekan. Two years later, he was transferred again, this time to Temerloh. He had also been promoted to the post of Assistant District Officer.
He could not bring his family along because his wife was about to give birth to another child. Someone had to look after little Razak. So, Dato Hussein sent the boy to his parents’ house in Jambu Langgar.
This was how Razak found himself in his grandparents’ house in Jambu Langgar at a very early age. Most of the people in Jambu Langgar were farmers and fishermen. Some wove sarungs for a living. This was done mostly by the women, during their free time, to earn extra income for their families.
There was no electricity in the village. There was also no water supply. The people depended on the river to have their baths and wash their clothes.
Although Razak’s grandparents were considered among the richest in the village, he was taught to live a simple life. He was taught not to waste his time running around or playing with the other children.
Razak, although a little boy, proved that he was useful to the family. He took the buffaloes to his grandfather’s rice fields and looked after them. However, not all his time was spent working.
During his free time, he was allowed to go fishing at the river. He also swam there. Sometimes he went to search for fruits in the orchards. When his grandparents were free, they would take him to visit his mother in Pekan, which was across the river. In Pekan, he also had the opportunity to go shopping.
Soon he had very little free time on his hands. The time for him to attend school had come. His grandparents, like other parents in the village, sent him to the village school. Razak would walk to this school, barefooted, with the other boys.
The school did not have separate classrooms, like modern schools. It was a wooden building with an attap roof. It school only accepted boys and they were taught from eight in the morning until one in the afternoon. Friday, being a day for prayers, was a holiday.
Razak studied in this school for four years, that is from Standard One to Standard Four. Then when he was eleven years old, he was selected to attend the Malay College in Kuala Kangsar.
Like most other students, Razak could not begin his lessons immediately after joining the college. All the subjects in the school were taught in English. Razak had not learnt any English in the Malay school. So he was taught English first. It was not long before Razak mastered the language. He proved this five years later, when he wrote an essay titled, Progress is a Myth. It was published in the college magazine.
All students studying in the Malay College had to live in the hostel. They had to wake up at six in the morning. An hour later, they must be at their desks for their first lessons. At eight-thirty they were given time off for breakfast.
The breakfast here was very different from the one Razak usually had at home. Here there was European- style breakfast. Students were served eggs, bread, butter and tea. Breakfast would be over at fifteen minutes past nine, and students would continue with their lessons after that.
They were dismissed for lunch at one in the afternoon. After lunch the boys were forced to sleep so that they would not make any noise. This was the time the headmaster and the other teachers completed whatever work they were supposed to do.
The headmaster was a strict and fierce man. He made sure every boy dressed properly. Students were expected to be well behaved at all times. They had to know table manners. For example, they should be able to drink soup without making the slurping sound.
Whether a student was rich or not, he was only allowed to spend a dollar a week. That money, too, could only be received from the headmaster every Friday.
Razak did well in his first year at the Malay College. Although he had just learnt English, he managed to score good marks in the English subjects.
As a result, he was promoted from Standard One to Standard Three.
Continuing to work hard, he managed to pass the Junior Cambridge Examination in 1937. A year later, he was successful in the School Certificate Examination. A report sent by the headmaster to his father said that Razak was working hard and doing well in his studies. So, he did not have to pay the school fees for the following year. However, the headmaster pointed out that Razak need to improve in Mathematics. He was making a lot of careless mistakes.
Apart from doing well in his studies, he was also active in sports and associations. He represented his school in hockey, tennis and squash. He played cricket for his house. He was made the vice-captain of the school soccer team.
He was a good debater. No wonder then that he was made the vice-president of the Literary, Dramatic and Debating Society. Later, he was elected the President of the College Union.
Razak completed his studies in the Malay College on May 31, 1940. He had now won a scholarship to study at Raffles College in Singapore.
Razak was to do a three-year course at Raffles. He was to study economics, law and history. On completion of his course, he would be receiving a diploma. Raffles College was a well-known higher institution of learning at that time. It was here that the best students from good schools in Malaya were sent to further their studies. There were students from Sultan Abdul Hamid College, Malay College, Victoria and Raffles Institutions.
As a new student, Razak had to undergo ragging by the seniors. New students had to do chores for the seniors and call them ‘Sir’. They were not allowed to wear neckties. However, this ragging only lasted for a month. After the ragging month they were treated well by the seniors.
Coming to Raffles College was certainly a new experience for Razak. This was the first time he was going to study with students of other races. However, Razak made friends fast; he got on well with the other
students. He was also catching up with his studies and getting use to life in Raffles College.
Things went on well for Razak and the other students until December 1941. In that month they were busy preparing for the examination. That was also the month the Japanese attacked Malaya.
One night they were awakened by the loud sounds of gunfire and exploding bombs. From the balconies, Razak and his friends could see planes circling about the skies. The Japanese planes had attacked the air force bases in Seletar and Tengah.
The attack stopped at half past four in the morning. As soon as they woke up hours later, Razak and his friends went out to town to witness the damage caused by the bombings. What they saw frightened them.
Shops and buildings were destroyed by the bombings. Some of the buildings were still on fire. Dead bodies were being removed by rescue workers.
That night, too, they were awoken by gunfire. On December 10, their principal informed them that the examinations were cancelled. The Raffles College was to be turned into a hospital to treat wounded soldiers. Students were told to pack their belongings and get ready to go home.
There was no transport for them to return home.
The trains were packed with soldiers, moving north, with their weapons and ammunition. The students had no choice but to stay with friends in Singapore.
Razak, however, managed to get a ride on a slow train to Kuala Lumpur. From there he travelled by road to Bentong, to meet his father, who was the district officer there.
By the end of December, the Japanese, who had been moving down from Kota Bahru, had reached Pahang. A fierce fighting took place in Kuantan. A few days later, the Japanese took control of Pekan, the royal capital of Pahang.
There was trouble for the Razak family with the Japanese soldiers. Dato Hussein, Tun Razak’s father was arrested. Because of his fair skin, the Japanese thought that he was an European or an Eurasian. Luckily, a Japanese woman, who was married to a Malay, explained to the soldiers that Dato Hussein was a Malay. Otherwise the soldiers would have tortured him and sent him to prison.
After some time with his father in Bentong, Tun Razak and his family members returned to Pekan.
There Razak became a farmer and fisherman. Soon Razak became tired of these hard jobs. So he went back to his father in Bentong, hoping that Dato Hussein would find him a job.
His father could not help him. No jobs could be given without the permission of the Japanese. But Tun Razak was not one to waste his time. He borrowed a few hundred dollars and began publishing a newspaper called Geraran Masa. It was a weekly newspaper.
Whatever news that was published in the newspaper had to be approved by the Japanese. As a result, the newspaper did not become popular. Razak had to stop publishing the newspaper after four issues.
Razak was now without a job. On top of that he owed several hundred dollars, which he had used to start the newspaper. To avoid being treated badly by the Japanese, he started learning the Japanese language. This brought him good luck. He was given a clerk’s job in the Bentong District Office.
Later, Tun Razak was appointed an interpreter. To be able to carry out this job, he was sent to Singapore for training. Here he underwent a six months’ course in the Japanese language.
The training was difficult. They had to march and do exercises in the hot sun. However, trainees were given comfortable places to stay. The food served was also good.
Razak continued serving the Japanese until they surrendered to the British in 1945. A year later, he was ready to further his studies. The Japanese rule of Malaya, for about three and a half years, had made it impossible for him to continue his studies.
He applied to the government for a scholarship to study law at the London University. At first his application was approved, but later it was discovered that he had not studied Latin. He could not enter the University unless he passed the Latin examination.
Razak took Latin lessons from the District Officer of Kuala Lipis. Studying on his own for the most part, he managed to pass the Latin examination. With this, he was offered a place to study law in Lincoln’s Inn.
Razak managed to pass the law examination in eighteen months. However, he had to wait for at least a year and a half before he was given approval to become a lawyer. He decided not to let this free time go to waste. So, he joined London University to do a course in economics. He was, unfortunately, not able to complete his course here because he had to return home suddenly after his father’s death.
However, he managed to enter Cambridge University later to do a course in economics and public administration. It was during his stay in England that he became interested in politics. He was elected the Secretary of the Malay Society. Tunku Abdul Rahman was the president then.
Not long after, he formed the Malayan Forum. This association was opened to students of any race from Malaya. In this association students discussed about politics in Malaya and there were debates on important issues.
On top of that he attended the proceedings in the British parliament. He observed the speakers and listened carefully to their speeches. Back in his room, he would practise making his own speeches. He used a long mirror to improve his style. To learn more about politics, he also attended lectures at the London School of Economics.
Razak returned to Malaya in May 1950. He was immediately made the Assistant State Secretary. In November the Sultan made him the tenth Orang Kaya Indera Shahbandar. Dato Hussein had been holding this title before his death.
He also became active in politics by joining the Kuala Lipis branch of UMNO. It was not long before he was appointed the UMNO Youth Leader. Shortly after that he was elected the Deputy President of UMNO at the age of 29. He held this post until he became the second prime minister of Malaysia in 1970.
In February 1951, he was to receive another respectable position in politics. He was elected a member of the Federal Legistative Council and by 1955, he had become the Acting Chief of Pahang.
In 1955, the government held the Federal Elections. To contest in the elections, Razak resigned from his job because government servants were not allowed to participate in politics. He contested the Semantan constituency in Pahang.
Razak collected 14,094 votes, defeating his opponent by 12,095 votes. The Alliance, Tun Razak’s party, won all the seats contested except one. With this, the Alliance was ready to form the government. Tunku Abdul Rahman became the Chief Minister and Tun Razak the Minister of Education.
In January 1956, Tun Razak joined the delegation to London to discuss Independence for Malaya. The delegation was headed by Tunku Abdul Rahman. It was also joined by Tun H.S. Lee and Tun Dr. Ismail.
The trip was successful. The British government agreed to grant Independence to Malaya on August 31, 1957. Tunku announced the good news to a large crowd waiting for them in Malacca.
On April 16, 1959, Tunku went on leave. Tun Razak took over as Prime Minister. At the same time he was helping the Alliance party prepare for the parliamentary elections to be held in August.
This time, too, the Alliance won the election. Tunku became the Prime Minister again. Tun Razak was made the Deputy Prime Minister and was also Minister of Defence and Internal Security. Not long after, he was made a Tun.
On October 6, 1959, Tunku Abdul Rahman announced the setting up of a new ministry. This ministry was to be called Ministry of National and Rural Development. Tun Razak became its Minister.
As Minister of National and Rural Development, he was responsible for improving the lives of the poor people in villages.
So successful was he in carrying out his duties, that he came to be called Father of Development. He became not only well-known in Malaysia, but also overseas. For his services he received the Magsaysay Award, an award much respected in Asia.
On September 22, 1971, Tunku Abdul Rahman resigned as the Prime Minister of Malaysia. Tun Abdul Razak was sworn in as the new Prime Minister. Towards the end of 1975, Tun Razak’s health turned bad. He went to London for treatment. He was suffering from leukemia since 1970, but had kept it a secret. Even with his bad health he had continued serving the country.
The treatment in London could not cure him. He passed away on January 14, 1976. After the public and dignitaries had paid him their last respects, his body was buried in Makam Pahlawan.
In 1981, Dato Seri Dr. Mahathir ordered the Sri Taman to be turned into the Memorial Tun Razak. The aim of the memorial was to preserve Tun Razak’s private and other materials relating to his life. It is open to the public. The memorial is situated close to Taman Tasik Perdana and Masjid Negara.
Like Tunku, Tun Abdul Razak will be remembered for his numerous services and contributions to the country.
Glossary
Transferred - moved from one place to another.
Orchard - a piece of land on which fruit trees are planted,
Dismissed - allowed to leave,
Represented - played for.
Balcony - space outside an upstairs room,
Principal - person in charge of a school or college; like a headmaster,
Appointed - given a particular job.
Elected - chosen by a group of people,
Discuss - talk about.
Preserve - keep because something is valuable.
Tun Abdul Razak Hussein
Bapa Pembangunan (Kebenaran di Sebalik Perjuangan)
Tradisi Kepimpinan Berjiwa Rakyat
PENDAHULUAN
Menyuntik
Semangat Pemuda
Aspirasi
Rakan Seperjuangan
Akab
Seorang Sahabat
Kuah
Tumpah Ke Nasi
Memang sudah banyak hasil
penulisan yang nembuat analisis mengenai perjuangan politik Tun Abdul Razak bin
Hussein, tetapi ketokohan beliau bagaikan lautan yang terus bergelombang.
Semakin diselami terlalu banyak khazanah tersembunyi di dasarnya yang
berteluk-teluk, berceruk-ceruk dan bekelok-kelok. Kemunculan beliau dalam
gerakan nasionalisme pra kemerdekaan, seolah-olah satu anugerah besar kepada
bangsa Melayu sekalipun ianya boleh ditafsirkan kalau Tun Razak tak muncul pun
mungkin orang lain akan mengambil tempatnya.
Tetapi sebelum Tun Razak sudah
tampil ramai tokoh- tokoh nasionalisme silih berganti menentang penjajahan sama
ada pada period pra sejarah moden mahupun ketika bermula awal abad ke 20.
Misalnya orang Melayu tak lupa dengan sumbangan Dato’ Dol Said di Naning
(1831); Dato’ Bandar Tunggal di Sungai Ujong, Negeri Sembilan (1874); Dato’
Maharajalela Pandak Lam di Pasir Salak, Perak (1876) atau Dato’ Bahaman di
Semantan, Pahang (1892).
Kemudian diikuti oleh Tok Janggut
Haji Mat Hassan di Pasir Putih, Kelantan (1915) dan Tuan Guru Haji Abdul Rahman
Limbong di Hulu Terenggan (1928) sudah terbabit menggerakkan penentangan
terhadap penjajah. Gerakan peringkat kedaerahan sekadar mampu menyumbang
sedikit tekanan, tetapi tak menjejaskan langsung kekuatan penjajah. Justeru
kepimpinan yang membentuk gerakan massa di segenap peringkat, hanya bermula
pada 1 -4 Mac 1946 di Kelab Sultan Sulaiman, Kampung Baru, Kuala Lumpur.
Dirawikan oleh Ibnu Rahawiah dan
Khaisamah di dalam Fadailus
Sahabah, ketika dilantik menjadi
khalifah, Abu Bakar al-Siddiq dalam keadaan sedih menyembunyikan diri di rumah.
Apabila Umar al-Khattab menemuinya, beliau lantas mencerca, “Kamulah yang telah
menyebabkan aku memikul tanggungjawab ini dan kamu telah memaksa aku supaya
menerima jawatan khalifah ini di hadapan orang ramai.”
Bagaimanapun Abu Bakar mengalah
selepas mendengar Umar menuturkan, “Adakah kamu tidak mengetahui bahawa
Rasullullah SAW telah bersabda, ‘Jika seseorang pemerintah itu, melakukan
ijtihad lalu betul ijtihadnya maka ia akan memperolehi dua ganjaran dan
sekiranya beliau tersilap ia akan memperolehi satu ganjaran’.” Kata- kata Umar
itulah yang mententeramkan hati Abu Bakar.
Begitu juga dirawikan oleh Abu
Abid, al-Uqaily, at- Tabarani, Ibnu Asakir, Sa’ed bin Mansur dan selain
daripada Abdul Rahman bin Auf seperti dalam al-Kanz, mengenai
kebimbangan Abu Bakar r.a. apabila dilantik memegang jawatan khalifah. Tetapi
aliran pemikiran sekarang berkaitan kuasa politk agak berbeza, hingga berlaku
pergolakan yang menggugat kestabilan negara. Justeru penulisan buku ini tak
menjurus kepada aqiliah perbandingan, sebaliknya melihat pendekatan pada period
yang berbeza.
Allahyarham Tun Abdul Razak
Hussein memang nama besar dalam politik tanahair, apalagi beliau dikenali
sebagai negarawan terulung selepas Almarhom Tunku Abdul Rahman. Sekalipun
gerakan nasionalisme pra kemerdekaan sudah dimulakan sejak Ibrahim Haji Yaacob,
Dato’ Ishak Haji Muhammad, Dr Burhanuddin al-Helmy, Dato’ Onn Jaafar atau Dato’
Ahmad Boestamam, tetapi peranan Tunku dan Tun Razak pada dekad 1950-an lebih
bermakna sebagai sasaran terakhir perjuangan nasioanlisme itu.
Banyak pihak mengakui Tun Razak
tak meninggalkan harta, tetapi beliau mewariskan tradisi kepimpinan kepada
anaknya Dato’ Seri Najib. Penulisan buku ini juga memang terilham semasa
pilihanraya 2004, tatkala melihat poster di sekitar kawasan Parlimen Pekan
memberi kesan positif. Dato’ Seri Najib dilihat mewarisi tradisi kepimpinan
yang sudah dimulakan oleh Tun Razak sebelum ini. Apalagi gelaran ‘Bapa
Pembangunan’ kepada Tun Razak selaras dengan keprihatinan beliau terhadap isu
kemiskinan, masalah penduduk luar bandar dan kalangan yang berpendapatan
rendah.
Bagaimanapun penampilan Dato’
Seri Najib dalam hiraki kepimpinan UMNO tak semudah yang dicapai oleh ayahnya
Tun Razak, sebaliknya melalui jalan panjang yang berliku- liku,
berlingkuk-lingkuk dan berbelok-belok. Berbezadengan Tun
Razak diberi laluan mudah memimpin UMNO dengan latar belakangnya sebagai
pemimpin pelajar, terbabit dalam pasukan sukarelawan WATANIAH yang radikal di
samping aktif bersama persatuan belia di peringkat antarabangsa.
Pendekatan Tun Razak menuntut
kemerdekaan sealiran dengan Tunku yang lebih tertumpu kepada perjuangan
menerusi perlembagaan, malah mereka sentiasa mengelak daripada terbabit dalam
gerakan revolusi. Kesedaran rakyat di Tanah Melayu ketika itu tak boleh
dibandingkan dengan perjuangan revolusi di Indonesia sebagai satu sebab ianya
tak sesuai mendamba gerakan.
Mengikuti perkembangan di Mesir yang
memunculkan Jeneral Naguib mengetuai revolusi pada 1952, seolah-olah menjadi
iltizam kepada Tun Razak memimpin negara kemudiannya. Bukan sahaja beliau
menamakan anaknya Najib sempena keterampilan Jeneral Naguib dalam gerakan
revolusi di Mesir; bahkan secara tak langsung Tun Razak semacam mempraktikkan
penjelasan Jamal Abdul Naser dalam kata pengantar buku 'Revolt on the Nile' (kemudian diterjemah oleh Ahmad Boestamam ‘Pemberontakan
Di Lembah Nil):
“Kegelisahan (Angkatan
Bersenjata) melihat kehancuran negara, kejatuhan maruah kuasa tradisional, dan kebencian rakyat Mesir kepada pendudukan British di tanah air mereka. Tidak
selalunya mudah hendak mengalahkan tenaga penghancur, pengkhianatan dan sikap masa bodoh, tetapi para patriot telah meletakkan asas yang kukuh di atas
pembangunan baru yang akan didirikan: Republik Mesir. Ketertiban menggantikan kekelam-kabutan. ”
Ketertiban inilah menjadi formula
Tun Razak ketika menghadapi kemelut 1969, apabila beliau diberi tanggungjawab
memimpin negara menerusi MAGERAN. Tetapi TUn Razak juga tak terlepas berdepan
dengan kerenah kalangan ahli-ahli parti, apabila ketertiban tindak tanduknya
mula dipertikai. Bagaimanapun tempoh pentadbiran Tun Razak yang singkat,
apabila beliau meninggal dunia pada Januari 1976 memberi kesan kehilangan besar
kepada negara dan rakyat Malaysia.
Justeru penulisan buku ini
bukanlah satu perbandingan mengenai pendekatan politik dua generasi, tetapi
memperlihatkan kecenderungan dalam penampilan pimpinan yang dianggap tradisi
kepada hiraki UMNO sendiri. Peralihan kuasa secara tertib yang menjadi amalan
UMNO merupakan tradisi kepimpinan yang diwarisi oleh Dato’ Seri Najib, bukan
berdasarkan keperibadian beliau sebagai anak negarawan terulung itu.
Langkah Perkasa Pemuda Harapan Negara
SEBAIK sahaja mengambil alih
kepimpinan Perikatan Pemuda UMNO (sekarangPegerakanPemudaUMNO) dalam Majlis
Mesyuarat Agung UMNO (sekarang ialah Perhimpunan Agung UMNO) pada 27 - 29 Ogos
1950 di Istana Iskandariah, Kuala Kangsar, Perak, Dato’ Abdul Razak Hussein
(kemudiannya dikenali Tun Abdul Razak) membuat kejutan budaya dalam perjuangan
di peringkat awal memulakan langkah perkasa menggerakkan UMNO. Di persidangan
tersebut wakil Kuala Pilah, Abdul Samad Idris (Tan Sri, Allahyarham) dalam
ucapan penangguhannya mencadangkan slogan UMNO ‘Hidup Melayu’ ditukar kepada
‘Merdeka’.
Tun Abdul Razak kemudiannya
menjadikan cadangan Abdul Samad itu sebagai usul Pemuda UMNO yang bersidang
pada 4 Februari 1951 di Kuala Lumpur bagi dibawa ke dalam Majlis Mesyuarat
Agung UMNO pada 24 - 25 Mac 1951 di Hotel Majestic, Kuala Lumpur. Perwakilan
Pemuda UMNO yang diberi tanggungjawab membawa usul tersebut ialah Haji Ahmad
bin Haji Abdullah Fahim (Allahyarham Dato’ Ahmad Badawi, ayah kepada Dato’ Seri
Abdullah Ahmad Badawi) wakil Pulau Pinang dan Abdul Gharief Raof, wakil Johor.
Apabila berlangsungnya Majlis
Mesyuarat Agung UMNO pada 24 - 25 Mac 1951, Abdul Gharief seorang pemidato
terbilang Pemuda UMNO ketika itu membawakan usul tersebut bagi memansuhkan
perkataan ‘Hidup Melayu’mengikut Fasal 34 undang-undang
tubuh UMNO dan digantikan dengan perkataan ‘Merdeka’. Sardon Jubir (Tun,
Allahyarham) bertindak menyokong usul yang dikemukakan oleh Perikatan Pemuda UMNO
itu. Senario politik Pemuda UMNO yang digerakkan oleh Tun Razak ternyata lebih
radikal daripada yang dijangkakan.
Malah Yang Dipertua Agung UMNO
(Presiden UMNO) ketika itu, Dato’ Onn Jaafar terkejut dengan usul Pemuda UMNO
yang dipimpin oleh Tun Razak. Di samping itu ramai kalangan pimpinan UMNO turut
membantah dengan mencadangkan beberapa usul bagi menghalang ‘Merdeka’ menjadi
cogankata atau slogan UMNO. Antaranya wakil Kaum Ibu (Pergerakan Wanita) Pulau
Pinang, Dasimah Dasir yang mencadangkan ‘Hidup Merdeka’ dengan disokong oleh
Mohamad Noh Omar (Allahyarham, Tan Sri, datuk kepada Dato’ Seri Najib Tun
Razak).
Wakil Selangor, Raja Ayub bin
Raja Bot pula mencadangkan ‘Hidup”, kemudiannya disokong oleh Hajjah Zainon
Sulaiman (Tan Sri, Ibu Zain) wakil Kaum Ibu, Johor. Dato’ C. M. Yusof (Tkn Sri
Cik Mohamad Yusof, bekas Speaker Dewan Rakyat) wakil Perak turut membuat usul
mencadangkan ‘Hidup Malaya’ yang disokong wakil Selangor, Jaafar Ali.
Bagaimanapun ternyata pengaruh Pemuda dan Tun Razak telah mendapat sokongan
majoriti dengan 34 undi menyokong daripada seramai 66 orang perwakilanyang
hadir. Bermula dengan keputusan tersebut, Dato’ Onn amat menyedari pengaruh
beliau dalam kepimpinan UMNO semakin dicabar.
Di samping itu dalam persidangan
tersebut juga Dato’ Onn menjadikan dirinya semakin tidak popular apabila
mengusulkan keahlian UMNO dibuka kepada semua kaum di negara ini. Didorong oleh
isu kerakyatan yang longgar dan usaha membuka keahlian UMNO kepada semua kaum
mendapat tentangan hebat, Dato’ Onn kemudiannya enggan dicalonkan memegang
jawatan Yang Dipertua Agung pada Majlis Mesyuarat Agung (ketika itu dua kali
setahun) 25 - 26 Ogos 1951, di Hotel Majestic, Kuala Lumpur. Dalam pergolakan
tersebut sekali lagi Tun Razak memainkan peranan penting memantapkan semula
kepimpinan UMNO.
Ternyata hala tuju UMNO pada awal
dekad 1950-an banyak digerakkan oleh Tun Razak apabila mengambil alih
kepimpinan Pemuda UMNO. Sebenamya Tun Razak tidaklah muncul secara mendadak
dalam kepimpinan UMNO, malah tidak menyertai perwakilan Pahang ketika Kongres
Melayu berlangsung pada 1-4 Mac 1946 di Kelab Sultan Sulaiman, Kampung Barn,
Kuala Lumpur. Tiga buah persatuan Melayu di Pahang yang menghadiri kongres
berkenaan ialah Persatuan Melayu Pahang, WATANIAH dan Persekutuan Guru-Guru Melayu
Pahang.
Aktivis dari Pahang yang
menyertai Kongres Melayu tersebut ialah Mohd Yassin Salleh (ayah T&n Sri
Kamarul Ariffin), Shariff Daud, Abdul Rahman TUlib, Mokhtar Haji Daud, Jaafar
Haji Mohd Noor dan Yahya Mat Shah dari Persatuan Melayu Pahang; Nordin Ibrahim
mewakili WATANIAH dan Cikgu Abdul Razak Hussain dari Kuala Lipis sebagai wakil
Persekutuan Guru-Guru Melayu Pahang. Sekitar dekad 1940-an Tun Razak merupakan
aktivis WATANIAH yang terbabit bergerak secara militan menentang penjajahan
tentera Jepun di Pahang.
Pembabitan Tun Razak sebagai
aktivis pemuda dalam gerakan WATANIAH yang dipimpin oleh Yoep Mohiddin ketika
pendudukan Jepun, memang tidak diwarisi oleh anak-anaknya. Bagaimanapun
kepimpinan beliau dalam Perikatan Pemuda UMNO pada 1950, memang diwarisi oleh
anak sulungnya Dato’ Seri Mohd Najib apabila dipilih memimpin Pergerakan Pemuda
UMNO pada 1986. Di samping itu dalam kerjaya politik Tun Razak beliau bukanlah
pemidato yang mampu membakar semangat audien.
Sebaliknya Tun Razak lebih banyak
menitik beratkan keintelektualan dalam ucapan beliau, sekalipun mesejnya sukar
diterjemahkan oleh masyarakat di desa-desa. Misalnya isu ‘masyarakat subsidi’
memang diterapkan oleh Tun Razak semenjak beliau masih lagi Tlmbalan Perdana
Menteri pada dekad 1960-an. Pendekatan yang dibawa oleh Tun Razak dianggap
menjadikan orang Melayu pessimis kerana bergantung kepada ‘subsidi’ kerajaan
sama ada d.ilam bidang ekonomi, pendidikan mahupun sosial.
Apalagi ketika beliau turut
memegang jawatan Menteri ivmbangunan Luar Bandar selepas Pilihanraya Umum 1059,
pendekatan beliau melaksanakan prasarana di segala pelusuk kampung hampir tak
menepati sasaran. Misalnya pembinaan balairaya, telefon awam atau penurapan tar
(aspal) bagi jalan-jalan kampung banyak dirosakkan .ipabila ‘masyarakat
subsidi’ tak menghargai kepentingan sivik. Balairaya pula tak digunakan sebaik
mungkin, hingga dijadikan seolah-olah kandang kambing atau lembu mereka.
Bagaimanapun tak bermakna agenda
pembangunan luar bandar yang dijana oleh Tun Razak gagal mencapai matlamatnya.
Sebaliknya matlamat beliau mewujudkan retorik ‘masyarakat subsidi’ itu
hampir dieksploit oleh pen duduk-penduduk yang kurang prihatin dengan erti pembangunan,
malah menolak nilai-nilai kesedaran mental. Satu ketika dalam satu pertemuan
dengan penduduk-penduduk di Kampung Teriang, Jelebu sekitar 1966 Menteri Besar
Negeri Sembilan ketika itu Tan Sri Dr Mohd Said Mohammad mengaggap pendekatan
yang dibawa oleh Tun Kazak boleh menjadikan orang Melayu pasif.
Dengan menjadikan orang Melayu
‘masyarakat subsidi’ mereka kurang mampan untuk berdaya saing kerana mengharapkan
bantuan kerajaan semata-mata. Justeru Dr Said lebih menjurus kepada masyarakat
Jepun sebagai model ketatanegaraan kerana ianya jelas mementingkan sistem
berdikari bukan menunggu ‘bulan Jatuh ke riba’. Sekalipun dalam perjumpaan itu
Dr Said menyampaikan mesej secara peribadi, tetapi penduduk-penduduk di kampung
berkenaan menganggap beliau menolak pendekatan yang dibawa oleh Tun Razak.
Sewaktu memberikan ceramah kepada
Pemuda UMNO Bahagian Jelebu-Jempol (sekarang Jelebu) sempena sambutan
ulangtahun ke 20 UMNO di Kuala Klawang pada Mei 1966, Tan Sri Abdul
Samad Idris ketika itu Tlmbalan Menteri Besar Negeri Sembilan seolah-olah
menyangkal pandangan T&n Sri Dr Said. Bagi Tan Sri Samad pendekatan yang
dibawa oleh Tun Razak lebih relevan mengikut keperluan semasa. Orang Melayu
memerlukan bantuan kerajaan sama ada dalam bidang pendidikan, ekonomi mahupun
sosial kerana baru sahaja terlepas daripada cengkaman penjajah.
“Dalam masa kaum lain sudah
berlari berpuluh-puluh batu, orang Melayu baru sahaja mahu bertatih (anak kecil
baru belajar berjalan jatuh). Jadi pendekatan yang dibawa oleh Tun Razak ibarat
memberikan tongkat kepada orang Melayu sehingga mereka mampu berjalan betul,”
menurut Tan Sri Samad dalam ucapan beliau. Keprihatinan Tun Razak membantu
orang Melayu juga dieksploit oleh lawanpolitiknya
sebagai berpendirian anti-bukan Melayu, malah .ipabila menjadi Perdana Menteri
pada 22 Septemberl970 beliau masih dilabel sebagai anti-bukan Melayu sekalipun
pada era beliau diwujudkan ‘Majlis Perpaduan Nasional’ bagi
memantau masalah intergrasi kaum.
Menyuntik Semangat Pemuda
Liku-liku kerjaya politik Tun
Razak yang dianggap maraton dalam perjuangannya ini memang tak pernah dilalui
oleh Dato’ Seri Najib. Tetapi kesinambungan yang diwarisi oleh Dato’ Najib
mempunyai ciri-ciri yang hampir sama ketika melalui kemelut politik UMNO yang
menggegar, mendebar dan mencabar itu. Kesabaran Tun Razak ketika parti
terdesak, kesetiaan kepada kepimpinan parti yang bergolak dan ketegasan mencari
titik penyelesaian untuk bertindak terdapat pada maraton kerjaya Dato’ Seri
Najib apabila beliau menyertai politik pada 1976.
Dalam rekod sejarah menunjukkan
Tun Razak menyertai UMNO pada 1950, ketika pergolakan parti itu memuncak
selepas Dato’ Onn mengumumkan peletakan jawatan Yang Dipertua Agung pada
persidangan 10 -11 Jun 1950 di Kuala Lumpur. Tun Razak ketika itu berkhidmat
dalam Perkhidmatan Awam Malaya turut serta bersama rakan- rakannya Tan Sri Yahya Mohd Seth, Yoep Mohiddin dan Mohd Noor Sulaiman memujuk Dato’
Onn dalam satu perhimpunan di kediamannya di Jalan Jepun, Johor Bahru pada 28
Julai 1950 supaya kembali memimpin UMNO.
Bagi menyokong kepimpinan Dato’
Onn ketika itu, Ttin Razak bersetuju menerima pelantikan sebagai Ketua
Perikatan Pemuda (Naib Yang Dipertua) dalam persidangan di Kuala Kangsar pada
27-29 Ogos 1950 menggantikan Kapten (Tun) Hussein Onn yang dilantik menjadi
Setiausaha Agung UMNO. Kebetulan pula pada persidangan tersebut Dato’ Zainal
Abidin Abbas dari Perak meletakkan jawatan Setiausaha Agung untuk urusan
peribadi di London. Tun Razak kemudiannya buat pertama kali dipilih (bukan
lantikan) memegang jawatan Ketua Pemuda UMNO dalam persidangan pergerakan
tersebut pada 4 Februari 1951 di Kuala Lumpur.
Berdasarkan rekod sejarah ini Tun
Razak merupakan Ketua Pergerakan Pemuda UMNO yang pertama dipilih menerusi
persidangan. Sebelum itu Tun Hussein merupakan Ketua Pemuda yang dilantik
termasuk juga Ketua Kaum Ibu (Pergerakan Wanita) iaitu menerusi bidang kuasa
Yang Dipertua Agung. Tun Razak seterusnya mengubah hala tuju Pemuda UMNO kepada
pegerakan yang lebih radikal dengan konsep ‘Pemuda Harapan Bangsa’, di samping
menukar slogan UMNO kepada ‘Merdeka’.
Kepimpinan Pemuda UMNO terlalu
singkat di bawah Tun Razak, apabila beliau melepaskan jawatan tersebut berikutan
pergolakan menjelang persidangan 25 - 26 Ogos 1951, dengan Dato’ Onn buat kali
kedua enggan menjadi Yang Dipertua Agung UMNO. Bagaimanapun tempoh yang singkat itu membolehkan Tun Razak mencorakkan Pemuda UMNO sebagai tenaga pendesak,
selepas diambil alih oleh Sardon Jubir apabila Tun Razak dipilih menjadi
Timbalan Yang Dipertua Agung (Timbalan Presiden). Jawatan status quo dalam UMNO
turut mengalami perubahan apabila Tun Razak mengambil alih kepimpinan pada
1970.
Pada era kepimpinan beliau
jawatan Yang Dipertua Ailing ditukar kepada ‘Presiden’; bagi Timbalan YangDipertua Agung
disebut ‘Timbalan Presiden’; seterusnya Naib Yang Dipertua Agung dipanggil
‘Naib Presiden’. Bagi sayap pemuda sebelumnya dikenali ‘Perikatan Pemuda’ ditukar
kepada ‘Pegerakan Pemuda’, sementara ‘Kaum Ibu’ pula disebut ‘Pergerakan
Wanita’. Perubahan pada nama jawatan dan sayap pergerakan parti selaras dengan perkembangan
semasa apabila UMNO bergerak dari landasan menuntut kemerdekaan kepada terminal
mengisi kemerdekaan.
Selepas melangkaui empat dekad
negara kehilangan Tun Razak, warisan kepimpinan beliau seolah-olah kembali
menepati pepatah Melayu lsirih pulang ke gagang, pinang pulang ke tampuk' apabila Dato’ Seri Najib sebulat suara dipilih menjadi Timbalan
Presiden UMNO pada Perhimpunan Agung 2004. Jawatan yang pernah disandang oleh
Tun Razak bermula 1951 hingga 1970 kembali diisi oleh Dato’ Seri Najib sebagai
kesinambungan kepimpinan generasi seterusnya.
Memang tak dinafikan dalam
retorik kepimpinan akan wujud penyokong-penyokong setia yang dilabel oleh pihak
lawan sebagai kroni-kroni. Setiap pemimpin memang memerlukan rakan seperjuangan
dan penyokong- penyokong setia sebagai tokoh yang berkarisma dan berwibawa.
Malah Tunku Abdul Rahman Putera sendiri sewaktu memberi kenyataan akhbar pada
15 Januari 19 76 berikutan berpulangnya ke rahmatullah Tun Abdul Razak dengan
menyebut,“Saya bemasib baik mempunyai
Tun Razak kerana dia
melakukan apa sahaja untuk kepentingan rakyat dan
negara.”
Justeru dalam kepimpinan Tun
Razak sendiri beliau turut mempunyai orang-orang kepercayaan sebagai rakan
seperjuangan dan penyokong setia dalam melaksanakan tugas selaku ketua parti
dan kerajaan. Mungkin pada hemat sesetengah pihak kalangan yang pemah
dilabelkan sebagai ‘orang Tun Razak’ ialah Dato’ Abdullah Ahmad (dikenali
Dollah Kok Lanas), Abdullah Majid dan Tan Sri Abdul Samad Ismail. Mereka
dianggap menjadi pagar di sekeliling TUn Razak yang menimbulkan krisis dalam
isu Pergerakan Pemuda UMNO ketika dipimpin oleh Dato’ Harun Idris.
Tetapi mengikut sumber kalangan
veteran UMNO Dollah Kok Lanas dan Abdullah Majid dianggap rapat dengan Tun Razak
disebabkan kelantangan bersuara mereka amat menonjol, seolah-olah mendapat
restu ketua parti. Sementara Tan Sri Samad Ismail mendominasi bidang kewartawanan,
malah ramai penulis-penulis muda direkrut untuk menjadi stringer (pemberita
sambilan) di akhbar Berita Harian pada era beliau menjadi Ketua Pengarang Kumpulan
di Berita Harian. Kalangan penulis-penulis muda pula seolah-olah digalakkan
melaporkan isu kemiskinan rakyat, kerenah birokrasi dalam jabatan-jabatan
kerajaan dan penindasan di kalangan masyarakat ‘berada’ dan masyaakat ‘tak berada’.
Galakan media yang dipimpin Tan
Sri Samad Ismail dalam penekanan terhadap isu-isu kemiskinan rakyat, kemudiannya mencetuskan
keprihatinan kalangan pelajar di institusi pengajian tinggi.
Antara gerakan pelajar yang ketara membangkitkan isu kemiskinan berlaku pada
1974, .ipabila aktivis pelajar di pusat pengajian tinggi yang ketuai Anwar
Ibrahim (Dato’ Seri) dan Hishamuddin Rais melancarkan tunjuk perasaan di
Baling, Kedah dengan tema Kebuluran di Baling’. Media memainkan isu berkenaan
sebagai landasan untuk menjaring agenda yang berangkai-rangkai, berantai-rantai
dan berbingkai-bingkai. Mungkin!
Rangkaian tunjuk perasaan tak
berakhir di Baling, malah berterusan pula di Johor Bahru di selatan tanah air.
Aktivis pelajar menjadikan isu
kemiskinan rakyat sebagai propaganda nasional ketika Tun Razak berusaha membawa
manfaat kepada rakyat Malaysia dalam agenda Dasar Ekonomi Baru (DEB) di bawah
pentadbiran beliau. Di samping itu pelajar-pelajar di luar negeri juga turut
mengadakan demonstrasi, termasuk ketika Tun Razak mengadakan lawatan ke
Australia. Isu kebuluran di Baling menjadi mauduk apabila pelajar-pelajar
Malaysia memakai topeng mengadakan demonstrasi sempena lawatan Tun Razak ke
Australia.
“Mereka yang dikenalpasti
terbabit dalam demonstrasi itu dihantar balik ke Malaysia dengan tak dibenarkan
meneruskan pengajian. Memang saya terbabit dalam demonstrasi memakai topeng,
tetapi kurang jelas dengan isu sebenar mengenai masalah kemiskinan. Sebab itu
saya dihantar balik ke Malaysia sebelum sempat menamatkan pengajian dalam
bidang akaun,” beritahu seorang aktivisi pelajar berasal dari Seremban kepada
penulis, menyebabkan ibunya guru besar di salah sebuah sekolah Cina berasa
kecewa. Aktivis pelajar berkenaan ialah Hu Sepang, bekas Ahli Parlimen dan ADUN
pembangkang di Negeri Sembilan.
Aspirasi Rakan Seperjuangan
Di sebalik segala tanggapan
mengenai kalangan pemimpin UMNO yang rapat dengan Tun Razak, memang tak rramai
yang memberi fokus kepada Tan Sri Ghazali Shafie dan Tan Sri Abdul Samad Idris.
Misalnya dalam beberapa isu, Tun Razak dikatakan banyak meminta p.mdangan dua
rakannya itu, malah di satu peringkat beliau pernah menukar keputusan yang
dibuat pada saat akhir akhir selepas mendengar pandangan lebih bernas dari Tan
Sri Ghazali atau King Ghaz. “Tun memang sayangkan Ghazali Shafie, tapi tak mahu
tonjolkan sebagai pemimpin kanan parti," jelas Tan Sri Samad Idris kepada
penulis sepanjang lebih 20 tahun berdampingan dengan beliau.
Di kalangan pemimpin UMNO pula
Tan Sri Ghazali dan Tan Sri Samad sahaja yang membahasakan ‘abang’ apabila
mcmanggil Tun Razak, sekalipun jarak usia mereka tak jauh sangat perbezaannya.
Tan Sri Ghazali misalnya hanya beberapa bulan sahaja lebih muda daripada Tun
Razak, sementara Tan Sri Abdul Samad pula setahun lebih muda usianya. Di samping itu Tan Sri Samad
yang lebih muda di .mtara mereka bertiga turut membahasakan panggilan ‘abang’
kepada King Ghaz. Begitulah!
Bagaimanapun Tun Razak lebih awal
mengenali King Ghaz ketika mereka sama-sama menuntut di Sekolah Califford,
Kuala Lipis sebelum meneruskan pengajian di Maktab Melayu Kuala Kangsar. Mereka
berdua juga turut sama terbabit dalam gerakan radikal WATANIAH bagi menentang
penjajahan Jepun dengan memegang jawatan Kapten. Sebelum pendudukan Jepun, Tun
Razak mendapat biasiswa pada 1940 bagi melanjutkan pelajaran ke Raffles College
di Singapura sebagai pusat pengajian tertinggi di Malaya ketika itu. Tun Razak
juga berkhidmat dalam perjawatan Perkhidmatan Awam Malaya di Pahang, sebelum ke
London pada 1947 menuntut dalam bidang undang- undang.
Dilahirkan di Pulau Keladi sebuah
desa di daerah Pekan di Pahang pada 11 Mac 1922 di tengah keluarga elit, Tun
Razak tidaklah dibesarkan sebagai anak pembesar Melayu ketika itu. Beliau
dipelihara oleh datuknya Haji Daud yang menetap di Kampung Jambu Langgar dalam
suasana sama seperti anak-anak penduduk desa dengan bersekolah hanya berjalan
kaki sejauh enam kilometer (empat batu) setiap hari. Ayahnya pembesar Melayu
bergelar Orang Kaya Syahbandar (salah seorang Orang Besar Berempat Negeri
Pahang) Dato’ Hussain bin Mohd Tciib seolah-olah mahu mengasuh beliau sebagai
pemimpin berjiwa rakyat.
Ibu beliau Datin Hajjah Teh binti
Haji Daud pula bersetuju Tun Razak dibesarkan oleh datuknya di kampung bagi
meneruskan tradisi kepimpinan berjiwa rakyat. Bagaimanapun Hajjah Teh tak
menyangka puteranya yang diramal mewarisi kedudukan ayahnya sebagai Orang Kaya
Syahbandar Pahang, rupa-rupanya terserlah sebagai negarawan Melayu yang
disegani di rantau Asia kemudiannya. Dalam sorotan akhbar arus perdana Berita
Harian pada 15 Januari 1976, berikutan kematian Tun Razak menyebut:
“Semasa mula menjadipemimpin
politik dan memegang mwatan penting dalam kerqjaan, Tun Razak memang ferkenal
dengan jiwa rakyatnya dan beliau juga brrtanggungjawab untuk menghasilkan
rancangan pembangunan luar bandar. Dan bila beliau menjadi Perdana Menteri maka
tepatjolokanyang diberikan kepadanya Kazak lambangkejayaanseoranganak desa'..."
Justeru beliau mengenali King
Ghaz semenjak di bangku sekolah lagi, sementara T&n Sri Samad pula ketika
bergerak cergas dalam UMNO. Beliau tertarik dengan ucapan pniangguhan Tan Sri
Samad pada persidangan di Kuala Kangsar yang mencadangkan slogan UMNO ditukar
kepada ' Merdeka’. Apabila Tan Sri Samad menjadikan ianya usul I Vmuda UMNO
Bahagian Kuala Pilah dalam persidangan di Kuala Lumpur pada 4 Februari 1951,
Tun Razak i i lenerimanya sebagai
usul Perikatan Pemuda UMNO Malaya bagi dibentangkan dalam Majlis Mesyuarat
Agung UMNO pada 24 - 25 Mac 1951.
Seterusnya selepas dipilih
menjadi Timbalan Yang Dipertua UMNO, hubungan beliau dengan Tkn Sri Samad
semakin terjalin rapat. Apalagi ketika itu Tan Sri Samad bukan sahaja pemimpin
berpengaruh di Negeri Sembilan selaku Ketua Pemuda UMNO Negeri, malah dipilih
menjadiPengerusi Tetap Perikatan Pemuda UMNO paling lama memegang jawatan yang
dipilih pada setiap tahun persidangan berlangsung. Sepanjang Tun Sardon
memegang jawatan Ketua Pemuda UMNO Malaya, TUn Sri Samad Idris merupakan
Pengerusi Tetap Pemuda UMNO Malaya yang berterusan.
Hubungan rapat mereka bertiga
inilah menyebabkan King Ghaz dan Tan Sri Samad memanggil Tun Razak dengan membahasakan ‘abang’, begitu juga Tan Sri Samad
lebih selesa memanggil King Ghaz ‘abang’. Kadangkala terdapat juga andaian
menyebut TUn Sri Samad menjadi tempat ‘lapangan sasar’ Tun Razak dalam beberapa
isu penting. Misalnya sebelum terjalin kerjasama UMNO-PAS selepas pilihanraya
1969, TUn Sri Samad mendahului Tun Razak membuat saranan supaya kedua-dua parti
berkenaan mengadakan kerajaan campuran di semua peringkat, yakni tak terbatas
di negeri Kelantan sahaja.
Saranan Tan Sri Samad
yang disiarkan dalam akhbar Utusan Melayu itu dianggap oleh Tun Razak sebagai
pendapat peribadi, disamping tak menampakkan rasa kesal apabila timbalan
menterinya (ketika itu Tan Sri Samad ialah Timbalan Menteri Pembangunan Luar Bandar) membuat
saranan di luar konteks keputusan Majlis Tertinggi UMNO. Selepas pro-kontra di
kalangan pelbagai pihak dalam UMNO mengenai isu tersebut, Tun Razak kemudian
membuka ruangbagi membolehkan kerajaan campuran UMNO-PAS di semua peringkat
menjadi lu nyataan.
Berikutan sikap terbuka Tun Razak
inilah bermulanya pembentukan Barisan Nasional (BN) menjelang pilihanraya 1974
yang menggabungkan Parti Perikatan (UMNO-MCA-MIC) dengan beberapa buah parti
pembangkang selepas kejayaan menubuhkan kerajaan campuran di Pulau Pinang (bersama
Parti Gerakan) dan di Kelantan (bersama PAS) yang meliputi di semua peringkat.
Selepas itu parti-parti pembangkng yang lain termasuk PPP di Perak; SUPP dan SNA
di Sarawak turut menyertai BN.
Dalam hubungan ini banyak pihak
berpendapat saranan Tan Sri Samad sebagai 'test market dalam usaha Tun Kazak mahu merealisasikan kerajaan campuran UMNO-PAS
itu. Sebaliknya Tan Sri Samad sewaktu didesak penulis sekitar 1980 ketika
beliau masih lagi Menteri Kebudayaan Helia dan Sukan, enggan memberi
penjelasan. Beliau mengakui saranan tersebut berlaku secara spontan sewaktu
berucap dalam satu majlis; sama juga seperti syor beliau mahu menukar slogan
UMNO dari ‘Hidup Melayu’ kepada ‘Merdeka’ pada 1950 di Kuala Kangsar dikatakan
hei laku secara spontan juga. Wallahua’lam!
Kagaimanapun Tan Sri Samad
mengakui Tun Razak mempakan tokoh yang menjadi aspirasi beliau dalam kerjaya
politiknya. Bekas wartawan Utusan Melayu Allahyarham Hussein Yaacob yang pernah
berkhidmat di Seremban dalam tulisannya mensifatkan pergolakan politik di
Negeri Sembilan sekitar dekad 1950-an dan 1960-an dicorakkan oleh Tan Sri
Samad. Justeru dalam analisis seterusnya tak mungkin Tan Sri Abdul Samad
bertindak bersendirian, sekiranya tak mendapat sokongan pimpinan tertinggi.
Memang Tun Razak dikatakan sentiasa memberi ‘lampu hijau’ kepada Tan Sri Samad
terutama menyuarakan isu ketuanan Melayu.
Akrab Seorang Sahabat
Memang peringkat awal gerakan
menentang Malayan Union pada 1946, Tun Razak tak terbabit sebagai tenaga
penggerak. Bukan disebabkan beliau anak pembesar di Pahang iaitu Orang Kaya
Syahbandar Dato’ Hussein, tetapi beliau kurang menonjol berbanding kepimpinan
Melayu di Pahang ketika itu seperti Mohd Yassin Salleh, Dato’ Abu Samah, Yoep
Muhiddin (sekalipun berasal dari Perak), Shariff Daud, Abdul Rahman T&lib,
Mokhtar Haji Daud, Jaafar Mohd Noor, Yahya Mat Shah, Nordin Ibrahim atau Cikgu
Abdul Razak Hussein.
Apatah lagi disebut tokoh-tokoh
radikal di Pahang yang lebih terkemuka ketika itu seperti Ibrahim Haji Yaacob
dan Ishak Haji Muhammad, ketokohan mereka jauh lebih menonjol. Sebaliknya Tunku
Abdul Rahman yang menjadi regu beliau memimpin UMNO menuntut kemerdekaan,
sekalipun tak terbabit dalam Kongres Melayu pertama h i.ipi sentiasa dihubungi
oleh Dato’ Onn bagi iiiciiuintapkan perjuangan UMNO. Malah Gabenor Malayan Union, Sir Edward Gent
melalui Sir Theodore Adams dalam suratnya bertarikh 30Mei 1946, meminta jasabaik
Tunku bagi membolehkan Inggeris bertemu dengan wakil-wakil UMNO yang dipimpin
oleh Dato’ Onn.
Seterusnya Tunku menerima kecaman
hebat daripada UMNO Kedah, berikutan persetujuan beliau memujuk Dato’ Onn
menemui Sir Edward Gent bagi mencapai titik persefahaman. Akibat kecaman
tersebut Tunku enggan mcneruskan perjuangan bersama UMNO, dalam masa UMNO
Negeri Kedah memerlukan kepimpinan beliau. Sebaliknya Tunku mengambil keputusan
melanjutkan pelajaran dalam bidang undang-undang di London buat luli kedua;
seterusnya bermulalah persahabatan akrab Tunku dan Tun
Razak semasa mereka sama-sama menuntut dalam bidang perundangan di
London pada 1947.
Krisis Tunku dengan pemimpin UMNO
di Kedah berkaitan dengan surat Sir Theodore Adam menjadi punca beliau rasa
tersinggung, hingga membawa diri ke London sekalipun ketika itu memegang
jawatan Pegawai Daerah (DO) Kulim. Sebaliknya Tun Razak pula ke London sebagai
anak muda berusia menjangkau 25 tahun yang dahagakanilmu, di
samping mahu memperlengkapkan diri sebagai peneraju bangsa. Ketika itu Tunku
sudah pun berusia 44 tahun, tetapi hubungan akrabnya dengan Tun Razak tetap
terjalin semasa sama-sama menuntut di London.
Memang latar belakang politik
mereka berdua tak banyak berbeza, sekalipun sikap radikal Tun Razak terlalu
menonjol. Tunku juga bukanlah bersikap feudal dengan latar belakang beliau
dilahir dan dibesarkan di istana. Sekitar 1920-an, Tunku sudah pun dihantar
oleh ayahandanya menuntut di England, tetapi sikapnya sering menimbulkan
masalah dengan pihak pengurusan sekolah. Dalam bukunya ‘Riwayat Hidup Tunku Abdul Rahman Putra' (1956), Abdul Aziz Ishak menulis mengenai keberanian Tunku membuat
kritikan terhadap gurunya sebagai bangsa penjajah.
Tim Razak pula menyertai aktiviti
Parti Buroh di London iaitu gerakan politik yang radikal, malah dianggap puak
kiri ketika itu. Dalam wawancara penulis dengan Tunku pada 1982 (.25 TAHUN MERDEKA-, Abdul Samad Idris; Pustaka Budiman, Kuala Lumpur; 1982), beliau
mengakui sering bertentangan pendapat dengan Tun Razak dalam isu gerakan puak
kiri. Sebaliknya Tun Razak bukanlah ‘suka berbalah’, justeru beliau memberitahu
Tunku pembabitannya dalam aktiviti Parti Buroh sekadar mahu mencari pengalaman
sahaja.
Pembabitan Tun Razak dalam
gerakan radikal sudah bermula di Pahang sejak 1944 apabila beliau menyertai WATANIAH
yang dipimpin oleh Yeop Mohoddin bin Mohd Shariff. Dalam gerakan tersebut Tun
Razak berpangkat Kapten, dengan mengambil langkah bekerjasama dengan Force 136 (Pasukan 136)
yang ditubuhkan oleh kerajaan Inggeris di India. Antara yang pernah terbabit
dalam Pasukan 136 ini termasuklah Tunku Osman Mohd Jiwa dan Tan Sri Ibrahim
Ismail; kedua-duanya bekas Panglima Angkatan Tentera Malaysia.
Di Pahang rakan-rakan Tim Razak yang turut bergerak secara militan
menentang Jepun termasuklah King Ghaz v.mg berpangkat leftenan dan Mohd TUib
Salleh (bekas aktor filem, Datuk S. Roomai Noor). Sekalipun Tun Razak
dilahirkan di kalangan pembesar Melayu yang hampir dengan institusi istana,
tetapi beliau dibesarkan di tengah- tengah masyarakat desa serba tertindas pada
era penjajah. Apabila beliau memilih gerakan yang radikal semasa menjadi
aktivis pelajar di London, bukanlah bermakna Tun Razak lebih cenderung kepada
politik berhaluan kiri.
Tak dinafikan peluang beliau melanjutkan pelajaran dengan mendapat
biasiswa kerajaan disebabkan Tun Razak anak pembesar Melayu dalam sistem feudal
pada era penjajah Inggeris. Selepas menamatkan pengajian di Raffles College,
Singapura misalnya pada 1939 beliau mula berkhidmat dengan kerajaan di bawah
Perkhidmatan Pentadbiran Melayu (MAS). Pada 1947 selepas tamat Perang Dunia
Kedua, beliau terus diberi peluang mendapat biasiswa untuk melanjutkan pelajaran dalam jurusan undang-undang di
London
Sebagai pelajar cerdas sejak di
sekolah rendah lagi, Tun Razak lulus pengajian dalam tempoh dua tahun sahaja
apabila mencapai keputusan cemerlang pada April 1949, malah diterima menjadi
Anggota Terhormat Persatuan Lincoln’s Inn. Pencapaian Tun Razak ini menyebabkan
beliau pulang ke tanah air lebih awal daripada Tunku. Sebelum pulang ke tanah
air beliau mengambil Kursus Devonshire di Universiti Cambridge sebelum diterima
menjadi peguam oleh English Bar dalam bulan Mei 1950.
Seterusnya beliau dilantik
menjadi anggota tidak rasmi Majlis Undangan Federal (atau ahli Parlimen yang
dilantik) pada 1951, sebelum memegang jawatan Setiausaha Kerajaan Negeri Pahang
pada 1952. Beliau juga dilantik menjadi Menteri Besar Pahang pada 1955 sehingga
pilihanraya (27 Julai 1955) menggantikan Tengku Muhammad ibni Almarhum Sultan
Ahmad, yang juga bekas pejuang radikal bersama Parti Kebangsaan Melayu Malaya
(PKMM) di Pahang. Maknanya golongan radikal ketika itu bukanlah menentang
sistem feudal dengan pembabitan kerabat-kerabat diraja termasuk Raja Shahriman
di Perak dan Tunku Muhammad bin Tunku Besar Burhaniuddin di Negeri Sembilan.
Berdasarkan fakta sejarah juga
menunjukkan Tun Razak menyertai kepimpinan UMNO pada Ogos 1950 selepas tiga bulan beliau diterima
menjadi peguam oleh English Bar. Beliau dilantik menjadi anggota tidak rasmi
Majlis Undangan Persekutuan juga sebelum memegang jawatan setiausaha Kerajaan
Negeri Pahang. Ternyata kerajaan Inggeris tak memberi tekanan kepada beliau
dengan pembabitannya dalam politik, malah mereka terus berkompromi
dengan Tun Razak sekalipun menyedari kegiatan beliau menentang prinsip
penjajahan.
Kepimpinan Tun Razak dalam Pemuda
UMNO pula mencorak hala tuju parti itu setelah berlaku kemelut pada Jun 1951.
Apabila Dato’ Onn enggan memimpin UMNO, krisis kepimpinan menjadi lebih rumit,
sengit dan perit. Dalam menghadapi situasi yang mencabar minda, mendebar dada
dan melakar agenda ini, Tun Razak tampil mcneruskan kesinambungan perjuangan
UMNO. Beliau memujuk rakan akrab yang sama menuntut di London untuk menggantikan
Dato’ Onn; ketika itu rakannya Tunku Abdul Rahman juga baru pulang ke tanah air
dan mnnegang jawatan Timbalan Pendakwa Raya (DPP) di Kedah.
Laluan Tun Razak mencapai
kecemerlangan dalam kepimpinan ternyata berbeza daripada anaknya Dato’ Seri Najib,
sekalipun trek mereka sama-sama meluncur di atas landasan yang sama. Tun Razak
memulakan kepimpinan menerusi Pemuda UMNO, tetapi terus melonjak sebagai
pemimpin utama ketika berusia 29 tahun selaku Timbalan Yang Dipertua Agung
UMNO. Dalam kepimpinan di peringkat Pemuda UMNO pun Dato’ Seri Najib bermula
selaku Exco pergerakan berkenaan, walaupun dalam usia 22 tahun beliau sudah
dipilih menjadi Ahli Parlimen pada tahun 1976.
Malah penyertaan beliau dalam
politik secara mendadak apabila dipilih menjadi calon UMNO dalam pilihanraya
kecil Parlimen kawasan Pekan, menggantikan ayahandanya yang berpulang ke
rahmatullah. Dato’ Seri Najib pula diterima secara total mewakili kawasan Pekan
berikutan Sultan Pahang sendiri, Sultan Haji Ahmad Shah meminta jasa baik
kepimpinan UMNO mencalonkan Dato’ Seri Najib. Seterusnya pada hari penamaan
calon, beliau diumumkan menang setelah tak dicabar oleh mana-mana pihak lawan.
Memang seluruh negara terkejut
dengan berita kematian Tun Razak ketika beliau menjalani rawatan di London
Clinic di bawah pengawasan doktor pakar, Sir Ronald Bedley Scott yang juga
doktor peribadi Queen Elizabeth. Beliau menghembuskan nafas terakhir jam 10.11
pagi waktu London (5.41 petang waktu Malaysia ketika itu, atau 6.11 petang
waktu Malaysia sekarang) di sisi Toh Puan Hajjah Rahah dan tiga anak-anaknya
Johari, Nazim dan Nizam,
Pada 14 lanuari 1976. Sudah ditakdirkan pula Dato’ Seri N tak dapat menatap
wajah ayahnya pada saat-saat itu. Aduhai!
Pemangku Perdana Menteri ketika
itu, Tun Hussein Onn beberapa kali tersekat suara akibat menahan sebak sewaktu
membuat pengumuman menerusi TV. Taksiapa pula
kalangan keluarga termasuk teman-teman rapatnya menyedari Tun Razak menghidap
dua jenis penyakit kronik. Sejak enam tahun beliau dikesan oleh doktor pakar menghidap
os-teo-skler-rosis, malah dalam tempoh beberapa bulan pula mengalami infectious mo-no-new-kieo- sis. Penyakit yang dihidapi Tun Razak dikategorikan sebagai
barah darah yang serius atau disebut dalam bahasa mudah leukimia.
Pemimpin-pemimpin politik dan
masyarakat tak menduga kunjungan Tun Razak ke London mendapat rawatan merupakan
perjalanan terakhir beliau, apabila mcninggalkan Parlimen yang sedang bersidang
ketika itu. Presiden Pekemas (TanSri) Dr TanChee
Khoon yang merupakan pengkritik utama beliau di Parlimen dalam kcnyataan media
pada 15 Januari 1976 menyebut:
“Hanya bebcrapa hari lalu kita diberitahu menerusi kenyataan rasmi bahawa Tun Razak akan pulang
hari ini, malangnya kita menerima berita yang amat sedih tentang kematiannya yang sungguh -sungguh tidak disangka.”
Berita kematian Tun Razak turut
dirasakan oleh parti-parti pembangkang yang lain termasuk D AR Pengerusinya
ketika itu Dr Chen Man Hin yang juga Ahli Parlimen Seremban mengakui dalam kenyataan
medianya pada 15 Januari 1976 itu:“Kali terakhir saya menemui Tun Razak di bangunan
Parlimen, beliau kelihatan sihat sqja. Kematian beliau adalah satu kehilangan
besar kepada negara. Beliau adalah seorang pemimpin yang mengorbankan masa
hidupnya kepada politik dan rakyat. ”
Presiden MCA, (Tan Sri) Datuk Lee
San Choon yang sedang mempengerusikan satu mesyuarat Syarikat Kerjasama
Serbaguna di Kuala Lumpur tergamam beberapa minit sebaik sahaja menerima
panggilan telefon mengenai kematian Tun Razak. Beliau yang juga Menteri Buroh
dan Tenaga Rakyat ketika itu hampir menangis apabila diminta oleh wartawan
membuat ulasan. “Tolong hubungi saya di rumah dua jam selepas ini,” jelas Lee
San Choon kepada pihak media, sebelum meninggalkan mesyuarat berkenaan.
Sementara itu Tunku diberitahu
mengenai kematian Tun Razak sewaktu menghadiri satu majlis makan malam anjuran
Kelab Lion George Town di Hotel Merlin Pulau Pinang. Tunku terus keluar dari
majlis tersebut dengan air mata kelihatan mengalir di pipinya, sekalipun sempat
menjawab soalan pihak media dengan menyebut, “Saya terperanjat dan amat sedih atas kematian Tun
Razak. Malah Ketua Pergerakan Wanita
UMNO ketika itu (Tan Sri) Aishah Ghani memberitahu media apabila dihubungi menerusi
telefon, “Saya tak dapat bercakap apa-apa, saya tereranjat. Sekarang
kita telah kehilangan pemimpin besar negara.”
Semua pihak memang tak menduga
Tun Razak pergi terlalu cepat dalam usianya menjangkau 53 tahun sahaja. Sekalipun
beliau bertolak ke Eropah secara tergesa-gesa menaiki pesawat Perancis yang
mendarat di luar jadual pada 17 Disember 1975, tetapi kawan-kawan dan lawan politiknya
menganggap beliau menjalani rawatan biasa. Tak kelihatan tanda-tanda beliau
mengalami masalah kesihatan yang serius, walaupun keadaan fizikal beliau menampakkan
kekurangan berat badan.
Justeru kemunculan Dato’ Seri
Najib di Parlimen mengisi tempatnya mewakili kawasan Pekan, memperlihatkan
ciri-ciri kepimpinan yang diwarisi daripada Tun Razak. Pihak media
tertunggu-tunggu ucapan sulung beliau di Dewan Rya dengan diberi liputan
istimewa. Memang Dato’ Seri Najib membuktikan kecekapan berpidato sebagai
memenuhi ciri-ciri ahli politik. Misalnya sewaktu berucap dalam kempen
membanteras rasuah pada 19 Julai 1997, penulis turut menelusuri ucapan beliau
yang menegaskan:
“ Terdapat empat kategori manusia dalam masyarakat
hcrhubungkait dengan rasuah ini, iaitu kategori pertama sclalunya si anak
bertanya pada si ayah, ‘pak, hari ini kita mahu makan apa? Pada kategori kedua
si anak berkata kepada si ayah, ‘pak, hari ini kita mahu makan di mana?’;
diikuti kategori ketiga si anak bertanya, ‘pak, hari ini kita makan dengan
siapa?’. Seterusnya bagi kategori keempat pula si anak akan bertanya kepada si
ayah, ‘pak hari ini, siapa yang kita mahu makan ?... ”
Kalangan yang rapat dengan Tun
Razak mengakui, nama Dato’ Seri Najib yang dilahirkan pada 27Julai 1953 dipilih untuk dinamakan anaknya adalah sempena nama tokoh radikal
tentera Mesir, Jeneral Mohammad Naguib yang mengetuai rampasan kuasa pada 1952menggulingkan pemerintahan monarki Raja Farouk.
Naguib dipilih menjadi Presiden Mesir pertama pada 21Julai 1952oleh tentera-tentera revolusi iaitu setelah Tun
Razak memegang jawatan Setiausaha Kerajaan Negeri Pahang.
Dalam kerjaya politiknya Dato’
Seri Najib pula di samping dipilih Ketua Pergerakan Pemuda UMNO pada 1986 -1990, beliau turut mengikut jejak ayahandanya menjadi
Menteri Besar Pahang (1982 -1986); Menteri Pendidikan (Menteri pelajaran) dan
Menteri Pertahanan. Apabila memulakan tanggungjawab selaku Timbalan Perdana
Menteri pada 2004, beliau juga kekal selaku Menteri Pertahanan.
Sepanjang tempoh tersebut, beliau hanya belum memegang jawatan Menteri
Pembangunan Luar Bandar.
MANIFESTASI KESETIAAN:
PERINSIP PIMPINAN
DWI-TUNGGAL
Ahli Majlis Perundangan
Paksi
Kepimpinan
Misi
Bersama Ke London
Naratif
Isteri Pemimpin
KECENDERUNGAN menukar slogan UMNO kepada ‘Merdeka’ pada 1951 memang mempunyai kaitan
dengan kejayaan Republik Indonesia mengisytiharkan kemerdekaan pada 17 Ogos
1945. Slogan ‘Merdeka’ juga menjadi manifestasi kepada rakyat Indonesia di
bawah pimpinan dwi-tunggal Sukamo-Hatta ketika memproklamir kemerdekaan negara
mereka, sekalipun secara politik ditolak oleh penjajah Belanda. Justeru rakyat
di Indonesia terns mengangkat senjata mempertahankan kemerdekaan yang dikenali
dalam perjuangan mereka sebagai ‘merdeka dengan darah’ atau period ‘bambu
runcing’.
Selepas tamat perang pada 1945, kebanyakan
negara- negara di Asia yang pernah dijajah kuasa barat mula mengorak langkah
menuju kemerdekaan berikutan ketetapan Geneva yang dicapai di kalangan
kuasa-kuasa besar terutama Amerika Syarikat, Soviet Union (Russia), Perancis
dan Great Britain (England/United Kingdom). Di Indonesia rakyatnya berbangga
dengan kepimpinan dwi- tunggal iaitu Ir Sukarno dan Dr Hatta; dua tokoh besar
kelahiran Pulau Jawa dan Pulau Sumatera yang bergabung menentang penjajahan
Belanda sebelum dan selepas memproklamir kemerdekaan.
Di Tknah Melayu (Malaysia) tak wujud
pimpinan dwi- tunggal ketika itu apabila Ibrahim Haji Yaacob ditonjolkan
sebagai penggerak utama Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM) dengan
rakan-rakannya menjadi penyokong setia termasuk (Dato’) IshakHaji Muhammad,
(Dato’) Ahmad Boestamam dan Dr Burhanuddin Mohd Noor (al-Helmy). Ketika Dato’
Onn jaafar mengasaskan UMNO, rakan- rakannya juga dianggap penyokong setia sama
ada Dato’ Panglima Bukit Gantang Haji Abdul Wahab bin To’ Muda Abdul Aziz
mahupun Mohd T^hir bin Setia Raja, Dato’ Hamzah Abdullah, Zaaba, Dato’ Zainal
Abidin Abbas atau (Tan Sri)
Dato’ Nik Ahmad Kamil.
Bagaimanapun UMNO di bawah kepimpinan baru
pada 1951 memperlihatkan mirip kepada retorik dwi-tunggal di Indonesia dengan
kemunculan Tunku-Tun Razak selaku Yang Dipertua Agung dan Tlmbalan Yang
Dipertua Agung. Malah dalam pengakuan Tunku kepada media sebaik sahaja
diberitahu mengenai kematian Tun Razak pada 1976, beliau menjelaskan banyak
tugas-tugas kepimpinan negara mereka kongsi bersama untuk memikul
tanggungjawab. Setiap kali UMNO mengadakan rundingan dengan kerajaan Inggeris
di London, mereka berdua sentiasa ‘tegak sama berdiri; jatuh sama berlutu’..
Bagi tempoh 1945 -1951, rantau Asia
Tenggara turut bergolak dengan agenda putrabumi masing-masing menuntut
kemerdekaan. Selain Indonesia dengan kemunculan pimpinan dwi-tunggal
Sukarno-Hatta; di Filipina pimpinan dwi-tunggal mereka Roxas-Elpidio Quirino
juga turut mengisytiharkan kemerdekaan negara tersebut pada 4 Julai 1946. Bagi
pimpinan dwi-tunggal di Malaysia Tunku-Tun Razak pula tak memakan masa lama
mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos 1957, selepas mereka memulakan pimpinan dalam
UMNO pada 1951 itu.
Kemelut awal dekad 1950-an itu memang
memberi impak yang besar kepada skruktor organisasi UMNO. Pengunduran Dato’ Onn
daripada pucuk pimpinan parti tak bermakna beliau meninggalkan gelanggang
politik seperti Ianggam Melayu: Datangnampak
muka, pergi nampak belakang. Sebaliknya Dato’ Onn meneruskan cita-cita
politik dalam terma membuka pintu keahlian kepada semua kaum, atau lebih
sinonim sekarang sebagai ‘parti berbilang kaum’. Justeru sebaik sahaja
meninggalkan UMNO, beliau terns menubuhkan Parti Kemerdekaan Malaya (IMP) yang
berasaskan keahlian berbilang kaum setelah tak dapat menjadikan UMNO sebagai
landasan perjuangan.
Apalagi penampilan Tunku-Tun Razak ketika
itu masih diragui kemampuan mereka oleh majoriti ahli UMNO berbandingketokohan
Dato’ Onn. Menjelangpersidangan Majlis Mesyuarat Agung pada 25-26 Ogos 1951 di
Hotel Majestic, Kuala Lumpur masih diteruskan usaha mencari pengganti Dato’
Onn, apabila beliau enggan dicalonkan semula menjadi Yang Dipertua Agung
(ketika itu pencalonan dilakukan semasa hari mesyuarat berlangsung). Terdapat
juga kalangan pemimpin UMNO di Johor terus memujuk Dato’ Onn, sebaliknya beliau
mengambil pendirian tegas menolak pencalonan tersebut.
Pimpinan UMNO di Perak pula mencadangkan
Dato’ Panglima Bukit Gantang sebagai pilihan tepat menggantikan Dato’ Onn.
Bukan sahaja kedudukannya selaku Menteri Besar Perak, malah Dato’ Panglima
Bukit Gantang salah seorang pengasas UMNO sejak di peringkat awal. Beliau juga
merupakan graduan undang-undang di London bersama Tunku pada dekad 1920-an,
termasuk juga Tlianku Abdul Rahman, kemudiannya Yang Dipertuan Besar Negeri
Sembilan (Yang Dipertuan Agong pertama). Setelah UMNO tiada pilihan lagi,
kalangan pemimpin parti meminta Tun Razak selaku Ketua Pemuda pula mengambil
alih kepimpinan parti.
“Saya tak dapat menerima jawatan itu,
kerana saya terlalu muda dan saya tak mahu menerimanya kerana saya tahu orang
Melayu tak akan menyokong saya sebab saya masih muda untuk memegang jawatan
itu,” jelas Tun Razak apabila Tunku mendesaknya agar memenuhi harapan ahli-ahli
UMNO. “Saya akan menyokong awak dari belakang,” ujar Tunku memberi semangat,
setelah masing-masing sama menolak. Tun Razak yang lebih awal memujuk Tunku
terns berkeras menyatakan, “Tunku lebih layak, saya boleh terus menyokong. Saya
sanggup memimpin seluruh UMNO di Pahang di belakang Tunku. Kalau Tlmku sanggup
tegak di hadapan, saya juga sanggup tinggal tetap di dalam UMNO.” (Sejarah Peijuangan Bangsa Melayu; Ibrahim Mahmood; Pustaka Antara, Kuala Lumpur; 1981).
Tun Razak mewakili Pemuda UMNO
berkeyakinan Uinku mampu menyaingi wibawa Dato’ Onn, menjadi UMiaga penggerak
awal bagi memujuk beliau. Dalam 11 lemenuhi janji menyokong kepimpinan Tunku
menghadapi kemelut tersebut, Tun Razak bersetuju menerima pencalonan menjadi
Timbalan Yang Dipertua dengan melepaskan jawatan Ketua Pemuda UMNO. Menerusi I
icrsidangan tersebut Sardon Jubir, peguam dari Johor dipilih mengetuai Pemuda
UMNO, dengan Naib Ketua kekal disandang oleh Dato’ Ahmad Badawi dari Pulau
Pinang.
Bagaimanapun Tun Razak bukanlah tokoh awal
memujuk Tunku, sebaliknya sebelum itu usaha sudah ilijalankan oleh Syeikh Ahmad
Hashim, pemimpin UMNO Perlis yang menyedari UMNO akan berkubur kalau dipimpin
oleh rakyat biasa. Bagi menghadapi tekanan British, lermasuk juga insiden
perpecahan selepas pengunduran Dato’ Onn, UMNO memerlukan pimpinan kalangan
kerabat diraja. Apalagi masyarakat Melayu pada ketika itu tenaga massa sukar
digembeling sekiranya kepimpinan politik digerakkan oleh golongan bukan elit.
PKMM sendiri berkubur bukan disebabkan
berhaluan kiri atau diharamkan oleh Inggeris, sebaliknya kepimpinan parti
berkenaan ditunjungi oleh golongan massa atau rakyat jelata. Ibrahim Haji
Yaacob misalnya, guru Melayu lepasan MPSl Tanjung Malim berasal dari Bentong,
Pahang tak inendapat sokongan istana dalam gerakan nasionalisme pada peringkat
awal. Gerakan politik yang tak mendapat sokongan istana akan dilabel oleh
Inggeris sama seperti perjuangan Dato’ Dol Said di Naning, Dato’ Maharajalela
Pandak Lam di Pasir Salak atau Dato’ Bahaman di Semantan.
Pemilihan Tunku memimpin UMNO pula memang
dinanti-nantikan oleh Inggeris bagi meredakan krisis dengan pihak istana,
berikutan sebelum itu berlaku perbalahan serius antara Dato’ Onn dengan Sultan
Kedah (Sultan Badli Shah, yang juga kekanda Tunku). Sultan Kedah tersinggung
dengan usul Dato’ Onn mahukan kerajaan Inggeris memenuhi tuntutan UMNO
mewujudkan jawatan Tlmbalan Pesuruhjaya Tlnggi bagi disandang oleh orang
Melayu. Kedudukan Tlmbalan Pesuruhjaya Tinggi pula secara langsung menafikan
fungsi istana, apabila anak Melayu di kalangan rakyat biasa melebihi kuasa raja
mereka atau disebut dalam pepatah orang tua-tua4pelepah
melampauipucuk'. Begitulah!
Bagaimanapun pengaruh Dato’ Onn di
kalangan golongan elit Melayu bukanlah mudah dihakis, terutama di setiap negeri
Menteri Besar memberi sokongan kepada beliau. Malah dalam pimpinan UMNO yang
dipilih pada 25-26 Ogos 1951 itu ramai di kalangan penyokong Dato’ Onn mengisi
kedudukan kepimpinan tertinggi parti. Barisan pucuk pimpinan barn UMNO selepas
era Dato’ Onn terdiri daripada:
Pengerusi Tetap (Tan Sri) Mohd Noh Omar, Yang Dipertua Agung Tunku Abdul
Rahman Putra, Timbalan Yang I )ipertua Agung Dato’ (Tun) Abdul Razak Hussein,
Naib Yang Dipertua Agung Dato’ C.M. Yusoff Sheikh Abdul Kahman, Jawatankuasa
Kerja Dato’ Nik Ahmad Kamil Mahmood, Ahmad Fuad Hassan. Datin Puteh Mariah
Ibrahim Rashid, Nasaruddin Rais (T&n Sri) Bahaman shamsuddin (Tun) Syed
Nasir Ismail.
Pimpinan baru yang bersama Tunku selain
daripada run Razak dikatakan Bahaman Shamsuddin dan Syed Nasir Ismail sahaja.
Ahmad Fuad dan C.M. Yusuff pula calon yang ditaja oleh Dato’ Onn menentang
Tunku dalam pc'rtandingan merebut jawatan Yang Dipertua Agung itu. Senario yang
dihadapi oleh Tunku dan Tun Razak apabila mereka mengambil alih kepimpinan UMNO
memang kalut, berkemelut dan berserabut. Malah Tunku sendiri mengakui dalam wawancara dengan penulis ketika
menyiapkan buku ' 25 Tahun
Merdeka’ (selaku ghost writer Tan
Sri Samad Idris) pada 1982, beliau juga hampir merajuk akibat sambutan dingin
orang Melayu terhadap kepimpinannya.
Pasca Pimpinan Dato’
Onn
Pimpinan UMNO di Johor termasuk T&n
Sri Mohd Noh Omar, Tun Syed Nasir Ismail dan T&n Sri Syed Jaafar Albar
berhadapan dengan dilema dalam pergolakan yang kian mcruncing. T^n Sri Syed
Nasir pernah memberitahu Tan Sri
Samad Idris, selama tiga bulan beliau bersama rakan- rakan di Johor sukar
membuat keputusan sama ada mahu menyokong Tunku-Tun Razak atau menyertai
perjuangan Dato’ Onn. Dengan kedudukan ibu pejabat UMNO di Johor Bahru,
merumitkan lagi proses penyusunan semula gerakan UMNO di seluruh negara.
Tunku yang mengambil keputusan meletakkan
jawatan DPP bekerja keras bersama Tun Razak bagi mengukuhkan semula perpaduan
UMNO selepas Ogos 1951. Dalam wawanara dengan penulis pada 18 Mac 1982, Tunku
menjelaskan:
“ Saya
sendiri tidak menaruh harapan orang sanggup pun ‘down pen' Jadi, saya cakap pada TUn Razak, ‘you pegawai
kerqjaan kena keijalah dalam kerqjaan ’. Apabila saya isytihar ‘non-cooperation
’ semuapegawai kerqjaan orang Melayu, semua orangyangtaat setia dengan
perjuangan kita untuk merdeka, mesti undi dari office. Down pen!
“Tun Razak kemudian
datang menemui saya mengqjak menemui orang-orangMCS. Saya tahu orang-orangMCS
yang kuat menyokong kita pada masa itu ialah Bahaman Shamsuddin dan Ismail Ali.
Hanya mereka berdua ini sqja; yang selebihnya langsung tidak mencampuri
kegiatan kita. Jadi, Tun Razak bawalah saya menemui orang-orang MCS seorang
berdua sahqjayang saya tidak tahu namanya. Sebaliknya mereka semua ini bukan
hendak menyertai UMNO, tetapi mempermain-mainkan UMNO pula." (25 tahun Merdeka; Tan
Sri Abdul Samad Idris; Pustaka Budiman, Kuala Lumpur; 1982).
Usaha Tun Razak di Pahang bagi mendapatkan
sokongan kalangan pegawai MCS dan golongan elit Melayu menyokong UMNO juga
berhadapan dengan masalah, kerenah dan blah blah blah! Bagaimanapun kalangan
guru-guru Melayu seperti Cikgu Abdul Razak Hussein di Kuala Lipis dan Abdul
Rahman Tklib di Kuantan memberikan rcspons yang menggalakkan. Begitu juga di
negeri-negeri lain kalangan guru-guru Melayu termasuk (Tun) Ghafar Baba di
Melaka, Dato’ Yusuff Badin di Negeri Sembilan, Tan Sri Haji Hassan Yunus di
Johor dan ramai lagi menyertai UMNO di bawah kepimpinan Ttmku-Tun Razak.
Seterusnya Tunku mengambil tindakan
drastik selepas solat sunat Hari Raya tahun berkenaan mengisytiharkan pemecatan
pemimpin-pemimpin UMNO yang terns menjadi ponyokongDato’ Onn di masjid Pudu
(sekarangMasjid Alam Shah, Pudu). Antarayang dipecat oleh Tunku termasuklah Datin
Putih Mariah bersama suaminya Dato’ Zainal Abidin Abbas. Langkah Tunku memecat
ahli-ahli UMNO sekalipun lak dirujuk terlebih dahulu kepada Jawatankuasa Kerja,
(crus mendapat sokongan positif daripada Tun Razak sebagai rakan seperjuangan ‘lenggang sama dihayun; langkah sama diatur’.
Kesetiaan Tun Razak kepada kepimpinan
Tunku inilah membolehkan UMNO kembali mendapat kepercayaan orang Melayu setelah
menghadapi pergolakan yang meruncing, genting dan kesing. Di Johor pula
sokongan kepada UMNO terus mantap selepas tiga bulan menghadapi period
mencemaskn, merimaskan dan melemaskan itu. Bukan sahaja Tan Sri Mohd Noh Omar,
Syed Nasir Ismail dan Syed Jaafar Albar menyatakan kesetiaan kepada Tunku- Tun
Razak, malah persatuan graduan Melayu bekas penuntut luar negeri yang dipimpin
Dato’ Sulaiman Abdul Rahman bersama adiknya (Tun) Dr Ismail secara terbuka
menerima kepimpinan baru UMNO.
Dengan sokongan semakin memberangsangkan
inilah, Tunku baru memasuki ibu pejabat UMNO di Johor Bahru. Beliau melantik
Zulkifli Hashim dari Pulau Pinang selaku Setiausaha Agung menggantikan (Tun)
Hussein Onn yang turut meletakkan jawatan selepas pengunduran ayahnya Dato’ Onn
pada persidangan 25-26 Ogos 1951 itu. Bagaimanapun Zulkifli Hashim bukanlah
berminat dengan politik, menyebabkan Tunku sekali lagi mengganti jawatan
Setiausaha Agung dengan pemimpin dari Kedah (Tan Sri) Khir Johari yang juga
kalangan guru Melayu.
Setiap tindak tanduk Tunku bagi
memperkukuhkan semula UMNO, sentiasa diberi sokongan oleh Tun Razak. Sebelum
ibu pejabat UMNO dipindahkan ke Kuala Lumpur semua kakitangan yang pernah
dilantik oleh Dato’ Onn
turut diganti termasuk pekerja-pekerjaam
(kerani) seperti Ariffin Ishak dan Hussein Akil. Tunku juga melantik Abdul
Rahim Kimin selaku Bendahari UMNO dengan Sheikh Anwar menjadi pengarang organ
UMNO akhbar ‘SUARA MERDEKA’. Berikutan perubahan drastik yang dibuat oleh
Tunku, ramai pegawai-pegawai MCS kembali menyertai UMNO termasuklah Dato’ Ahmad
Perang.
Tun Dr Ismail bersama T&n Sri Syed
Jaafar Albar terns menyuntik semangat dengan kerapkali kelihatan di ibu
pejabatUMNO membantu penyusunan semula aktiviti dan struktor organisasi.
Kalangan guru-guru dan wartawan Melayu yang sebelumnya lebih condong kepada
perjuangan berhaluan kiri, ternyata memberi sokongan kepada pimpinan baru
dwi-tunggal Tunku-Tun Razak. Antara wartawan berhaluan kiri yang menyertai UMNO
pada pasca pimpinan Dato’ Onn ialah Aziz Ishak dan Dahari Ali. Malah Aziz Ishak
wartawan Utusan Melayu ketika itu dikatakan soring mengkritik UMNO setelah
diambil alih oleh Tunku- Tun Razak. Dalam bukunya ‘RiwayatHidup Tunku Abdul Rahman Putra', Aziz Ishak menulis:
“Tunku dan (Tun)
Dato’Razak ada mempunyaisuatu kcmusykilan terhadap sayakhasnya dan terhadap
Utusan Melayu amnya. Utusan Melayu selalu membuat teguran- (cguranyang tidak
patut, kata mereka terhadap kelasyang mereka wakiliyang menurut Utusan Melayu
‘kelasfeudal Mclayuyang menindas rakyatjelata Melayu
Pilihanraya municipal pada awal 1952
merangkumi 12 kawasan, memperlihatkan UMNO bekerjasama dengan MCA di bawah
lambang ‘Perikatan UMNO-MCA’. Dalam pilihanraya tersebut Perikatan UMNO-MCA
memenangi 9 daripada 12 kerusi yang dipertandingkan. Justeru ianya turut
memberi kemenangan moral kepada kepimpinan Tunku-Tun Razak menewaskan IMP yang
dipimpin oleh Dato’ Onn. Kekecewaan Dato’ Onn dalam pilihanraya Majlis
Perbandaran berikutnya di Johor Bahru, Muar, Segamat, Batu Pahat dan Keluang
menyebabkan beliau kemudiannya menukar landasan baru kepada Parti Negara.
Ketika menghadapi pilihanraya peringkat
Majlis Perbandaran di beberapa negeri lain termasuk Alor Setar dan Sungai
Petani di Kedah; Seremban di Negeri Sembilan, memang Perikatan UMNO-MCA
mencapai kejayaan bergaya, berbangga dan berharga. Tenaga guru-guru Melayu
memainkan peranan sama ada semasa berkempen, merayu undi atau menyuntik
semangat ketuanan Melayu. Dalam tempoh beberapa bulan sahaja Tunku-Tun Razak
mengambil alih kepimpinan UMNO, temyata ianya memberi impak kemerosotan kepada
pengaruh politik Dato’ Onn.
Sokongan terbuka golongan elit termasuk
pegawai- pegawai MCS kepada Dato’ Onn ternyata tak mampu menggugat tenaga
rakyat jelata yang digembeling oleh kalangan guru-guru dan wartawan Melayu di
bawah pimpinan Tunku-Tun Razak bersama UMNO. Sokonganhambar
pegawai-pegawai MCS yang dikatakan kenalan baik Tun Razak ketika beliau
menemukan Tunku kepada mereka, memang menimbulkan kemarahan kepada kedua-dua
pemimpin UMNO itu. Malah Tunku mengakui ketika di wawancara penulis bersama
'fan Sri Samad Idris dengan menyebut:
“ Untuk
melepaskangeram atas sikap pegawai-pegawai MCS yang tak ada hesedaran
nasionalisme ini saya katakan kepada Tun Razak, ‘Tak apalah, kalau dia orang
tak mau bersama kita, kuli-kulipun semua bekerjasama dengan kita. Hindu-Hindu
semua, Cina-Cina semua, merekayang sapu jalan, merekayang angkat najis, mereka
semua bersama dengan kita pun, cukuplah. Kita tak perlu tenaga orang-orang MCS
lagi...”
Sokongan pegawai-pegawai MCS kepada Dato’
Onn disebabkan Menteri Besar di setiap negeri sebagai ketua eksekutif
pentadbiran merupakan penyokong-penyokong setia. Misalnya di Perak Dato’
Panglima Bukit Gantang, Menteri Besar Perak mengambil langkah menukarkan
pegawai-pegawai kerajaan ke kawasan pendalaman bagi menyekat perkembangan UMNO.
Bagaimanapun tindakan beliau menukar pegawai pertanian ('fan Sri) Ghazali Jawi
ke Hilir Perak menjadikan UMNO bertapak kuat di daerah berkenaan.
Begitu juga Menteri Besar Negeri Sembilan
(Tun) Dato’ Abdul Malik Yusoff tersalah langkah apabila menukarkan DO Seremban,
(Tan Sri) Bahaman Shamsuddin
ke Teluk Anson (sekarang Teluk Intan) di Perak, membolehkan UMNO semakin mantap
di situ. Bagaimanapun ketika pergolakan period 1952/53 itu Menteri Besar Pahang
(Tengku Muhammad ibni Almarhum Sultan Ahmad) dan Menteri Besar Perlis (Raja
Haji Ahmad bin Raja Endut) tak bersekongkol dengan rakan-rakan sejawatnya yang
lain menyokonggerakan politik Dato’ Onn.
Ahli Majlis
Perundangan
Kedudukan Dato’ Onn dalam kerajaan
bertambah kuat apabila dilantik menjadi ahli 4Member System'
(atau sekarang bertaraf menteri) mengetuai jabatan Hal Ehwal Dalam Negeri pada
Mac 1951. Dua lagi wakil orang Melayu turut dilantik ialah Tunku Yaacob (abang
Tunku Abdul Rahman) mengetuai jabatan Pertanian dan Kehutanan di samping Dato’
Setia Wangsa Mahmood Mat memegang portfolio T&nah Galian dan Perhubungan.
Sebelum itu Dato’ Mahmood adalah Menteri Besar Pahang pada period Tun Razak
memegang jawatan Setiausaha Kerajaan Negeri.
Tun Razak mula mengangkat sumpah menjadi
Ahli Majlis Mesyuarat Perundangan Persekutuan T&nah Melayu (Ahli Parlimen
yang dilantik) pada 25 April 1951 bersama- sama dengan Tengku Muhammad atas
kapisitinya selaku I’emangku Menteri Besar Pahang ketika itu (atau Presiden
Majlis Mesyuarat Negeri Pahang). Sementara Tunku yang meletakkan jawatan selaku
DPP di Kedah dilantik menjadi Ahli Majlis Mesyuarat Perundangan Persekutuan
pada 19 Mac 1952. Pelantikan mereka dibuat bukanlah ianya berdasarkan untuk
mewakili parti politik, sebaliknya kriteriayang menepati kepentingan masyarakat
tempatan.
Pelantikan Tunku dan Tun Razak menyertai
Ahli Majlis Mesyuarat Perundangan juga menolak tanggapan kalangan pegawai-pegawai
MCS yang pro-Dato’ Onn usia UMNO akan berakhir dalam tempoh enam bulan selepas
Ogos 1951. Sebaliknya UMNO terus melebarkan pengaruh ke Singapura dengan
penubuhan Bahagian UMNO Singapura yang merangkumi 76 Cawangan pada 1951 itu
diasaskan oleh Syed Harun al-Habshi, (T&n Sri) Abdul Hamid Jumat, Syed
Ahmad Jamalullail, Syed Ali Redha al-SagofF, Syed Ahmad al-Sagoff, Darus
Shariff, Syed Ali al-Attas dan Abdullah Mohd Noor..
Pada 2 Disember 1951 UMNO juga mengadakan
perjumpaan dengan Setiausaha T&nah Jajahan Tkkluk British, Oliver Littleton
yang melawat Persekutuan T&nah Melayu.
UMNO yang diwakili oleh Tunku, Tun Razak,
Tun Sardon dan Tan Sri C.M.Yusoff bukan sahaja mengemukakan isu darurat serta
gerakan militan komunis, malah turut menyampaikan hasrat bangsa Melayu mahu
menuntut kemerdekaan. Inisiatif UMNO di bawah Tunku- Tun Razak sentiasa mencari
peluang terbuka asal sahaja berkesempatan menemui wakil-wakil kerajaan Inggeris
yang melawat negara ini.
Gerakan diplomasi Tunku memudahkan
kompromi dicapai dengan pihak Inggeris, sekalipun dalam beberapa perkara memang
tak disenangi oleh Tun Razak yang lebih bersikap radikal. Sebaliknya beliau
tetap membuktikan kesetiaannya kepada kepimpinan Tunku dengan memberi sokongan
dalam setiap inisiatif yang dijalankan. Misalnya dalam isu kebajikan
orang-orang tahanan berikutan pengisytiharan darurat 1948, Tun Razak keberatan
membabitkan UMNO disebabkan beliau masih penjawat awam dalam kerajaan yang
tertakluk dengan etika perkhidmatan.
Justeru dalam isu kebajikan orang-orang
tahanan di bawah Akta Keselamatan Dalam Negeri (ISA) ini Tunku mendapat
sokongan Aziz Ishak. Beliau menubuhkan sebuah jawatankuasa parti-parti siasah
Melayu bagi membela orang-orang tahanan, dengan Aziz Ishak selaku
setiausahanya. Sekalipun parti-parti siasah lain menarik diri, tetapi Tunku
bersama UMNO terns mengambil inisiatif berdiplomasi
bagi menjamin kebajikan mereka yang ditahan di bawah ISA pada period Inggeris.
Ketika mengadakan rundingan meja bulat
dengan MCA pada 3 Februari 1953, Tunku juga tak membawa Tun Razak ikut bersama.
Sebaliknya beliau bersama UMNO diwakili oleh Tun Dr Ismail, Tun Sardon Jubir,
Tan Sri Bahaman Shamsuddin dan Tkn Sri Syed Nasir Ismail. Rundingan meja bulat
bersama MCA pusingan seterusnya diadakan di Singapura pada 21 Februari 1953,
diikuti pusingan ketiga di Johor Bahru pada 16 Mac 1953. Berikutan ketiadaan
Tun Razak dalam rundingan meja bulat bersama MCA beliau mula dilabelkan sebagai
anti-bukan Melayu.
Langkah diplomasi yang diambil Tunku dalam
kerjaya politiknya dianggap terlalu ‘bertolak ansur’, malah ketika itu sudah
kedengaran tohmahan sebagai usaha menjual bangsa Melayu. Parti Negara di bawah
Dato’ Onn semakin lantang mengkritik kerjasama UMNO-MCA berlandaskan
persefahaman mengikutkonsep ‘perikatan’ iaitu gabungan parti-parti komponen,
bukan cenderung kepada konsep ‘berbilang kaum’ mewujudkan satu parti sahaja. Di
akhir- akhir kepimpinan Tunku selepas pilihanraya 1969 pun beliau terus dilabel
sebagai kuat berpegang kepada prinsip ‘tolak ansur’.
Pendekatan yang diambil Tun Razak terlalu
tegas, tak mahu ‘bertolak ansur’, malah dianggap radikal. Di sebalikketegasan
Tun Razak inilah berlaku gejala tak sihat di kalangan pimpinan UMNO, apabila
setiap tindakan dikatakan di bawah ‘arahan Tun’. Misalnya berlaku krisis di
Perak pada 1974 menyebabkan Ketua Perhubungan UMNO Perak, Tan Sri Ghazali Jawi
memecat keahlian seorang tokoh Pemuda di negeri itu atas alasan ‘arahan Tun’,
sekalipun pada dasarnya Tun Razak sendiri tak pernah menyedari berlaku
pemecatan.
Pendekatan Politik
Tun
Berbeza dengan Tunku apabila berlaku
krisis pimpinan seperti dengan Cikgu Mohd Noor Ahmad (1958) mengenai isu
bahasa; dikritik hebat oleh Aziz Ishak dalam isu kilang baja urea pada 1961,
malah pembabitan Tun Dr Mahathir menolak kepimpinannya pada 1969, Tunku masih
menghubungi mereka bagi mengelakkan pergolakan parti. Sebaliknya Tun Razak
berhadapan dengan dilema apabila pimpinan UMNO sering bertindak mengaitkan nama
beliau sebagai ‘arahan Tun’.
Disebabkan Tun Razak kurang politiking pada awal dekad 1950-an
itu, beliau tak menyertai Tunku menghadiri Kongres Asia Bagi Persekutuan Dunia (Asian Congress For World Federation)
di Tokyo pada November 1952. Dalam persidangan tersebut Tunku disertai oleh
Aziz Ishak dan Syed Abdullah Omar al-Sagoff mewakili UMNO. Ketika balik dari
Tokyo mereka dikecam oleh lawan UMNO apabila Tunku menerima hadiah gambar
lukisan pemimpin- pcmimpin dunia yang turut memuatkan Mao Tze Tung dari China
dan Joseph Stalin pemimpin Russia.
Dengan etika perjawatan yang disandang Tun
Razak selaku Setiausaha Kerajaan Negeri Pahang pada period 1951 -1955, memang
dalam beberapa kegiatan penting yang membabitkan UMNO beliau tak turut serta.
Ketika itu Aziz Ishak lebih banyak terbabit dalam kegiatan Tunku membuat
lawatan sama ada di dalam mahupun di luar negeri, disebabkan kapisiti beliau
selaku wartawan Utusan Melayu. Tun Razak pula tak menaruh sebarang syak
wasangka dengan hubungan baik Tunku-Aziz Ishak, disebabkan kalangan pemimpin
UMNO ketika itu sibuk dengan tugas perjawatan masing-masing.
Aziz Ishak juga dilantik menjadi Ahli
Majlis Mesyuarat I ’erundangan oleh Inggeris sejak 1951, malah lebih awal
daripada Tun Razak mahupun TUnku sendiri. Pada awalnya memang Aziz Ishak
menyokong kepimpinan Dato’ Onn, tetapi beliau mengubah pula pendirian memberi
sokongan kepada pimpinan Tunku-Tun Razak setelah Dato’ Onn mengambil
langkah-langkah kurang popular. Misalnya dalam persidangan Majlis Mesyuarat
Perundangan pada 1 Mac 1954 berlaku pertelagahan Aziz Ishak dengan Dato’ Onn
ketika menyokong pimpinan Ttmku-Tun Razak.
Dalam ucapannya Dato’ Onn menegaskan, “Merekayang memekik-mekik mahukan pilihanraya dan
kemerdekaan negeri ini di dalam masayang segera adalah sebenar-benar tidak
insaf akan segala akibah yang akan timbul di belakangnya. Apakah guna mendapat
kemerdekaan hari esok dan hilangpada hari lusanya”. Aziz Ishak
segera bangun mencelah dengan menyindir Dato’ Onn, “Tlian telah menukar haluan,
Tuan!” Ketika itu Tun Razak tak lagi menjadi Ahli Majlis Mesyuarat Perundangan,
malah Menteri Besar Pahang, Tlmku Muhammad juga tak hadir mengikut rekod
mesyuarat.
Ketika rombongan Tunku berangkat ke London
pada 21 April 1954 bagi mendesak kerajaan Inggeris mengadakan pilihanraya,
memang tak kelihatan Tun Razak ikut serta. Sebaliknya Tunku bersama pemimpin
MCA (Tan Sri) T.H. Tan dilihat menaiki pesawat dari lapanganterbang Kalang di
Singapura. Sementara Presiden MCA Sir Tan Cheng Lock (dikenali sebagai Cheng
Lock Tan, ayah Tun Tan Siew Sin) pula dijangka menaiki kapal laut menuju ke
London. Ketika itu MIC belum lagi menyertai Perikatan UMNO-MCA sebagai komponen
dalam perjuangan politik negara.
Bukan sahaja Tun Razak tak menyertai misi
awal menuntut diadakan pilihanraya secepat mungkin bagi mendapat mandat rakyat
sebagai ‘pungutan suara’ ke arah konsep berkerajaan sendiri (bukan
kemerdekaan), malah Naib Yang Dipertua Agung UMNO Tun Dr Ismail juga tak
menyertai Tunku ke London. Di samping itu Aziz Ishak yang sering berdampingi
dengan Tunku juga seolah-olah tak dibawa sama dalam strategi mahkukan
pilihanraya diadakan segera.
Pihak lawan politik sudah menyibarkan
tohmahan berlakunya keretakan pimpinan dwi-tunggal Tunku-Tun Kazak ketika itu.
Apalagi pendekatan Tunku yang cenderung kepada diplomasi, tak sehaluan dengan
Tun Razak yang dianggap radikal. Kalau Tunku mahukan pilihanraya ke arah
‘berkerajaan sendiri’, Tun Razak pula tak berganjak dengan slogan UMNO iaitu
‘merdeka’. Bagaimanapun dakwaan pihak lawan mengenai perpecahan awal kepimpinan
UMNO tak berlaku, kerana Tun Razak ketika itu sebenarnya mengadakan lawatan
kerja ke Ameriksa Syarikat.
Tun Razak terus ke London dari Amerika
Syarikat bagi menyertai Tunku menemui Setiausaha Tanah Jajahan Takluk British
(iaitu menteri kabinet) Oliver Littleton, tetapi gagal disebabkan menteri
berkenaan ke Uganda di Afrika sehingga 28 April 1954. Bagaimanapun Tunku secara
diplomasi meminta bantuan pemimpin-pemimpin Britain termasuk Ahli House of Lords, Lord Ogmore (iaitu
Leftenan Kolonel David Rees William) Ahli Parlimen British yang pernah
berkunjung ke Tanah Melayu dalam isu menentang Malayan Union pada Mei 1946.
Sekalipun gagal menemui Littleton, tetapi
Tunku, Tun Razak dan T.H. Tan
menerima surat dari menteri tersebut bertarikh 19 Mei 1954 bersetuju dengan
cadangan UMNO bagi mengadakan pilihanraya dengan Ahli-Ahli Majlis Mesyuarat
Perundangan dipilih oleh rakyat; bukan lagi dilantik oleh kerajaan Inggeris.
Disebabkan misi mereka ke London dapat diselesaikan lebih awal, Sir Tan Cheng
Lock membatalkan pelayarannya bagi menyertai rundingan tersebut, sebaliknya
memberi mandat penuh kepada T.H.T&n mewakili MCA.
Usaha melaga-lagakan Tunku dan Tun Razak
bukan sahaja gagal, malah pihak lawan terpaksa menerima hakikat kerajaan
Inggeris bersetuju mengadakan pilihanraya ke arah membentuk ‘kerajaan sendiri’.
Memang dalam konsep ‘kerajaan sendiri’, Inggeris masih campurtangan dalam
pentadbiran negara, tetapi Tunku dapat meyakinkan ahli-ahli parti hanya dengan
pembentukan ‘kerajaan sendiri’ memudahkan mereka merintis jalan bagi menuntut
kemerdekaan. Pendekatan Tunku menggunakan kaedah diplomasi ini, memang tak
disenangi oleh pihak lawannya terutama Parti Negara di bawah pimpinan Dato’
Onn.
Persetujuan Littleton mengadakan
pilihanraya mengikut kaedah ‘berkerajaan sendiri’ ialah pemilihan Ahli-Ahli
Majlis Mesyuarat Perundangan mengikut kuota 50 peratus, sementara 50 peratus
tertakluk di bawah kuatkuasa Kerajaan Inggeris membuat lantikan. Justeru
sejumlah 104 ahli Majlis, 52 sahaja dipilih menerusi pilihanraya sementara 52 lagi dilantik oleh kerajaan Inggeris
mengikut Ki iteria mewakili kaum masing-masing. Mereka yang terbabit dalam
parti-parti politik dibenarkan bertanding dalam pilihanraya, tetapi tak berpeluang
lagi dilantik iiii'ngikut kuatkuasa kerajaan Inggeris.
Tun Razak pula menyertai Tunku di London
setelah dihubungi, bukan dirancang lebih awal. Beliau menerima jnnputan Tunku
sebagai bukti kesetiaan kepada ketua dan sctiap langkah yang diambil oleh pucuk
pimpinan parti, liik hairanlah Tunku mengakui, beliau bernasib baik mendapat
timbalan seperti Tun Razak. Sekalipun berlaku percanggahan pendapat dalam
pendekatan politik mereka, letapi Tun Razak terns menyokong langkah yang
diambil ketuanya. Malah beliau sanggup datang ke London ketika menjalankan
tugas di Amerika Syarikat, dalam usaha memberi sokongan moral kepada Tunku.
Tak pernah pihak media dapat mendedahkan
percanggahan pendapat mereka berdua sepanjang meneruskan kepimpinan UMNO. Tun
Razak yang tak mahukan politiking
lebih menumpukan kepada perkhidmatan, malah dianggap ‘banyak bekerja daripada bercakap’.
Apalagi Tun Razak juga bukanlah pemidato yang standing dengan Sukarno di
Indonesia; Pandit Nehru di India; Muhammad Ali Jennah di Pakistan atau Jamal
Abdul Nasir di Mesir. Malah di Malaysia sendiri
beliau tak dianggap pemidato yang nlampu memukau audien seperti beberapa tokoh
pembangkang termasuk Dato’ Onn sendiri.
Perwatakan sederhana TUn Razak sejak
pembabitan awal beliau dalam politik hampir ditenggelamkan di bawah
bayang-bayang Tunku. Sekalipun beliau banyak memainkan peranan dalam
melorongkan hala tuju UMNO pada era pasca pimpinan Dato’ Onn sekitar dekad
1950-an, tetapi beliau membawa pendekatan lduduk dahulu sebelum
berlunjur; tak melompat sebelum bersetumpiC. Beliau sentiasa
menunggu keputusan ketua; tak mudah melatah menghadapi krisis, malah mengambil
pendekatan mengurangkan politiking.
Paksi Kepimpinan
Kebanyakan pemimpin politik mengakui
menceburkan diri dalam kerjaya tersebut memang berhadapan dengan fenomena ‘kalau takutdilambungombak,jangan berumah di
tepipanted. T&n Sri Abdul Samad Idris yang menganggap Tun Razak
sebagai rakan, guru dan abang pernah memberitahu penulis, krisis dalam pucuk
pimpinan UMNO tak kurang dengan tekanan-tekanan yang merimaskan kerana sentiasa
berpintal-pintal, berpilin-pilin dan berbelit- belit.
Senario yang dilihat pada dekad 1950-an
masih menular selepas kepimpinan Tun Razak pada 1976, malah turut dilalui oleh
Dato’ Seri Najib sendiri. Serangan peribadi menerusi surat layang, mahupun
kempen senyap memberi impak dalam kepimpinan UMNO sendiri. Dato’ Seri Najib
yang dikira mewarisi paksi kepimpinan Tun Razak, sejak dilantik menyandang
pesaka Orang Kaya Syahbandar, Orang Besar Berempat Pahang pada 1976, ternyata
tak dapat melepaskan diri daripada intrigue
politik menerusi sumber dalaman.
Misalnya pada pemilihan dalam Perhimpunan
Agung UMNO 1984, tersibar kononnya Dato’ Seri Najib berura- ura mahu merebut
jawatan Naib Presiden. Ketika itu beliau Menteri Besar Pahang selepas
pilihanraya 1982 bagi meredakan senario politik di Pahang berikutan krisis
kerajaan negeri dan istana. Dato’ Rahim Bakar yang dilantik inenjadi Menteri
Besar selepas pilihanraya 1978 dikatakan kurang disenangi oleh pihak istana,
menyebabkan UMNO bersetuju membawa ADUN Basrah itu bertanding di kawasan
Parlimen Kuantan pada pilihanraya 1982.
Krisis kepimpinan UMNO Pahang memang
diketahui timum selepas beberapa nama yang diramalkan menjadi Menteri Besar
pada 1978 tak dapat dihantar ke istana. T&n Sri Khalil Yaakob yang menang
di kerusi DUN Bukit Ibam dan Abdul Razak Hitam ADUN Batu T&lam sudah
disebut- sebut akan dilantik menjadi Menteri Besar. Bagaimanapun
Ketua Perhubungan UMNO Negeri ketika itu
Tan Sri Hamzah Abu Samah, membuat pengumuman mengejut dengan mengemukakan nama
Dato’ Rahim Bakar.
UMNO di Pahang tak bersetuju dengan
pelantikan Dato’ Rahim Bakar, tetapi mereka terpaksa mematuhi keputusan pucuk
pimpinan. Krisis dengan pihak istana sekadar satu agenda di kalangan pucuk
pimpinan UMNO negeri Pahang sendiri sebagai protes apabila mereka dikecewakan
berikutan pemilihan jawatan Menteri Besar itu. Peralihan pucuk pimpinan UMNO
pada 1982, membuka ruang kepada pentadbiran Pusat memenuhi tuntutan peringkat
akar umbi merombak kepimpinan peringkat negeri.
Dato’ Rahim Bakar dan Tan Sri Khalil
Yaakob dipindahkan bertanding ke kerusi Parlimen, manakala Dato’ Seri Najib
diletakkan di DUN bagi meredakan krisis di Pahang yang memuncak, menjolak dan
bergolak. Strategy meletakkan Dato’ Seri Najib mengetuai kerajaan negeri di
Pahang selaku Menteri Besar ternyata berkesan, malah dapat diterima oleh istana
bagaikan ‘sirih pulang ke gagang; pinang
pulang ke tampuk'. Ketika beliau memegang jawatan Menteri Besar
inilah tersibar desas desus menyebut Dato’ Najib berhasrat merebut posisi Naib
Presiden.
Sebaliknya pada Perhimpunan Agung 1984,
Datuk Seri Najib terns mengekalkan kedudukan beliau selaku Naib Ketua
Pergerakan Pemuda dengan tak pula menyertai persaingan bagi jawatan Naib
Presiden. Apabila dipindahkan semula ke kerusi Parlimen pada pilihanraya 1986,
Dato’ Seri Najib dikekalkan juga memegang jawatan Ketua Perhubungan Negeri.
Akibatnya tersibar juga desas desus UMNO Pahang menghadapi krisis kepimpinan
berikutan Menteri Besar Tan Sri Khalil Yaakob tak pula dilantik selaku Ketua
Perhubungan UMNO Negeri. Alahai!
Ketika didesak oleh penulis buku ‘Challenger: Siapa La wan Siapa?” S.H. Alatas, Tan Sri Khalil Yaacob inenjelaskan mengenai desas desus
tersebut, “Initidak benar. Say a
sentiasa memberi keijasama pada Najib. Najib masih menjadi Ketua Perhubungan
UMNO Pahang. Semua Cawangan masih dipimpin oleh Najib dan kami sentiasa
bekeijasama” Sekalipun Tan Sri Khalil menafikan tetapi di Pahang
seolah-olah tak dapat membendung berlakunya krisis kepimpinan. Begitulah!
Seolah-olah mewarisi paksi kepimpinan Tun
Razak yang tak mudah melatah ketika desas desus tersibar luas, Dato’ Seri Najib
juga mengambil pendekatan sederhana dalam isu ‘Orang Presiden’ dan ‘Bukan Orang
Presiden’ di I’ahang. Beliau mendiamkan diri sekalipun pada terma politik boleh
menjejaskan kewibawaan dalam kepimpinan kerana desas desus yang dibendung boleh
ditafsirkan sebagai menepati sasaran. Kesederhanaan pendekatan politik Dato’
Seri Najib juga memudahkan peranannya selaku Naib Ketua Pergerakan Pemuda
memenangi jawatan tersebut tiga penggal berturut-turut dengan tak ditandingi.
Tun Razak juga tak pemah ditandingi dalam
kepimpinan UMNO sejak dilantik oleh Dato’ Onn memegang jawatan Ketua Pemuda di
persidangan di Kuala Kangsar pada Ogos 1950. Beliau juga tak ditentang calon
lain pada persidangan di Kuala Lumpur pada Ogos 1951 bagi jawatan Timbalan Yang
Dipertua Agung, sekalipun regunya Tlmku terpaksa berhadapan tiga calon bagi
mengisi kekosongan Yang Dipertua Agung, apabila Haji Ahmad Fuad (Terengganu),
Dato’ C.M. Yusof (Perak) dan Mutapha Hussein (Kuala Lumpur) turutbertanding.
Dalam kepimpinan UMNO Dato’ Seri Najib
pernah bersaing ketika merebut salah satu tiga jawatan Naib Presiden. Bagi satu
sahaja jawatan dalam pemilihan UMNO, memang Dato’ Seri Najib tak pemah ditentang
bagi mengisi posisi berkenaan.
TRADISI
KEPIMPINAN:
PERIOD PRA KEMERDEKAAN
Ahli Majlis Perundangan
Paksi Kepimpinan
Misi Bersama Ke London
Naratif Isteri Pemimpin
PERUBAHAN senario politik pada
1955 banyak merombak pendekatan penjajah Inggeris terhadap isu kemerdekaan yang
diperjuangkan oleh UMNO. Pilihanraya pada 27 Julai 1955 memberi impak besar terhadap
dasar penjajahan yang sebelumnya lebih bersifat membuli, dengan menukar taktik
lebih banyak bertoleransi. Kemenangan besar UMNO dalam pilihanraya tersebut
inenjadikan penjajah Inggeris bersedia membuka pintu rundingan kepada
pemimpin-pemimpin UMNO diketuai oleh Tunku, Tun Razak dan Tun Dr Ismail.
Dalam pilihanraya tersebut Parti
Perikatan UMNO-MCA- MIC memenangi 51 daripada 52 kerusi yang dipertandingkan
mengikut formula yang dipersetujui iaitu 50 peratus ahli dipilih menerusi
pilihanraya, sementara 50 peratus lagi dilantik oleh kerajaan Inggeris. Tun
Razak pula menang di kerusi Semantan yang dianggap kubu kuat pemimpin radikal
Ishak Haji Muhammad (Pak Sako, Allahyarham) dengan memperoleh 14,094 undi
menewaskan calon Pas Mohamed Yassin bin Mohd Salleh (ayah kepada Tan Sri
Kamarul Ariffin) yang hanya mendapat 1,999 undi. Bagaimanapun dalam pilihanraya
(ersebut Ishak Haji Muhammad tidak bertanding, disebabkan belum menyertai
mana-mana organisasi politik selepas dibebaskan daripada tahanan ISA.
Kemenangan besar Parti Perikatan
memang di luar dugaan, sekalipun pada peringkatawal berhadapan dengan
risiko besar. Dengan jumlah
pengundi pada 1955 itu 1,280,000 ternyata pecahan kaum ialah 84.2 peratus
Melayu; 11.2 peratus Cina dan 4.6 peratus India. Sebaliknya Tunku bersama Tun
Razak mengambil langkah drastik meletakkan hanya 35 orang sahaja calon UMNO (68
peratus); 15 calon MCA (29 peratus) dan dua calon MIC (3 peratus). Di samping
itu sejumlah semua 52 kawasan Dewan Perundangan Persekutuan yang terbabit hanya
dua kawasan sahaja majoritinya pengundi bukan Melayu.
Malah lebih mengejutkan
sebahagian besar calon MCA dan MIC menang di kawasan majoriti pengundi Melayu
menewaskan tokoh-tokoh besar Parti Negara yang dipimpin Dato’ Onn. Misalnya di
Kinta Utara, Perak calon daripada MIC (Tun) V T Sambanthan menewaskan (T^n Sri)
Cik Mohamed Yusuffbin Sheikh Abdul Rahman (C.M. Yusuff, kemudiannya Speaker
Dewan Rakyat); di Batu Pahat, Johor S Chelvasingam Mac Intyre (MIC) menewaskan
bekas Menteri Besar Johor, calon Parti Negara Dato’ Haji Syed Abdul Kadir bin
Mohamed dengan majoriti 16,251 dan di Muar Selatan, Tan Suan Kok (MCA)
mengatasi Dato’ Mahmud Md Shah (Parti Negara) dengan majoriti 19,472.
Penganalisis politik ketika itu
membuat rumusan kekalahan teruk Parti Negara yang meletakkan 30 calon mempunyai
manifesto berasingan dengan rakan gabungannya di Perak, Ikatan Melayu Perak
(PML) di bawah pimpinan Dato’ Panglima Bukit Gantang. Parti Negaramengemukakan
manifesto: (1) Kemerdekaan dalam masa lima tahun; dan (2) Membawa masuk
orang-orang Indonesia bagi mengimbangi pertambahan penduduk di Malaya di
kalangan bukan bumiputera. Isu berkenaan menjadikan golongan bukan Melayu
menganggap ianya sebagai polisi perkauman. Sebaliknya manifesto UMNO bersama
rakan-rakan komponen dalam Parti Perikatan inenggariskan:
1.Kemerdekaan dalam masa empat
tahun;
2.Berkerajaan sendiri dalam masa
dua tahun;
3.Bahasa Kebangsaan dan bahasa
rasmi ialah bahasa Melayu;
4.Pemakaian bahasa Inggeris
dilanj utkan selama tahun selepas tarikh kemerdekaan;
5.Sultan dan raja-raja Melayu
kekal sebagai raja- raja yang berperlembagaan;
6.Kerakyatan - satu kebangsaan
sahaja dalam negeri ini, dan usaha ini akan diserahkan kepada usaha Suruhanjaya
Bebas yang akan dibentuk;
7.Memberi pengampunan
beramai-ramai kepada pengganas komunis.
Tun Razak sebagai salah seorang
penggubal dasar kepimpinan UMNO berperanan sama dalam mewujudkan manifesto
mantap yang mudah diterima oleh majoriti rakyat Pilihanraya pada 1955 diumumkan
oleh Pesuruhjaya Tinggi British, Geald Templer pada April 1954 bertentangan dengan tuntutan asal UMNO
mahukan 60 peratus ahli dipilih melalui pilihanraya, sementara 40 peratus
sahaja dilantik oleh kerajaan. Justeru Tunku bersama Tun Razak mengambil
keputusan memulaukan kerjasama dengan kerajaan Inggeris dalam semua bentuk.
Tlndakan UMNO-MCA memulaukan
kerjasama itu mendapat kritikan akhbar Strait Times, tetapimenerima simpati dari akhbar-akhbar berbahasa Inggeris yang lain
seperti Singapore Standard dan Indian
Daily Mail. Dalam peranan awal
tersebut Tun Razak tidaklah menonjol, disebabkan banyak keputusan parti memang
ditentukan oleh Tunku. Sikap Tunku sering mengambil keputusan sendiri disebut
oleh Aziz Ishak dalam bukunya ‘Riwayat Hidup Tunku Abdul Rahman Putra' dengan menulis:
“Lagi suatu
peristiwayangmenurtjukkan bahawa dia (Tunku) suka mengambil keputusan terlebih
dahulu dan memperbincangkan keputusan itu kemudian ialah peristiwa pembakaran
mqjalah Qalam’
dan harian Warta’. Tindakan Tunku itu dibidas
dengan hebat oleh Encik Bahaman (Tan Sri Bahaman Shamsuddin) yang menyatakan
bahawa pekerjaan sedemikian itu hanya dilakukan olehFacist. Encik Bahaman
seorang ahli yang kanan dalam Jawatankuasa Keija Agung UMNO telah membuat
bidasan itu dalam persidangan jawatankuasa tersebut. ”
Insiden yang sama pernah berlaku
ke atas (Tun) Dr Ismail Abdul Rahman dan (Tun) Kolonel H. S. Lee ketika Tunku
memintanya menemui Gerald Templer di Federal House pada Ogos 1953 jam 4.30
petang dengan membawa sepucuk surat. Apabila surat tersebut dibuka di hadapan
Gerald Templer, rupa-rupanya persetujuan Tunku memberi restu mereka berdua
dilantik menjadi menteri dalam Member System yang
dilaksanakan oleh kerajaan Inggeris di T&nah Melayu ketika itu. Keputusan
Tunku menerima tawaran pihak kerajaan memang mengecewakan Dr Ismail dan H.S.
Lee tetapi terpaksa menerimanya juga disebabkan kesetiaan mereka kepada
kepimpinan.
Bagaimanapun perbezaan pendapat
Tunku dengan pemimpin-pemimpin kanan parti terutama Tun Razak sendiri memang
tak pernah bocor kepada pengetahuan media. Tun Razak pula begitu peka dengan
kemantapan parti, hingga terpaksa melupakan sebarang perselisihan |)endapatyang
boleh menjejaskan perjuangan kemerdekaan. Di samping itu di kalangan pimpinan
parti menyedari pengorbanan besar Tunku mengukuhkan UMNO apabila menjualkan sebahagian
hartanya untuk membiayai kewangan dan pentadbiran parti. Aziz Ishak merupakan
orangyang sering menjadi ‘perantara’ dalam urusan jual beli berkenaan termasuk
rumah mahupun tanah milik Tunku.
Tun Razak hanya diberitahu
selepas Dr Ismail dilantik Menteri Hasil Bumi dan H.S. Lee menjadi Menteri
Pengangkutan. Ketika H.S. Lee dilantik menyertaiMember System selaku Menteri Pengangkutan, MCA belum secara rasmi membentuk Parti
Perikatan bersama UMNO, sebaliknya masih lagi dalam bentuk persefahaman. Majlis
Mesyuarat Sementara Perikatan (.Pro-Team Alliance Council) hanya
dibentuk pada persidangan 16-17 Oktober 1954 di Pulau Pinang. Sementara MIC
pula menyertai pakatan berkenaan pada akhir 1954, sebelum pilihanraya bagi
Majlis Mesyuarat Negeri Pulau Pinang pada awal 1955.
Kejayaan Parti Perikatan
membentuk format berkerajaan sendiri selepas piliharnaya 1955 dengan Tunku
memegang jawatan Ketua Menteri, Tun Razak telah dilantik menjadi Menteri
Pelajaran. Langkah pertama diambil oleh Tun Razak ialah memansuhkan dasar
pendidikan mengikut ‘Laporan Thuraisingam’ dengan memperkenalkan ‘Laporan
Razak’ pada 1956. Di samping agenda pendidikan diberi tumpuan, UMNO juga
menghadapi senario perubahan menuju kemerdekaan pada 1956 itu, setelah beberapa
siri rundingan dibuat dengan kerajaan British di London.
Sebelum rundingan dengan kerajaan
British diatur, Tunku memulakan agenda bagi menamatkan darurat sebagai
membuktikan format berkerajaan sendiri itu mampu dalam usaha menangani
keselamatan dan pertahanan. Rundingan dengan pemimpin Parti Komunis yang
diketuaioleh Chin Peng diadakan di Baling, Kedah pada 28 Disember 1955.
Bagaimanapun Tun Razak tidak menyertai rombongan Tunku ke Baling dalam misi
berunding dengan Chin Peng, tetapi bersama beliau ialah David Marshall (Ketua
Menteri Singapura) dan Presiden MCA Tan Cheng Lock.
Rundingan tersebut gagal mencapai
persetujuan bersama, sebaliknya Chin Peng memberi jaminan bersedia meletakkan
senjata sebaik sahaja Tunku berjaya menuntut kemerdekaan menerusi perlembagaan.
Sebaliknya Chin Peng tidak mengotakan janjinya setelah kemerdekaan dicapai pada
31 Ogos 1957, tetapi terus menjalankan tindakan militan di hutan-hutan sehingga
pergerakaan komunis dilumpuhkan pada 1960. Justeru kegagalan rundingan
tersebut, tak mematahkan semangat Tunku bersama UMNO dalam usaha merealisasikan
matlamat yang termaktub dalam manifesto pilihanraya 1955.
Misi Bersama Ke London
Sasaran empat tahun bagi mencapai
kemerdekaan dalam manifesto pilihanraya Parti Perikatan ternyata lebih singkat,
apabila misi menuntut kemerdekaan mencapai rumusan persetujuan menetapkan
tarikh merdeka pada 31Ogos 1957. Tun Razak turut
menyertai misi tersebut mewakili Parti Perikatan yang diketuai oleh Tunku
dengan ahli-ahli yang lain termasuk Tun Dr Ismail, Tun H.S. Lee dan T.H. Tan selaku setiausaha. Sementara wakil raja-raja Melayu pula diketuai oleh
Menteri Besar Perak, Dato’ Panglima Bukit Gantang dengan ahli-ahlinya Menteri
Besar Selangor, Abdul Aziz Majid; Menteri Besar Johor, Dato’ Mohd Seth Mohd
Said; Menteri Besar Kelantan, Dato’ Nik Ahmad Kamil Mahmood dan (T&n Sri)
Abdul Kadir Shamsuddin selaku setiausaha.
Sepanjang istiadat menandatangani
Perjanjian Kemerdekaan Tanah Melayu di Lancaster House, London pada 8 Februari
1956, Tun Razak sentiasa di sisi Tunku. Perdana Menteri British ketika itu Sir
Anthony Aden juga turut menyambut rombongan Tunku di No 10 Dawning Street pada
14 Januari 1956 sebelum perjanjian tersebut ditandatangani bersama Setiausaha
T&nah Jajahan T&kluk British, Sir Alan Lennox Boyd yang mewakili
kerajaan British. Justeru dalam setiap upacara rasmi di London, Tun Razak tak
pernah berenggang dengan Tunku sebagai pemimpin terkanan UMNO.
Memang kota London bukanlah asing
kepada perwakilan dalam misi kemerdekaan itu disebabkan mereka pernah menuntut
di United Kingdom. Bagi Tun Razak kota London mengajarnya mengenai perkembangan
politik dengan pembabitannya dalam gerakan radikal di United Kingdom pada 1947.
Beliau juga mengenali Tunku lebih dekat semasa sama-sama menuntut di London,
sekalipun Tunku sudahpun berusia 40-an ketika itu. Semua rakan-rakan yang sama
menuntut di London pada 1947 itu lebih inuda sekurang-kurangnya 15 tahun dari
Tunku.
Di samping Tun Razak mereka yang
menuntut bersama Rinku termasuklah (Tan Sri) Taib Haji Andak, (Tun) SufFian I
lashim, Syed Isa al-Munawar dan Eusofi Abdul Kadeer. Memang Tunku banyak
bergantung kepada rakan-rakannya yang lebih muda membantu mengulangkaji
nota-nota kuliah dengan Tun Razak bergilir-gilir membacakan buku- huku teks
undang-undang bersama Taib Andak, Syed Isa tlan Eusofi Abdul Kadeer. Sebaliknya
Tun Razak tak mengambil masa lama untuk menamatkan pengajian apabila lulus
kursus undang-undang dalam tempoh 18 bulan sahaja.
Bagaimanapun beliau tak
meneruskan hingga ke peringkat ijazah lanjutan berikutan ayahnya Dato’ Hussein
meninggal dunia pada tahun 1949. Di samping itu Sultan Abu Bakar pula
mendesaknya balik ke tanahair bagi menggantikan posisi ayahnya memegang jawatan
Orang Besar Berempat di Pahang bergelar Dato’ Orangkaya Indera Syahbandar.
Kepulangan Tun Razak lebih awal ke tanahair menyebabkan persahabatan dengan
Tunku terpisah buat sementara, kerana sepanjang menuntut di London mereka berdua
begitu akrab disebabkan Dato’ Hussein sendiri dikatakan memang kenalan baik
Tunku.
Kota London juga mendedahkan Tun
Razak dalam aktiviti bercorak politik apabila turut menubuhkan Malayan Forum sebagai medan menggerakkan perjuangan pelajar dari Tanah Melayu dan
Singapura. Antara yang terbabit bersama Tun Razak menubuhkan Malayan Forum ialah Dr Goh Kheng Swee dari Singapura (kemudiannya menteri kabinet Lee
Kuan Yew); menerusi pertubuhan tersebut mereka menjadikan landasan meniup
semangat perjuangan nasionalisme di kalangan pelajar-pelajar yang menuntut di
England sebelum balik ke tanahair.
Sikap anti penjajah Tun Razak
pernah menimbulkan perbalahan denngan Tunku apabila masing-masing mempunyai
pendekatan yang berbeza menghadapi isu kemudahan yang disediakan oleh kerajaan
Britain. Tun Razak dikatakan enggan tinggal di asrama yang disediakan untuk
penuntut-penuntut dari Tanah Melayu, sebaliknya Tunku pula menganggap mereka
berhak mendiaminya kerana sumber kewangan yang digunakan adalah dari rakyat
negara yang dijajah oleh pemerintah Inggeris.
Sebaliknya semangat nasionalisme
yang disemaikan di kalangan pelajar-pelajar di England ketika itu sekaligus
berubah apabila mereka balik ke tanahair setelah diberi kedudukan sebagai
pegawai tinggi oleh pemerintahInggeris. Berbeza dengan Tun
Razak setelah beliau balik ke tanahair semangat nasionalismenya tak pernah
padam sekalipun diberi kedudukan menjadi pegawai tinggi kerajaan. Sebelum
melanjutkan pelajaran ke luar negeri memang Tun Razak secara langsung terbabit
dalam gerakan Wataniah menentang jepun.
Dalam masa yang sama Tun Razak
juga pernah menubuhkan Kesatuan Pelajar Melayu Pahang di tanahair, membolehkan
beliau mudah menyesuaikan diri dalam .iktiviti pelajar semasa menuntut di
London. Malah ketika pembentukan Pertubuhan Belia Sedunia (WAY) dibentuk pada
tahun 1947 itu, Tun Razak dilantik mewakili negara
Disebabkan Gabungan Pelajar
Melayu Semenanjung (GPMS) yang dipimpin Aminuddin Baki mahu menjimatkan
perbelanjaan. Kesatuan Pelajar Melayu Pahang juga merupakan badan gabungan GPMS
turut memberi sokongan pelantikan Tun Razak mewakili negara ke dalam WAY
disebabkan beliau sedang menuntut di London.
Tun Razak memang pelajar yang
cerdas berbanding i .ikan-rakannya yang lain, hingga mampu menamatkan pengajian
dalam tempoh 18 bulan sahaja. Seorang lagi pelajar dari Tenggara Asia yang
mampu menamatkan pengajian undang-undang dalam tempoh 18 bulan ialah I xv Kuan Yew dari
Singapura. Sekalipun Tim Razak bukan pemidatoyanghebat, tetapi beliau meminati
politik sejak menuntut di MCKK malah sanggup berdebat dengan sesiapa sahaja
mempertahankan hujahnya mengenai perjuangan nasionalisme.
Dalam bukunya’Suka Duka Politik Tun Razak’, (Amir Enterprise, Kuala Lumpur; 1976) wartawan Subky Latiff menulis
mengenai insiden dalam majlis perkahwinan keluarga di Kuala Lipis. Sekalipun
Tun Razak menuntut di MCKK, tetapi beliau seringbertemu Tan Sri Ghazali Shafie
yang menuntut di Sekolah Califford, Kuala Lipis iaitu sekolah Inggeris
terkemuka di Pahang ketika itu. (Kuala Lipis ialah ibu negeri Pahang sebelum
pusat pentadbiran kerajaan dipindahkan ke Kuantan). Dalam majlis perkahwinan
keluarga mereka itu, Tun Razak berhujah mengenai politik dengan T&n Sri
Ghazali sepanjang malam.
Justeru saudara mara yang
berkumpul untuk majlis perkahwinan tersebut asyik mendengar dua orang anak muda
itu berhujah mengenai politik, sedangkan mereka semua masih lagi kurang
memahami naratif gerakan nasionalisme. Bagaimanapun di Pahang pada period 1930-
an memang sudah digegarkan dengan gerakan Ibrahim Haji Yaakob di Bentong
apabila dihantar mengajar di sekolah Melayu di kampungnya. Apalagi ketika itu
Penolong Pegawai Daerah Kedua (AADO) Bentong juga anak Pahang kelahiran
Temerloh iaitu Ishak Haji Muhammad memberi sokongan kepada gerakan Ibrahim.
Bagi masyarakat di Pahang memang
gerakan radikal tidak asing kepada mereka, malah insiden perjuangan Dato’
Bahaman melawan Inggeris pada 1892 di Semantan, mereka yang terbabit dalam
insiden tersebut masih ramai lagi yang hidup ketika itu. Justeru kebencian
terhadap penjajah memang tertanam kukuh dalam jiwa generasi inuda di Pahang
sekitar dekad 1930-an itu, termasuklah dua pelajar cerdas Tun Razak dan Tan Sri Ghazali. Dalam masa pendudukan Jepun mereka berdua terbabit pula
dalam gerakan militan ‘ Wataniah’ dengan Tim Razak berpangkat kapten dan
Tan Sri Ghazali pula ialah leftenan.
Apabila menyertai misi
kemerdekaan bersama Tunku pada 1956 itu, Tun Razak, Tun Dr Ismail dan Tun
H.S.Lee bukan sekadar mewakili Parti Perikatan, tetapi setara dengan kerajaan
yang dipilih rakyat. Mereka mendapat mandat warga T^nah Melayu menerusi
pungutan suara bagi memenuhi manifesto pilihanraya 1955 iaitu mencapai
kemerdekaan secara berperlembagaan dalam tempoh empat (ahun. Sewaktu
perhimpunan raksasa pada 20 Februari 1956 di Bandar Hilir, Melaka menyambut
kepulangan rombongan Tunku balik dari London, pekikan ‘merdeka’ bergema
berulang kali.
Bagaimanapun dalam rapat raksasa
tersebut Tun Razak lak memberikan ucapan di tengah ribuan orang ramai menyambut
kepulangan rombongan misi kemerdekaan yang diketuai oleh Tunku. Selain daripada
Tunku yangberucap dalam rapat raksasa tersebut, Dato’ Panglima Bukit Gantang, (T^n
Sri) Dato’ Nik Ahmad Kamil, (Tun) Sir T^n Cheng Lock, Tun Dr Ismail dan Tun
Sambanthan turut menyampaikan ucapan. Pengisytiharan tarikh kemerdekaan 31 Ogos
1957 yang dibacakan Tunku pada rapat raksasa itu, turut sama ditandatangani
oleh Tun Razak.
Di samping Tunku dan Tun Razak,
pemimpin yang turut menurunkan tandatangan pada surat pengisytiharan tersebut
termasuklah Dr Ismail, Dato’ Panglima Bukit Gantang Haji Abdul Wahab, Abdul
Aziz Majid, Dato’ Nik Ahmad Kamil, Kolonel H.S. Lee, Dato’ Seth Said, Abdul
Kadir Shamsuddin dan T.H. Tan. Surat pengisytiharan berkenaan disusun oleh
(T&n Sri) Senu Abdul Rahman dan (Tun) Syed Nasir Ismail dengan tulisan
tangan dilakukan oleh Ibrahim Mahmood, sementara pelawak Ismail Bontak membuat
illustrasi.
Sebenarnya ketika bertolak balik
dari London rombongan misi kemerdekaan berpecah kepada dua jadual penerbangan.
Dr Ismail bersama Dato’ Panglima Bukit Gantang, Dato’ Mohd Seth, T.H. Tan dan Abdul Kadir Shamsuddin bertolak lebih awal iaitu pada jadual
penerbangan lOFebruari 1956. Sementara Tunku bersama Tun Razak, Dato’ Nik Ahmad
Kamil, Abdul Aziz Majid dan Kolnel H.S. Lee bertolak pada 16 Februari, di
samping singgah terlebih dahulu di Kaherah menemui Presiden Gamal Abdul Naseer.
Ternyata Tun Razak sentiasa
mengiringi Tunku sepanjang misi ke London itu, malah mereka sama-sama iliberi
sambutan meriah oleh kerajaan Mesir apabila menjadi tetamu Presiden Gamal Abdul
Naseer. Di tanahair pula Senu Abdul Rahman selaku Setiausaha Agung UMNO menjadi
lenaga penggerak utama bagi menyambut kepulangan misi rombongan kemerdekaan itu
dengan mengatur rapat raksasa di Bandar Hilir, Melaka pada 20 Februari 1956
itu. Dalam semua peristiwa pada period pra kemerdekaan ini Tun Razak sentiasa
dibayangi oleh ketokohan Tunku ketika itu.
Sikap Tun Razak tak mahu menonjol
diri ini memang sudah menjadi karektor beliau sejak di bangku sekolah lagi.
Malah sewaktu menuntut di Raffles College, Singapura lahun 1940 beliau enggan
bersaing merebut jawatan kepimpinan pelajar. Ketika itu Lee Kuan Yew dan Ungku
Aziz dianggap dua orang aktivis pelajar terkemuka di Raffles College.
Bagaimanapun Tun Razak memainkan peranan di belakang tabir dalam usaha
membolehkan Ungku Aziz menewaskan Lee Kuan Yew sebagai pemimpin pelajar. Naratif Isteri Pemimpin
Perjalanan jauh misi rombongan
kemerdekaan ke London pada 1 Januari 1956, bukan sekadar menempuhgelombang
menerusi kapal laut dari Singapura ke India, malah isteri-isteri yang ditinggalkan turut sama memikul tanggungjawab. Naratif
perjuangan isteri pemimpin pada period pra merdeka itu memerlukan mereka ‘turun
padang’ membantu khidmat suami masing-masing. Justeru isteri Tun Razak sendiri,
(Tun) Rahah juga tak terkecuali membabitkan diri dalam aktiviti sosial UMNO,
semasa Tun Razak menyertai rombongan Tunku ke London bagi menuntut kemerdekaan.
Insiden kebakaran di kawasan sesak di
Gombak Lane pada 8 Januari 1956 berlaku ketika rombongan kemerdekaan sudah
bertolak ke London. Mangsa yang terbabit dalam kebakaran tersebut melibatkan
berbilang kaum, justeru UMNO mengambil inisiatif menempatkan mereka di bangunan
UMNO di Batu Road (sekarang Jalan Tuanku Abdul Rahman). Kaum Ibu UMNO
(Pergerakan Wanita) Kuala Lumpur diketuai Puan Anchom binti Zainal Abidin
ditugaskan oleh (Tan Sri) Senu mengetuai operasi memberikan bantuan kemanusiaan
kepada mangsa-mangsa terbabit.
Tun Rahah bersama Puan Rahmah (isteri
Abdul Rahman Talib, ketika itu Menteri Muda Kesihatan) mengambil inisiatif
menjahit pakaian bagi didermakan kepada mangsa-mangsa berkenaan. Bukan sahaja
Tun Rahah, malah Tun Syarifah Rodziah (isteri Tunku); Puan Saadiah (isteri Tun
Sardon Jubir) dan Puan Selamah (isteri T&n Sri Ahmad Perang) turut sama
‘turun padang’ mewakili suami masing-masing. Aktivis sosial seperti Puan
Kamsiah Wahab (Ketua Women Institute -
WI, Kuala Lumpur) pula inenyediakan makanan untuk kemudahan mangsa-mangsa
kebakaran.
Terdapat sumber menyebut pada peringkat
awal Tun Rahah dilamar oleh Tun Razak, kebanyakan dato’-dato’ (atau pembesar
istana) di Pahang kurang senang keputusan yang diambilnya dengan kapisiti
selaku Orangkaya Indera Syahbandar. Mereka menganggap pemilihan Tun Rahah anak
Johor sebagai isteri Orang Besar Berempat, seolah- olah mengenepikan anak gadis
di Pahang sebagai calon pasangan ‘orang bergelar’ di negeri itu. Pandangan
tersebut bukan sahaja berlaku di Pahang, malah di negeri-negeri Melayu yang
lain juga mempunyai persepsi yang sama.
Di Negeri Sembilan misalnya, isteri bagi
penyandang pesaka ‘orang bergelar’ terutama bagi jawatan Dato’ Undang Luak
dikehendaki wanita di lingkung luak atau wilayahnya sendiri. Keadaan tersebut
berdasarkan sistem sosial adat yang meletakkan ‘suami’ adalah ditakrifkan
sebagai ‘orang semenda’ kepada keluarga isteri. Apabila pembesar adat
beristerikan wanita di luar luaknya, secara automatik beliau tertakluk kepada
prinsip ‘orang semenda’, yakni: Disuruh
pergi dipanggil datang/kcdau cerdik teman berunding/kalau bodoh disuruh
arah/kalau alim minta doanya.
Prinsip dalam sistem sosial negeri-negeri
Melayu memang tak banyak berbeza ketika itu, menyebabkan Tun Razak juga turut
berhadapan dengan fenomenayang sama. Dari sumber kalangan yang rapat dengan Tun
Razak menyebut, pernah satu waktu kawan-kawannya membuat temu janji dengan
keluarga kenamaan dalam usaha mencarikan jodoh beliau. Bukan sahaja
kawan-kawannya berasa hairan disebabkan Tun Razak masih tak memikirkan soal
jodoh setelah berusia 30 tahun, malah ibunya juga sering mendesak beliau
memilih pasangan hidupnya.
Insiden pertemuan di rumah orang kenamaan
di Kuala Lumpur itu dikatakan memang melucukan, apabila kawan- kawan sengaja
mengatur posisi bagi membolehkan Tun Razak duduk bersebelahan dengan anak gadis
orang kenamaan berkenaan. Di samping wajah Tun Razak sentiasa kelihatan serius,
beliau juga bukanlah suka berbual kosong apalagi dalam majlis sosial yang
diadakan. Berikutan sikap Tun Razak membisu sepanjang majlis berkenaan
diadakan, anak gadis berkenaan tak berkesempatan langsung untuk berbual-bual
dengan beliau. Akhimya majlis pertemuan itu bersurai dengan Tun Razak tak
sepatah pun berbual dengan anak gadis yang dikenalkan oleh kawan-kawannya itu.
Sebagai pemimpin terkanan UMNO sekitar
1951 itu, Tun Razak juga turut dijemput menghadiri majlis-majlis yang
dianjurkan oleh parti termasuk juga di negeri Johor yang menjadi kubu kuat
Dato’ Onn. Ketika berkunjung ke rumah seorang kawannya yang sama-sama menuntut di
London, (Tan Sri) T&ib
Andak, beliau turut menemui Pengerusi Tetap UMNO ketika itu (T&n Sri) Haji
Mohd Noah Omar. Kunjungan beliau ke Johor itulah mulanya berputik perasaan mahu
mengenali lebih dekat anak gadis pemimpin UMNO Johor berkenaan, iaitu Tun Rahah.
Keputusan Tun Razak memilih Tun Rahah anak
pemimpin UMNO di Johor itu mendapat restu ibunya yang menunggu sejak sekian
lama. Bagi ibunya yang mesra inemanggil Tun Razak dengan panggilan Dato’
(mungkin menghormati gelaran turun temurun keluarga suaminya), pilihan tersebut
tak bertentangan dengan adat resam Melayu sekalipun kurang disenangi oleh
kalangan dato’-dato’ yang lain. Apalagi setiap kali mendesak, anaknya Si Dato’
hanya menjawab spontan, “Ala mak, saya ni banyak masalah nak difikirkan, dalam
kepala (saya) ni banyak masalah dunia yang kena fikirkan sama.”
Sewaktu berkahwin dengan Tun Razak pada
1952, usia fun Rahah masih lagi remaja kira-kira 18 tahun sahaja. Penglibatan
TUn Rahah dalam UMNO juga bukanlah selepas menjadi isteri tokoh nombor dua dalam
kepimpinan parti, malah sejak masih di bangku sekolah beliau turut memberikan
sumbangan. Sebagai anak pemimpin UMNO di Johor yang terbabit sejak awal bersama
Dato’ Onn, Tan Sri Mohd Noah
memberi dorongan kuat kepada anak-anaknya termasuk Tun Rahah dan Suhaila
mengambil bahagian dalam majlis anekaragam bagi mengutip dana UMNO ketika itu.
Tidak hairanlah Tun Rahah mudah
mensesuaikan diri terbabit dalam usaha UMNO yang mengambil inisiatif memberikan
bantuan kemanusiaan kepada mangsa kebakaran di Gombak Lane pada 8 Januari 1956
itu. Beliau tak berasa kekok menjahit pakaian bagi diagih-agihkan kepada mangsa
sebagai sumbangan bakti peribadi, sekalipun ketika itu suaminya menunaikan
tanggungjawab kepada negara dalam misi menuntut kemerdekaan di London.
Di samping terbabit dalam kerja-kerja amal
yang dianjurkan oleh UMNO, ketika itu Tun Rahah juga sibuk menguruskan dua
orang anaknya yang masih kecil iaitu MohdNajib (tigatahun) dan Ahmad Johari
(dua tahun). Pasangan Tun Razak dan Tun Rahah dikurniakan lima orang anak; Mohd
Najib (Dato’ Seri Najib, Tlmbalan Perdana Menteri, 27 Julai 1953); Ahmad Johari
(29 November 1954); Mohd Nizam (3 Oktober 1958); Mohd Nazim (23 Mac 1963) dan
Mohd Nazir (19 November 1966). Menurut sumber kawan-kawan rapatnya, Tun Razak
pernah juga mengimpikan untuk mendapat seorang anak perempuan.
Bagaimanapun impian beliau tak menjadi
kenyataan hinggalah ke akhir hayatnya. Di sebalik wajah Tun Razak sentiasa
kelihatan serius menyebabkan fizikal beliau seolah-olah lebih tua daripada
usianya sendiri. Tetapi T&n Sri Abdul Samad Idris mengakui, bagi mereka
yang mengenali Tun Razak secara dekat, beliau sebenarnya gemar berjenaka.
Misalnya dalam satu perarakan lintas hormat Hari Kebangsaan pada 1974, ketika
pasukan Ikatan Relawan Rakyat (RELA) bergerak di hadapan pentas, spontan Tun
Razak secara berseloroh menyebut: “Hah, Red Guard Samad melintas.” (Samad yang
dimaksudkannya ialah Tcin Sri Samad Idris, ketika itu Timbalan Menteri Dalam
Negeri).
Kemelut Politik 1959
Memang Tunku mengakui beliau bernasib baik
mendapat timbalan yang bekerja kuat dan setia seperti Tun Razak, dalam
kenyataan akhbarnya pada 15 Januari 1976. Kesetiaan Tun Razak merupakan janji
sewaktu inemujuk Tunku memimpin UMNO pada 1951 iaitu akan sentiasa berdiri
teguh di belakang sekiranya beliau (Tunku) inenerima tawaran. Justeru berpegang
kuat kepada ikrar tersebut, Tun Razak tak pernah cuba membayangi Tunku dalam
kepimpinan parti mahupun kerajaan.
Setiap dasar yang dirangka bagi mengisi
kemerdekaan selepas 31 Ogos 1957, banyak disuntik menerusi pelaksanaan yang
diletakkan di bawah perancangan Tun Razak. Malah selepas pilihanraya 1959
misalnya, Tun Razak mewujudkan ‘Bilik Gerakan’ di pejabatnya bagi memantau
semua agenda pembangunan dilaksanakan mengikut jadual. Beliau juga turut
mencetuskan idea kerangka pembangunan negara bagi tempoh lima tahun yang
dikenali kemudiannya RMK (atau Rancangan Malaysia Kedua, Ketiga, Keempat dan
seterusnya). Sebelum itu ianya dipanggil ‘Rancangan Lima 'Miun Pertama’,
apabila beliau merangka pembangunan negara.
Idea jitu Tun Razak dalam pembangunan
negara yang berkesan inilah menjadikan beliau diberi gelaran ‘Bapa Pembangunan’
pada pasca merdeka. Disebalik segala kejayaan UMNO itu, terdapat juga krisis
dalaman yang membabitkan Parti Perikatan menjelang pilihanraya 1959. Kemuncak
daripada kesetiaan yang ditunjukkan oleh Tun Razak ialah kesediaan beliau
memegang jawatan Perdana Menteri dalam tempoh singkat apabila Tunku secara
mengejut meletakkan jawatan. Beliau menyerahkan semula jawatan Perdana Menteri
setelah Tunku bersedia kembali memegang posisi tersebut.
Insiden tersebut berlaku pada Februari
1959, ketika Tunku berhadapan dengan senario paling meruncing berikutan
tindakan agresif Presiden MCA, Dr Lim Chong Eu. Selepas mengambil alih pucuk
pimpinan MCA, Dr Lim mendesak agihan kerusi bagi menghadapi pilihanraya
partinya perlu diberi prioriti. Disebabkan UMNO menolak tuntutan beliau, Dr Lim
mula meniupkan sentimen dikalangan ahli-ahli MCA menentang polisi yang sudah
dimetrai bersama di kalangan komponen Parti Perikatan.
Dr Lim yang berpengarah di Pulau Pinang
menganggap kekalahan teruk Parti Perikatan dalam pilihanraya Municipal Pulau
Pinang pada Disember 1956 disebabkan MCA terikut-ikut dengan rentak UMNO.
Kekalahan itu ditafsirkan sebagai bermulanya era gelap perjuangan Parti
Perikatan di negeri berkenaan. Di samping itu krisis dalaman UMNO sendiri
mendorong Pegawai Penerangan (sekarang Ketua Penerangan) T&n Sri Jaafar
Albar meletak jawatan. Ketua Kaum Ibu UMNO, Khadijah Sidek pula dipecat pada 10
Oktober 1956, selepas cawangan UMNO Johor Bahru yang dianggotainya memecat
keahlian beliau.
Bagi menghadapi kemelut politik yang
meruncing, Tunku mengambil keputusan meletakkan jawatan sekalipun pada
peringkat awal Tun Razak memujuknya supaya bercuti panjang. Tunku melahirkan
hasrat untuk meletakkan jawatan selaku Perdana Menteri pada Persidangan
Perhimpunan Agung Khas UMNO, 9 Februari 1959 untuk menumpukan kempen sepenuh
masa menentang musuh politiknya. Bagaimanapun hasrat Tunku hanya diterima
meletakkan jawatan pada 15 April, seterusnya Tun Razak mengangkat sumpah
memegang jawatan tersebut. Ketika itu pilihanraya tak dijalankan serentak sama
ada bagi Dewan-Dewan Undangan Negeri mahupun Parlimen.
DUN
Kedah dan Perlis misalnya diadakan pada 20 Mei 1959; Melaka (23 Mei); Perak (27
Mei) dan Selangor (30 Mei). Sementara itu sepanjang Jun 1959 diadakan pula bagi
DUN Negeri Sembilan (2 Jun); Pulau Pinang (6 Jun); Johor (10 Jun); Terengganu
(20 Jun); Kelantan (24 Jun) dan Pahang (27 Jun). Keputusan yang mengejutkan
berlaku di Terenggan dan Kelantan, apabila kedua-dua kerajaan negeri berkenaan
jatuh ke tangan Pas. Sementara di Pulau Pinang yang menjadi kubu kuat Dr Lim,
Parti Perikatan mampu bertahan dengan 17 dari sejumlah 24 kerusi, di samping
tujuh lagi dimenangi oleh Sosialis Front.
Pilihanraya Parlimen pada 19 Ogos 1959,
Tim Razak bertanding di kawasan Pekan, Pahang; sementara Tunku pula di Kuala
Kedah, Kedah. Tun Razak menang dengan mendapat 8,811 undi menewaskan calon Pas
Mohamed Ariff Abas (2,593 undi). Di kawasan Parlimen Kuala Kedah, Tlinku
memperolehi 13,032 undi mengalahkan calon Pas, Haji Hassan bin Abdul Rahman
(5,542 undi). Kabinetyang dipimpin oleh Tun Razak terns berfungsi sehingga 22
Ogos, 1959 apabila beliau menyerahkan semula jawatan Perdana Menteri kepada
Tunku.
Kabinet barn Tunku yang diumumkan pada 22
Ogos memperkenalkan muka-muka baru selaku pembantu menteri dipanggil Menteri
Muda termasuk Syed Jaafar Albar (penerangan dan perkhidmatan radio); Ismail
YusofF (dalam negeri); Haji Khalid Awang Osman (pembangunan luar bandar); Abdul
Hamid Khan Sakhwat Ali Khan (pelajaran); V. Manickavasagam (buruh) dan Cheah
Tiam Swee (perdagangan dan perusahaan). Tun Razak kekal sebagai Timbalan
Perdana Menteri dan Menteri Pertahanan disamping portfolio baru Menteri
Pembangunan Luar Bandar.
Lain-lain menteri kabinet selepas
pilihanraya 1959 ialah Tun Dr Ismail (Menteri Hal Ehwal Luar Negeri); Tun Tan Siew Sin (Menteri Kewangan); Tun Leong Yew Koh (Menteri Keadilan);
Tun V.T. Sambanthan (Menteri Kerjaraya, Pos dan Telekom); Dato’ Sulaiman Abdul
Rahman (Menteri Dalam Negeri); Abdul Aziz Ishak (Menteri Pertanian dan Syarikat
Kerjasama); Tun Sardon Jubir (Menteri Pengangkutan); Tun Omar Ong Yoke Lin
(Menteri Kesihatan dan Kebajikan Masyarakat); T&n Sri Khir Johari (Menteri
Pelajaran); T^n Sri Bahaman Shamsuddin (Menteri Buruh) dan Dato’ Abdul Rahman
Iklib (Menteri Perdagangan dan Perusahaan).
Ketika Pergolakan Meruncing
Krisis yang dihadapi Parti Perikatan
menjelang pilihanraya 1959, memang pergolakan meruncing terpaksa ditempuhi oleh
kepimpinan UMNO. Ketika Tunku melahirkan hasrat meletakkan jawatan bagi
menghadapi krisis tersebut, Tun Razak ditugaskan memikul tanggungjawab
meredakan keadaan. Insiden tersebut memang diwarisi oleh Dato’ Seri Najib
apabila UMNO berhadapan dengan krisis kepimpinan kerajaan negeri Pahang di
bawah Menteri Besar, Dato’ Rahim Abu Bakar dengan pihak istana pada awal
1980-an.
Isu terbabit tak dapat dibendung menjelang
pilihanraya 1982, setelah krisis tersebut kian meruncing. Kepimpinan UMNO
menyedari dalam kemelut di Pahang ketika itu, peranan Dato’ Seri Najib memang
diperlukan bagi meredakan keadaan. Justeru pada pilihanraya 1982, Majlis
Tertinggi UMNO mengambil langkah drastik meletakkan Dato’ Seri Najib bertanding
di peringkat DUN bagi membolehkan beliau dilantik menjadi Menteri Besar.
Sementara Dato’ Rahim Bakar pula dipindahkan ke kawasan Parlimen dalam
mengatasi krisis yang berlarutan sejak 1978.
Dalam percaturan politik UMNO di peringkat
Pusat, tak banyak perubahan yang dilihat apabila Dato’ Seri Najib dihantar
memimpin kerajaan negeri Pahang, disebabkan ketika itu beliau masih belum
menonjol dalam kepimpinan utama. Kedudukan Dato’ Seri Najib dalam kerajaan
masih belum mantap dengan memegang jawatan timbalan menteri, selepas berjaya
mempertahankan kerusi Parlimen Pekan pada pilihanraya 1978. Ternyata karektor
beliau mewarisi profil ayahnya Tun Razak, yang lebih banyak berhati-hati dalam
meniti liku perjuangan politiknya.
Sekalipun mula terpilih menjadi Ahli
Parlimen pada 1976, tetapi dalam kepimpinan UMNO Dato’ Seri Najib tidaklah
menonjol secara mendadak. Berbeza dengan Tun Razak ketika dilantik mengetuai
Perikatan Pemuda UMNO pada tahun 1950, beliau terus mendapat kepercayaan Yang
Dipertua AgungUMNO. SebaliknyaDato’ Seri Najib terpaksa bersaing bagi menduduki
kerusi Exco Pemuda UMNO, ketika itu dipimpin oleh Dato’ Haji Suhaimi Kamaruddin
dan Dato’ Mokhtar Hashim. Ketika itu ternyata bakat kepimpinan beliau masih
dibayangi oleh ketokohan ayahnya, Tun Razak.
Fokus setiap pemerhati politik pada akhir
dekad 1970- an dan awal 1980-an itu lebih tertumpu kepada tokoh- tokoh utama
UMNO ketika itu selain daripada Perdana Menteri Tun Hussein Onn, mahupun
Timbalan Perdana Menteri TUn Dr Mahathir Mohamad. Pergolakan UMNO juga banyak
digerakkan oleh Tengku Razalegih Hamzah, Tan
Sri Musa Hitam dan Tun Ghafar Baba, termasuk dalam beberapa isu
seperti skandal BMF di Hongkong, pindaan perlembagaan dan pemecatan Dato’ Harun
Idris.
Ketika Tun Hussein mengumumkan peletakan
jawatan Perdana Menteri pada 15 Julai 1981, pergolakan politik banyak
difokuskan kepada peranan Tengku Razaleigh dan T&n Sir Musa Hitam. Dato’
Seri Najib masih jauh di belakang pemimpin-pemimpin utama UMNO, hinggalah
beliau ditunjuk oleh pucuk pimpinan untuk menjadi Menteri Besar Pahang selepas pilihanraya 1982. Dengan
peraturan selepas pilihanraya itu jawatan bagi Ketua Perhubungan Negeri wajar
dipegang oleh Menteri Besar, justeru Dato’ Seri Najib diberi mandat memimpin
UMNO negeri Pahang.
Kedudukan beliau selaku Ketua Perhubungan
UMNO Negeri Pahang mula memberi ruang kepada Dato’ Seri Najib meyerlah dalam
kepimpinan di peringkat Pusat. Langkah awal dirintis oleh Dato’ Seri Najib
apabila beliau diberi laluan mudah mengisi posisi Naib Ketua Pergerakan Pemuda
UMNO pada Perhimpunan Agung tahun berkenaan. Bagaimanapun pada pilihanraya
1986, Dato’ Seri Najib dibawa semula ke peringkat Pusat, seterusnya dilantik
menjadi Menteri Belia dan Sukan.
Pergolakan UMNO pada 1987 secara tak
langsung Dato’ Seri Najib mula diberi fokus oleh penganalisis politik apabila
beliau dikatakan menjadi turning point
kepada naratil kekalahan ‘team B\ Dato’ Seri Najib dianggap mengubah senario
perwakilan setelah membuat pengisytiharan menyokong kepimpinan sebagai Ketua
Perhubungan Negeri Pahang pada saat-saat terakhir. Terdapat juga sumbei menyebut
beliau berbuat demikian setelah kononnya didesak oleh ibunya Tun Rahah; tetapi
di sebalik desas desus tersebut Dato’ Seri Najib dikatakan berhadapan pula
dengan dilema. Begitulah!
NARATIF PENDIDIKAN:
AGENDA PEMBNGUNAN NEGARA
Institusi Pengajian Tinggi
Pemikiran Ikon Pembangunan
Isu Pendidikan Melayu
Menteri Pendidikan
MENGISI kemerdekaan menjadi agenda yang
)ertindan-tindan, berangkai-rangkai dan berantai- rantai antara pembangunan
mental serta fizikal selepas pilihanraya 1959, apabila Tun Razak kembali
memegang jawatan timbalan perdana menteri dan menteri pertahanan. Bagaimanapun
dalam susunan kabinet Tunku yang baru, Tun Razak diberi satu lagi portfolio
iaitu menteri pembangunan luar bandar yang diwujudkan khusus bagi memfokus
kepada agenda membangunkan prasarana masyarakatdesa.
Agenda pembangunan luar bandar Tun Razak
popular dengan panggilan ‘Buku Merah’ bagi Rancangan Lima Tkhun Pertama iaitu
untuk tempoh 1959-1964. Projek membangunkan prasarana peringkat awal termasuk
menurap jalan tar di kampung-kampung; membawa bekalan elektrik dan bekala air,
membina balairaya atau perumahan kos murah memang menerima kritikan sebagai
menggalakkan kemunculan masyarakat subsidi. Sebaliknya Tun Razak mengimbangkan
pula dengan pembangunan fizikal dalam agenda membasmi buta huruf di kalangan
masyarakatdesa.
Tun Razak mewujudkan pembelajaran kelas
dewasa yang dikatakan sebagai ‘serampang dua mata’ ke arah membawa golongan
buta huruf kepada ‘celik minda’. Guru- guru kelas dewasa pula diberi kursus
pendek di bawah kementerian luar bandar, menjadi tenaga pengajar dengan menggunakan
balairaya-balairaya sebagai lokasi mengajar kelas dewasa. Sekalipun langkah
membasmi buta huruf yang dilaksanakan di bawah kementerian beliau dilabelkan
sebagai program pilihanraya, tetapi Tun Razak dapat membuktikan beliau prihatin
dengan dasar pendidikan.
Misalnya, sebaik sahaja dilantik menjadi
menteri pelajaran selepas pilihanraya 1955 beliau mengambil langkah segera
merombak ‘Penyata Barnes 1951’ yang lebih memberi tumpuan kepada pendidikan
menengah di bandar- bandar. Ketika itu pendidikan Melayu berkembang dari jangka
hayat lima tahun pada period awal kepada enam tahun menjelang dekad 1950-an.
Pada 1956 beliau mengemukakan ‘Penyata Razak’ menjadi dasar pendidikan negara
yang menjuruskan kepada pembangunan sekolah aliran Melayu, sekalipun tempoh
pembelajaran enam tahun dikekalkan
Tun Razak pula tak kekal memegang jawatan
menteri pelajaran ketika Tunku umumkan kabinet merdeka pada 31 Ogos 1957,
dengan melantik (T&n Sri) Khir Joharike kementerian berkenaan. Berlaku juga
kritikan berterusan ketika itu apabila Khir Johari merombak persepsi sekolah
aliran Melayu kepada ‘sekolah umum', menyebabkan guru- guru melahirkan rasa
kecewa. Berikutan desakan orang- orang Melayu tak mahu enggan menerima konsep
‘sekolah umum’, kerajaan terpaksa akur dengan menukamya kepada ‘sekolah
kebangsaan’.
Bagaimanapun kerangka daripada ‘Penyata
Razak 1956’ itu menjadi perintis kepada perkembangan pendidikan aliran Melayu
ke arah mewujudkan retorik ‘sekolah menengah Melayu’. Hubungan rapat Tun Razak
dengan kalangan pemimpin kesatuan guru-guru Melayu, membolehkan beliau memahami
aspirasi pejuang-pejuang bahasa mahukan pembelajaran aliran Melayu diberi
penekanan segera. Ketika itu kesatuan guru-guru Melayu dipimpin oleh Cikgu Mohd
Noor Ahmad dari Pulau Pinang yang juga merupakan salah seorang Majlis Kerja
Tertinggi (MKT; sekarangMT) UMNO.
Pada period pra kemerdekaan 90 peratus
pemimpin- pemimpin UMNO di peringkat cawangan pula terdiri daripada guru-guru
Melayu. Justeru pengaruh Cikgu Mohd Noor dalam MT UMNO memberi impak dalam
sebarang isu yang berkaitan dengan bahasa Melayu, sekalipun kurang menyenangkan
MCA dan MIC. Tunku yang terkenal dengan prinsip ‘tolak ansur’ atau tolenrasi
memang bimbang isu pendidikan aliran Melayu terus menerus diperjuangan oleh
kesatuan guru-guru. Dalam mencapai matlamat perjuangan bahasa, Cikgu Mohd Noor
dikatakan sering melobi Tun Razak sewaktu beliau memegang jawatan menteri
pelajaran.
Sekalipun hubungan Tun Razak dengan Cikgu
Mohd Noor akrab, tetapi beliau juga berhadapan dengan dilema apabila desakan
mahukan pendidikan Melayu diberikan prioriti bertali arus. Bagi mengurangkan
politiking dalam kesatuan guru-guru, Tun Razak mengemukakan polisi mewajibkan
guru-guru menduduki peperiksaan khas sebelum ditentukan ‘darjah’ kelulusan
mereka. Ketika itu kedudukan guru-guru Melayu lepasan Maktab Perguruan Sultan
Idris (MPSI), Iknjung Malim tak ditakrifkan memiliki sijil atau diploma. Mereka
dikategorikan sebagai guru-guru lepasan MPSI sahaja, bukan graduan atau
pelajar-pelajar kolej.
Dalam satu perjumpaan di Kuala Lumpur,
Cikgu Mohd Noor bertanya kepada Tun Razak di khalayak ramai mengenai isu
peperiksaan khas itu, "Darjah berapakah
dalam sekolah Inggeris yang layak bagi seorangguru lepasan Tanjung Malim;
adakah mereka sesuai untuk Darjah Enam atau Darjah Tujuh atau darjah
berapal". Tun Razak juga berhadapn dengan protes guru-guru
Melayu yang akan memulaukan peperiksaan khas tersebut atau meletakkan jawatan
serentak beramai-ramai.
Ketika Tun Razak menerima tekanan
guru-guru Melayu, rakan baiknya dari Kuala Lipis, Cikgu Razak Hussein (pemah
menjadi Ahli Parlimen Kuala Lipis) meminta beliau menarik balik cadangan
tersebut bagi menjaga imej sebagai menteri pelajaran. Tun Razak menerima baik
nasihat Cikgu Razak, seterusnya peperiksaan khas kepada guru-guru itu terpaksa
dibatalkan. Dalam masa yang sama MCA di bawah (Tun) Dr Lim Chong Eu juga
menentang keras ‘Penyata Razak’ kerana lebih memberi penekanan kepada sekolah
aliran Melayu.
Mungkin disebabkan tekanan yang berterusan
dihadapi Tun Razak sewaktu menjadi menteri pelajaran, mendorong Tunku tak
mengekalkan beliau di kementerian berkenaan. Kalangan guru-guru Melayu pula
seolah-olah menerima secara terbuka Tun Razak tak dikekalkan menjadi menteri
pelajaran, kerana menganggap polisi peperiksaan khas yang ditetapkan pada
period pra kemerdekaan itu mencerminkan guru-guru lulusan MPSI tak diiktiraf
status perguruan mereka. Apalagi priod pra kemerdekaan memang pengaruh
guru-guru Melayu dianggap sebagai tenaga akar umbi yang mengukuhkan perjuangan
nasionalisme di \ dalam parti.
Memang Tun Razak tak terbabit dengan
gerakan pendidikan pada period pasca merdeka, tetapi ‘Penyata Razak’ yang
dirangka diguna pakai sebagai retorik perintis mewujudkan sekolah menengah
aliran Melayu. Tkhun 1959 bermula asas pembelajaran persekolahan menengah
aliran Melayu, sekalipun dalam serba kekurangan termasuk bangunan sekolah,
buku-buku teks dan tenaga pengajar. Misalnya di Negeri Sembilan sekolah
menengah aliran Melayu pertama diwujudkan di Seremban dengan 80 murid, tiga
orang guru di samping menumpang di Sekolah Kebangsaan Channer Road (sekarang
Sekolah Kebangsaan Seri Kelana, Jalan Dato’ Siamang Gagap).
Tenaga pengajar juga menggunakan buku-buku
teks dalam bahasa Inggeris yang diterjemahkan secara langsung bagi mata
pelajaran rampaian sains; fizik, kimia; geometri dan algebra. Pelajar-pelajar
pula diambil dari murid-murid Darjah Enam sekolah Melayu yang lulus peperiksaan
menengah, sama seperti dilakukan kepada pelajar-pelajar Darjah Tiga yang
memasuki Remove Class bagi
kemasukan ke sekolah aliran Inggeris (sebelum itu belum lagi dikenali sebagai
Sekolah Jenis Kebangsaan). Sekalipun sekolah menengah aliran Melayu tersekat
hingga peringkat SPM disebabkan ketiadaan pusat pengajian tinggi untuk
menampung mereka, tetapi ibubapa yang sudah tersemai dengan semangat
nasionalisme memilih sekolah menengah aliran Melayu ini.
Tempoh Tun Razak memegang jawatan Menteri
Pelajaran, memang terlalu singkat kira-kira tiga tahun sahaja, tetapi perubahan
dalam pembelajaran aliran Melayu banyak dikaitkan dengan pemikiran beliau. Khir
Johari kekal memegang jawatan menteri pelajara selepas pilihanraya 1959, tetapi
pada 1960 diambil oleh (Dato’) Abdul Rahman Talib dalam satu rombakan kabinet.
Berikutan pelantikan Abdul Rahman TUlib selaku menteri pelajaran beliau
melakukan kajian semula ‘Penyata Razak’ yang kemudiannya dikenali pula ‘Penyata
Rahman T&lib’.
Institusi Pengajian Tinggi
Pembelajaran aliran Melayu menjadi agenda
kesatuan guru-guru sejak period pra kemerdekaan lagi dengan bersandarkan kepada
pengaruh Tun Razak selaku Timbalan Yang Dipertua Agung UMNO. Malah terdapat
banyak isu yang membabitkan orang Melayu tertumpu kepada kewibawaan Tun Razak,
termasuk rumusan Kongres Ekonomi Bumiputera 1967 yang mendorong kepada
penubuhan Bank Bumiputera Malaysia (BBMB). Tun Razak dilabelkan sebagai
pemimpin UMNO yang tebal dengan sentimen keMelayuan; walhal prinsip yang beliau
laksanakan tetap berpaksi kepada keputusan kolektif.
\ Misalnya Kesatuan Persekutuan Guru-Guru
Melayu Semenanjung (KPGMS) tetap mendesak diwujudkan institusi pengajian tinggi
aliran Melayu dengan menonjolkan ‘Penyata Razak’ sebagai landasan. Mereka
menganggap kerajaan tak serius dengan isu pembelajaran aliran Melayu yang
kurang memberangsangkan pada period 1957-1967, di samping masalah
pelajar-pelajar menengah iiliran Melayu yang diasaskan pada 1959 gagal
meneruskan pengajian ke institusi pengajian tinggi.
Tun Razak yang tak terbabit dalam isu
pendidikan tetap menjadi sasaran pejuang-pejuang bahasa sebagai benteng
terakhir bagi mencapai matlamat tersebut. Dalam tempoh lima tahun selepas
menamatkan pembelajaran aliranMelayu, pelajar-pelajar terkandas sehingga
SPM disebabkan memasuki institusi pengajian tinggi di Universiti Malaya
memerlukan kelulusan HSC {Higher School
Cerificate) yang belum dilaksanakan di sekolah menengah aliran
Melayu. Sehingga 1967 dialporkan pelajar-pelajar aliran menengah Melayu
melebihi jumlah 128,000 orang tak dapat melanjutkan pelajaran ke institusi
pengajian tinggi.
Dalam laporan buku cenderamata ‘Sambutan
25 Tahun UKM, 1995’ menyebut:
“Akhimya, apabila Universiti Malaya
gagalmengubah dirinya menjadi ‘universiti kebangsaan ’ pada tahun 1967,
sepertimanayangdiharapkan oleh para pejuang bahasa dan pelajaran Melayu, maka
kampus universiti tersebut telah menjadi medan peijuangan untuk memaksapihak
kerqjaan menubuhkan sebuah universiti kebangsaan yang baru, yang berasingan
daripada Universiti Malaya. Kali ini peijuangan tersebut telah dipelopori oleh
parapensyarah Universiti Malaya sendiri, yang terdiri daripada Zainal Abidin
Wahid, AbuBakar Hamid, Tunku Shamsul Bahrin, Zain Abdul Majid, Dr Ghazali Abdul
Rahman dan Syed Husin Ali. ”
Desakan yang berterusan mengenai isu
pendidikan aliran Melayu menimbulkan keresahan di kalangan pemimpin UMNO
sendiri, menyebabkan Menteri Pelajaran ketika itu Khir Johari dikritik
habis-habisan. Beliau juga pernah dicabar berdebat secara terbuka mengenai
dasar pendidikan oleh Presiden Parti Gerakan, Prof Syed Hussinal-Attas
pada 1968. Bagaimanapun pada 24 Januari 1969, Khir Johari mengumumkan penubuhan
Universiti Kebangsaan Malaysia menjelang 1970.
Disebabkan Tun Razak dilabelkan sebagai
pemimpin UMNO yang tebal dengan sentimen keMelayuan, beliau dipandang serong
oleh kalangan parti-parti komponen dalam MCA. Selepas merdeka dikatakan Tun
Razak diberi saingan oleh Aziz Ishakyang turut dilabelkan sebagai tebal dengan
sentimen keMelayuan. Terdapat juga sumber menyebut Aziz Ishak bercita-cita
menandingi beliau untuk jawatan Tlmbalan Yang Dipertua Agung UMNO, malah
populariti menteri berkenaan dikatakan membayangi kewibawaan Tun Razak.
Pembentukan kementerian pembangunan luar
bandar juga dikatakan berkaitan dengan populariti Aziz Ishak selaku Menteri
Pertanian dan SyarikatKerjasama. Kejayaan Tun Razak memimpin angkatan tentera
selaku Menteri Pertahanan menamatkan darurat pada 1960, tak mampu menarik
perhatian masyarakat desa seperti keperihalan Aziz Ishak disayangi golongan
petani dan nelayan. Menerusi gerakan syarikat kerjasama juga Aziz Ishak dilihat
terlalu dekat dengan jiwa masyarakat desa, seperti disebut oleh Subky Latiff
dalam bukunya lSuka Duka Politik TUn Razak':
11Aziz sentiasa mempunyai
rancanganyang sangat menarik rakyat Dia merancang syarikat keijasama kilang
kertas dan kilangbqja urea. Dengan rancangan-rancangan lain terdapatsatu rupa
perkembangan bahawabegitu ramai rakyat mulai terpesona dengannya. Oleh yang
demikian telah timbul satu macam persaingan antara Tun Razak dengan Aziz dalam
barisan kedua UMNO. Dan Aziz sendiri pemah berazam untuk menandingi Tun Razak
sebagai Timbalan Ketua UMNO. Sesungguhnya perkembangan ini adalah
saatpalingcemasbagi Tun Razak."
Perkembangan politik sekitar awal dekad 1960-an
tak memperlihatkan Aziz Ishak menentang Tun Razak, sebaliknya beliau (Aziz) tak
disenangi oleh segelintir pemimpin MCA. Projek kilang baja urea di bawah
syarikat kerjasama kementeriannya, tak memberi impak kepada kelancaran dasar
pembangunan luar bandar Tun Razak, sebaliknya diragui oleh syarikat pengeluar
baja yang menyalurkan produk ke ladang-ladang milik asingyang masih beroperasi
di negara ini ketika itu.
Apabila Tunku merombak kabinet pada 1960,
beliau memindahkan Aziz Ishak ke kementerian kesihatan. Berikutan keengganan
Aziz Ishak memegang jawatan Menteri Kesihatan, beliau meninggalkan UMNO
sekalipun beberapa siri rundingan dilakukan oleh Tunku sebelum itu. Ternyata
krisis Aziz Ishak tak membabitkan Tun Razak walaupun spekulasi di kalangan
penganalisis politik ketika itu dirumuskan sebagai persaingan dua tokoh
berkenaan.
Prinsip Tun Razak yang tertumpu kepada
‘lebih bekerja, kurang bercakap’ tak banyak mengheret beliau dalam isu
pergolakan UMNO. Misalnya, selepas keluar meninggalkan UMNO Aziz Ishak ternyata
mengkritik pimpinan Tunku, malah tak pernah menyentuh kewibawaan Tun Razak sama
ada di luar mahupun di dalam Parlimen. Begitu juga dalam insiden perwakilan
UMNO Negeri Sembilan bertindak meninggalkan persidangan tahun 1957 kerana
membantah ‘undang-undangkerakyatan’, Tun Razak turun ke Seremban kemudiannya
memujuk mereka kembali semula menerima keputusan majoriti.
Apalagi kerenggangan hubungan Tunku-Aziz
Ishak ketara menjelang kemerdekaan, berikutan langkah beliau tak memberikan
jawatan dalam sambutan perayaan seperti dilakukan sebelum pilihanraya 1955.
Ketika menghadapi kemelut pemulauan terhadap kerajaan Inggeris tahun 1954
misalnya, Aziz Ishak dilantik mengetuai UMNO zon tengah yang merangkumi
Selangor dan Negeri Sembilan, sementara Tun Razak dan Abdul Rahman TMb
mengetuai zon timur meliputi Pahang, Terengganu dan Kelantan.
Begitu juga ketika menghadiri Kongres Asia
bagi Persekutuan Dunia di Tokyo pada Oktober 1952, Tunku memilih Aziz Ishak
menghadiri persidangan tersebut. Beliaujuga
dilantik memegang jawatan penolong setiausaha Parti Perikatan apabila
ditubuhkan dengan wakil MCA (Van
Sri) T.H. T^n selaku setiausahanya. Hubungan akrab Tunku dan Aziz Ishak juga
dilihat ketika pembentukan jawatankuasa kebajikan orang-orang tahanan pada 1952
yang diketuainya dengan melantik Aziz Ishak menjadi setiasuaha.
Bagaimanapun dalam rundingan meja bulat
bersama MCA di Kuala Lumpur pada 3 Februari 1953, kedua-dua Tun Razak dan Aziz
Ishak tak dipilih oleh Tunku mewakili UMNO. Sebaliknya wakil UMNO selain
daripada Tunku terdiri daripada Tun Dr Ismail, Tun Sardon Jubir, Tan Sri
Bahaman Shamsuddin dan Tun Syed Nasir Ismail. Sementara MCA pula diwakili oleh
T^n Cheng Lock, H.S. Lee, Leong Yew Koh, S.M. Yong dan Ong Yoke Lin. Tetapi
bagi menyambut perayaan kemerdekaan pada 31 Ogos 1957 nama Aziz Ishak tak
tersenarai dalam jawatankuasa induk.
Tunku yang menjadi pengerusi jawatankuasa
pusat perayaan-perayaan hanya melantik Aziz Ishak sebagai anggota sahaja atas
kapisiti selaku menteri. Jawatankuasa perayaan menyambut kemerdekaan di Kuala
Lumpur dipengerusikan oleh Sardon Jubir dengan ahli-ahlinya Bahaman Shamsuddin,
Khir Johari, Abdul Rahman T&lib, Halimahton binti Abdul Majid, Syed Nasir
Ismail, Abdul Rahim Kimin, Syed Jaafar Albar dan Senu Abdul Rahman.
Sementara Tun Razak pula dilantik menjadi
pengerusi jawatankuasa kerja pusat menyambut kemerdekaan itu.
Isu pendidikan aliran Melayu memang
menjadi mauduk penting selepas kemerdekaan apabila kesatuan guru-guru
engganberkompromi. Tempoh 1957-1967 dianggap menjadi titik tolak dalam
perjuangan bahasa Melayu, malah Syed Nasir Ismail ketika itu Pengarah DBP turut
menjadi tenaga penggerak. Bulan Bahasa Kebangsaan pula dianjurkan setiap tahun
bagi mendaulatkan Bahasa Melayu menjadi bahasa rasmi tunggal dalam tempoh 10
tahun. Sebaliknya pada 1966 naratif perjuangan bahasa bertukar menjadi kalut,
serabut dan mengecut, setelah kerajaan mengambil keputusan menangguhkan
pelaksanaannya.
Pemikiran Ikon Pembangunan
Disebabkan tumpuan Tun Razak pada dekad
1960-an lebih menganjur kepada ikon pembangunan terutama kapisiti beliau selaku
menteri pembangunan luar bandar, kaedah pendekatan yang dilakukan terarah
kepada masyarakat desa. Justeru pemikiran beliau dirumuskan sebagai tebal
dengan sentimen keMelayu, menyebabkan fasa perjuangan gerakan bumiputera pasca
merdeka menjadikan Tun Razak sebagai idola kepimpinan mereka. Sekalipun tak
pernah dilakukan seminar pemikiran kepimpinan Tun Razak setakat ini, tetapi
cendekiawan Melayu menerima beliau sebagai ‘Bapa Pembangunan’.
Cendekiawan Melayu di institusi pengajian
tinggi ketika itu lebih cenderung membawa isu permasalahan bumiputera kepada
Tun Razak kerana menganggap polisi ‘tolak ansur’ Tunku tak bermanfaat untuk
gerakan nasionalisme. Bagi mereka fasa pengisian pasca merdeka masih memerlukan
gerakan nasionalisme apabila polisi ‘tolak ansur’ ternyata bersifat global
dengan persaingan terbuka luas. Dekad 1960-an pula tahap pencapaian generasi
bumiputera dalam sektor ekonomi, pendidikan dan sosio-budaya mempunyai jurang
yang berceruk-ceruk, berkeluk-keluk dan berseluk-seluk.
Pendidikan aliran Melayu misalnya yang
bermula sejak 1959 terkandas pada 1963, apabila pelajar-pelajar tak berpeluang
ke institusi pengajian tinggi. Sebaik sahaja lulus Sijil Rendah Pelajaran (SRP)
sebagai saingan kepada Lower Certificate
Education (LCE) bagi aliran Inggeris; mereka sekadar mampu
menyambung pendidikan ke peringkat Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) atau saingan
kepada Malaysia Certificate Education
(MCE) di sekolah aliran Inggeris, di samping kertas peperiksaan dikendalikan
oleh pihak Oxford University di United Kingdom.
Pengajian aliran Melayu sukar memasuki
peringkat Higher School Certificate
(HSC) disebabkan belum terdapat lembaga peperiksaan yang mengendalikan urusan
Sijil Tinggi Persekolahan (STP). Pelajar-pelajar aliran Melayu yang menamatkan
SPM pada 1963 sekadar menghadapi dilema menganggur pada usia 17 tahun atau
ketika 15 tahun kalau gagal pada peringkat SRP. Bagi perjawatan rendah kerajaan
misalnya tawaran hanya dibuka kepada mereka yang berusia 18 tahun ke atas,
tetapi peluang pekerjaan ketika itu terpaksa bersaing dengan bekas pelajar
aliran Inggeris juga.
Tun Razak yang tak lagi terbabit dengan
pentadbiran pendidikan sejak 1957, tetap diheret sama dalam isu berkenaan pada
dekad 1960-an. Malah isu bahasa yang bergolak pada 1966 hingga sekumpulan
aktivis yang menggelarkan diri sebagai ‘Front Bertindak Bahasa Kebangsan’
mengadakan perarakan ‘Keranda 152’ di Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) sebagai
protes terancang. Mereka juga bertindak agresif mahu melimparkan Tun Syed Nasir
Ismail, Pengarah DBP ke dalam unggun api menjadi simbolik kepada rasa kecewa
dengan kegagalan meletakkan Bahasa Melayu selaku bahasa rasmi tunggal pada
1967.
Tun Razak menjadi Penyelamat meredakan
keadaan kerana beliau dilihat oleh kalangan aktivis sebagai benteng terakhir
menggerakkan ide perjuangan nasionalisme. Pendidikan aliran Melayu yang
digerakkan terlalu awal seolah-olah memberi pengajaran mengenai impak besar yang
dihadapi apabila dilaksanakan secara tergesa-gesa.
Kekurangan buku-buku teks, ketiadaan
institusi pengajian tinggi menampung kemasukkan pelajar dan kekosongan
pengendalian lembaga peperiksaan sendiri, akhirnya meletakkan golongan aliran
Melayu bagaikan benang yang kusut, serabut dan kalut.
Buku-buku teks bagi subjek Bahasa Melayu
masih bergantung kepada ‘Pelita Bahasa Melayu I, II dan III’ karangan Zaaba;
sementara subjek Kesusasteraan pula ialah ‘Sejarah Kesusateraan Melayu’ oleh
Abdul Samad Ahmad yang disediakan oleh DBP. Lain-lain buku yang dijadikan teks
termasuk ‘Musafir’ (Hassan Mohd Ali); ‘ Ahad’ (Zakaria Salleh) bagi sastera
moden, di samping ‘Hikayat Awang Sulong Merah Muda’ (PawangAna), ‘Nakhoda
Tenggang’ (Abdul Samad Ahmad) dan ‘Syair Selendang Delima’ bagi sastera klasik.
Kekurangan yang dihadapi oleh
pelajar-pelajar aliran Melayu pada 1959 bukan sahaja buku-buku teks, malah
membabitkan juga bangunan persekolahan yang terpaksa pula berkongsi dengan
pihak lain. Aduhai! Pejuang-pejuang pendidikan aliran Melayu tak berputus asa
mendesak Tun Razak sebagai benteng terakhir mereka bagi melaksanakan pusat
pengajian tinggi. Ketika perancangan menubuhkan Unversiti Kebangsaan Malaysia
(UKM) pada 1969, MCA pula mengemukakan cadangan mahu mewujudkan universiti
aliran pendidikan Cina - Universiti Tunku Abdul Rahman.
Pendidikan aliran Melayu memang sudah
menjadi iltizam aktivis bahasa sejak dekad 1940-an menerusi KPGMS. Kerajaan
Inggeris menerima formula ‘tolak ansur’ dengan menubuhkan ‘Jabatan Pelajaran’
pada 1946 dengan melantik Zaaba mengetuai jabatan tersebut. Di bawah jabatan
tersebut Zaaba sudah merangka pelan induk mengenai sistem pendidikan aliran
Melayu hingga ke peringkat universiti, malangnya ‘Penyata Barnes’ pada 1951
memusnahkan kerangka kerja yang sudah disusun oleh Zaaba itu.
‘Penyata Razak’ (1956) pula mendapat
tentangan aktivis pendidikan bukan Melayu terutama menerusi MCA di \ bawah
presidennya ketika itu, Dr Lim Chong Eu hingga rombakan kabinet 1957, Tun Razak
tak dikekalkan sebagai menteri pelajaran. Ketika dilakukan rombakan kabinet
1960, Khir Johari yang menjadi menteri pelajaran pada 1957 juga dipindahkan ke
kementerian lain dengan meletakkan Abdul Rahman Tcilib ke jawatan menteri
pelajaran.
Pada period Abdul Rahman Taiib ‘Penyata Razak’ dikaji semula
dengan ‘Penyata Rahman 'Mb’ dijadikan altematif. Ketika itu diwujudkan ‘Sekolah
Anika Jurusan’ (sekarang dikenali Sekolah Vokasenal) bagi melahirkan
profesional Melayu dengan kaedah yang sama iaitu kekurangan segala fasiliti.
Disebabkan saluran biasa menerusi kementerian sukar mencapai sasaran, kalangan
aktivis pengajian aliran
Melayu terpaksa menggunakan pendekatan
politik dengan mengajak pertubuhan dan persatuan Melayu berganding bahu.
Antaranya termasuk Kesatuan Kebangsaan
Guru-Guru Sekolah Kebangsaan (KKGSK); Kesatuan Guru-Guru Melayu Malaysia Barat
(KGGMB), Persatuan Penulis Nasional (PENA); Persatuan Bahasa Melayu Universiti
Malaya (PBMUM) dan Persatuan Kebangsaan Pelajar-Pelajar Islam Malaysia (PKPIM).
Mereka melancarkan dana iaitu ‘Tabung Universiti Kebangsaan’ dengan penubuhan
jawatankuasa penaja pada 25 Ogos 1968. Mereka turut membawa sama pemimpin UMNO
yang dilabel sebagai ultra
Melayu seperti Syed Jaafar Albar, Syed Nasir Ismail dan Dr Mahathir Mohamed
dalam gerakan tersebut bagi menyampaikan hasrat penubuhan universiti aliran
kebangsaan kepada Tun Razak.
Secara retorik gerakan pejuang pendidikan
aliran Melayu ini menyedari Tun Razak tak bersetuju dengan konsep ‘tolak ansur’
yang menjadi pendekatan Tlmku selaku ketua kerajaan. Tun Dr Ismail sendiri
pernah meletakkan jawatan daripada posisi menteri kabinet pada 1967, gara-gara
menolak konsep ‘tolak ansur’ Tunku yang keterlaluan menyebabkan beliau
berhadapan dengan dilema yang merimaskan, melemaskan dan mencemaskan. Langkah
yang sama pernah juga dilakukan oleh Syed Jaafar Albar pada 1965 apabila
meletakkan jawatan sebagai Menteri Muda Penerangan (Timbalan Menteri
Penerangan) dan Setiausaha Agung UMNO.
Isu di sebalik peletakan jawatan mereka
sudah menjadi klise untuk dibincangkan, tetapi Tun Razak terlalu kukuh memegang
prinsip kesetiaan hingga perbezaan dalam pendekatan beliau dengan Tunku tak
ketara kepada umum. Bukan sahaja berkaitan dasar pendidikan Tun Razak lebih
cenderung kepada aktivis-aktivis bahasa yang mahukan aliran pendidikan Melayu
diberi prioriti, malah dasar ekonomi juga beliau memihak kepada kalangan
pendesak memperjuangkan status iktisad bumiputera.
Ketika desakan semakin kuat mempersoal
kedudukan \ iktisad bumiputera dalam ‘Kongres Ekonomi 1967’, Tun Razak juga
menjadi sandaran mereka sebagai benteng terakhir menyelamatkan keadaan.
Memorandum yang dirumuskan menerusi Kongres Ekonomi itu memerlukan institusi
kewangan diwujudkan bagi menangani permasalahan peniaga-peniaga bumiputera
secara profesional. Sekalipun RIDA {Rural
Industries Development Authority) yang dibentuk pada dekad 1950-an
di bawah Dato’ Onn sudah ditukar format kepada MARA (Majlis Amanah Rakyat) bagi
membantu meningkatkan iktisad bumiputera, tetapi masih sukar menembusi pasaran
nasional.
Tun Razak juga mengambil inisiatif ke arah
penubuhan Bank Bumiputera Berhad (BBMB) bagi memenuhi desakan aktivis ekonomi
yang tertekan dengan status iktisad bumiputera ketika itu. Maknanya, Tun Razak
bukan sekadar ‘bapa pembangunan’ kepada zon luar bandar, sebaliknya dirumuskan
sebagai arkitek kepada pembangunan fizikal dan mental di peringkat nasional.
Pendekatan beliau melahirkan ‘masyarakat subsidi’ dilihat oleh pengkritik-
pengkritiknya sebagai usaha jangka pendek, tetapi dengan ‘usaha jangka pendek’
itulah membawa kepada ‘usaha jangka panjang’ kemudiannya.
Misalnya, kepekaan Tun Razak menerima
desakan aktivis bahasa melaksanakan sekolah menengah aliran Melayu terlalu
awal, mendorong kepada penubuhan institusi pengajian tinggi aliran kebangsaan
10 tahun selepas itu pada 1969. Isu pendidikan dan ekonomi bumiputera yang
dilaksanakan dalam keadaan serba kekurangan bolehlah ditakrifkan seperti
pepatah Melayu ‘keijabertangguh tak
menjadi; keijaberlambattaksudah- sudah'.
Isu Pendidikan Melayu
Dekad 1960-an memang isu pendidikan aliran
Melayu menjadi topik bertindan-tindan, bertindih-tindih dan berlapis-lapis yang
berkaitan pula dengan isu ekonomi bumiputera. Ditambah lagi kerenah Lee Kuan
Yew selepas membawa Singapura menyertai Malaysia menimbulkan keresahan di
kalangan majoriti rakyat dengan prinsip Malaysian
Malaysia yang dipeloporinya. Malah Perhimpunan Agung UMNO Ke 18 di
DBP pada 15 dan 16 Mei 1965, diiringi tunjuk perasaan ketika Tunku dan Tun
Razak melangkah masuk ke bangunan DBP.
Buat pertama kali dalam Perhimpunan Agung
itu usul yang dikemukakan oleh Majlis Kerja Tertinggi (atau sekarang MT) bagi
meminda perlembagaan bagi pemilihan pucuk pimpinan dua tahun sekali ditolak
oleh perwakilan. Usul yang dibawa Tun Ghafar Baba mewakili MKT ditewaskan dalam
pengundian yang memperlihatkan sikap agresif para perwakilan sukar dihalang.
Period pra \ kemerdekaan sikap agresif perwakilan UMNO mudah dibendung, tetapi
senario tersebut secara mendadak berubah seolah-olah mahu mengimbangi keceluparan
Lee Kuan Yew apabila menyeberangi Tkmbak Johor.
Misalnya, ketika kemerdekaan 1957
ahli-ahli UMNO menerima setiap keputusan pucuk pimpinan bagi memelihara
kestabilan politik. Mereka tak membantah apabila ramai kalangan pucuk pimpinan
parti dihantar ke luar negeri menjadi duta disebabkan negara kekurangan
pegawai-pegawai diplomatik sebaik sahaja mencapai kemerdekaan. Naib Yang
Dipertua Agung, Tun Dr Ismail dihantar menjadi duta ke Amerika Syarikat dan
Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB), sekalipun khidmatnya di dalam negara
amat diperlukan.
Begitu juga Setiausaha Agung UMNO, Senu
Abdul Rahman dihantar menjadi duta ke Republik Indonesia, kemudiannya ke Jerman
dan Sulaiman Abdul Rahman ke Australia, sementara Tan Sri Nik Ahmad Kamil dilantik menjadi Pesuruhjaya Tinggi
ke United Kingdom. Sebaliknya apabila dibawa balik semula ke tanahair pada
1964, Senu dipilih memimpin Pergerakan Pemuda, lantas menggerakkan senario yang
mencorakkan iltizam ‘Pemuda TUhan Lasak’ pada period dekad 1960-an itu.
Selepas tunjuk perasaan Mei 1965, Tunku
mengambil keputusan bercuti ke London bagi menjalani rawatan kesihatan. Tempoh
tersebut memberi ruang kepada Tun Razak dilantik menjadi Pemangku Perdana
Menteri di samping mengadakan pertemuan dengan Lee Kuan Yew. Langkah TUn Razak
memberi laluan kepada Lee Kuan Yew membuat pertemuan, menimbulkan kejengkelan
kepada Pergerakan Pemuda. Senu memimpin rombongan Pergerakan Pemuda UMNO pada 1
Julai 1965 bagi mendapatkan penjelasan Tun Razak mengenai kesediaan bertemu dengan
Lee Kuan Yew ketika keresahan rakyat memuncak.
Anggota Pergerakan Pemuda UMNO yang
menyertai Senu termasuklah Khalid Awang Osman, Sulaiman Bulon, Saadon Kechut,
Hamzah Alang, Aziz Ishak (Johor, bukan bekas menteri kabinet) dan Setiausaha
Agung UMNO ketika itu, Syed Jaafar Albar. Maknanya, Tun Razak juga berhadapan
dengan tekanan-tekanan dalam isu yang berkaitan kepentingan nasional terutama
kalangan aktivis di dalam UMNO sendiri. Berikutan tekanan yang berterusan dalam
isu keceluparan Lee Kuan Yew, memaksa Tunku membuat keputusan menyingkirkan
Singapura dari Malaysia pada Ogos 1965. Begitulah!
Memang Tun Razak dijadikan benteng
terakhir kepada aktivis masyarakat dalam perjuangan nasionalisme, setelah
mereka kurang senang dengan pendekatan ‘tolak ansur’ yang dibawa oleh Tunku.
Keceluparan Lee Kuan Yew terutama mengenai gagasan Malaysian Malaysia yang dipeloporinya menimbulkan banyak
sentimen, komitmen dan elemen yang berangkai-rangkai, berungkai-rungkai dan
berantai-rantai. Apalagi ketika itu Tun Razak juga terns didesak dalam
pemantauan isu pendidikan aliran Melayu yang ternyata jauh terpinggir di
belakang.
Tak dapat dinafikan persamaan hak yang dituntut menerusi
slogan Malaysian Malaysia itu
berkait rapat dengan metafora kebangkitan isu pendidikan aliran Melayu dan
iktisad bumiputera. Selepas pertemuan dengan Tun Razak selama 80 minit, Senu
bersama rakan-rakan Pergerakan Pemuda UMNOnya mengakui kepada pihak media
beliau berpuas hati dengan penjelasan yangdiberikan.
Di samping Tun Razak meminta Pergerakan Pemuda UMNO bertenang, beliau juga
menegaskan:
“Sebagai Pemangku
Perdana Menteri, say a sentiasa bersedia berjumpa dengan mana-mana ketua
kerajaanjika ketua sesebuah kerajaan itu hendak berjumpa dengan say a. Say a
meminta kepada semua ahli Pergerakan Pemuda di seluruh negara supaya bertenang,
kerana masalahyang dihadapi oleh kerajaan adalah besar dan rumit”
PENDEKATAN INTELEKTUAL:
PERJALANAN MISI DAMAI BNGKOK
Hubungan Setiakawan
Keberkesanan
Menangani Krisis
Trend Dan Pendekatan
Baru
PERANAN Malaysia dalam isu antarabangsa
banyak dikendalikan oleh Tunku ketika itu yang turut memegang portfolio Menteri
Luar Negeri. Misalnya pada 3 Mei I960, bagi menghadiri Persidangan Perdana
Menteri- Perdana Menteri Komanwel di London, Tunku membawa mandat Parlimen
mengutuk regim aparteid di Afrika Selatan. Justeru akhbar-akhbar luar negeri
turut memuji-muji keberanian Tunku, malah dianggap sebagai juara aparteid barn
dari Tenggara Asia.
Dalam masa Tunku memainkan peranan penting
mengendalikan dasar luar, Tun Razak lebih berperanan bagi meningkatkan
pembangunan dalam negara. Beliau seolah-olah kelihatan tak memberi perhatian
kepada isu lu&r negara, malah ketika berucap pada majlis meraikan
kepulangan Tunku dari menghadiri Persidangan Perdana Menteri-Perdana Menteri
Komanwel, Tun Razak tetap menyentuh isu kemiskinan dalam negeri. sewaktu
berucap pada majlis berkenaan Tun Razak menegaskan:
“Kita adcdah
bermegah dengan apayangtelah dilakukan oleh Tunku mengenai soal Afrika Selatan.
Inilah kali pertama kita sebuah negeri kecil memainkan perananyang demikian
pentingnya di dalam lapangan intemasional untuk membela keadilan. Tunku telah
mengangkatbendera Persekutuan bahkan bendera UMNO di London. Keadilan bukan
sahqjakitaperjuangkan di negeri kita, bahkan di luar negerijuga. Bagi negeri
kita, dengan keadilan yangdilaksanakan
dapatlah semua kaum bersatu dan kemerdekaan dicapai didalam masayang singkat.
“Rita telah mencapai
kejayaan gemilang sehingga darurat telah diisytiharkan akan tamat pada 31 Julai
(1960). Kerajaan kita sekarang sedang memerangi kemiskinan dan kerendahan
tarafhidup diluar bandar sehingga penduduk-penduduk di luar bandar dapat
mencapai tarafhidup yang sesuai sebagai suatu bangsa yangbebasmerdeka. ”
Ternyata Tun Razak sentiasa peka dengan
retorik pembangunan rakyat miskin di luar bandar, sekalipun ketika menyentuh
isu antarabangsa. Selepas isu aparteid meletakkan Tunku tokoh kian menonjol
bagi negara-negara yang baru merdeka, pada 27 Mei 1961 sekali lagi beliau
membuat kejutan budaya. Ketika berucap sebagai tetamu kehormat majlis makan
tengah hari anjuran Persatuan Wartawan-Wartawan Luar Asia Tenggara (Foreign Correspondent Association of Southest
Asia) di Hotel Adelphi, Singapura, Tunku menyebut hasratnya mahu
menubuhkan ‘Malaysia’.
Bagi melaksanakan penubuhan ‘Malaysia’,
Tunku mengemukakan kepada Parlimen pada Oktober 1961, kemudiannya baru dibawa
ke dalam Persidangan Perhimpunan Agung Khas UMNO, 4 November 1961. Dalam bulan
November 1961 Tlinku ke London menemui Perdana Menteri British ketika itu
Harold Mac Millon bagi fasa awal dalam usaha penubuhan Malaysia yang meliputi
Persekutuan Tanah Melayu, Brunei, Borneo Utara (kemudiannya dikenali Sabah),
Sarawak dan Singapura. Persetujuan yang dicapai ialah meluaskan perjanjian
pertahanan ke wilayah-wilayah yang dimasukkan menyertai Malaysia itu.
Sabah yang belum mempunyai gerakan politik
mantap ketika itu, memulakan fasa pertama dengan membentuk Pertubuhan
Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO) di bawah pimpinan (Tun) Datu Mustapha bin Datu
Harun pada 23 Disember 1961. Menerusi urutan penubuhan USNO itulah Sabah
menyertai pakatan menanda tangani memorandum persefahaman di Singapura pada 3
Februari 1962. Bagaimanapun menjelang penubuhan Malaysia, berlaku pemberontakan
di Brunei diketuai oleh pemimpin Parti Rakyat Brunei, Syeikh Ahmad Mohar
Azahari (A.M. Azahari) hingga mendorong negeri berkenaan tak menyertai Malaysia
pada 16 September 1963.
Pengisytiharan Malaysia juga menimbulkan
provokasi dari dua kerajaan berjiran iaitu Indonesia dan Filipina, malah secara
automatik Perjanjian Manila (Manila
Accord) yang dipersetujui pada Ogos 1963 berakhir begitu sahaja.
Perjanjian Manila merupakan titik persefahaman tiga negara Indonesia, Filipina
dan Malaya (Persekutuan Tknah Melayu) dalam isu pertahanan serantau yang
dikenali sebagai gagasan ‘MAPHILINDO’. Apabila Malaysia diisytiharkan, Presiden
Ir Sukamo melancarkan konfrontasi dengan melabel kewujudan neo-kolonial
(penjajahan baru) di rantau Asia Tenggara.
Filipina di bawah Presiden Diosdado
Macapagal tak melancarkan konfrontasi, tetapi menuntut Sabah sebagai wilayah
negara itu memperlihatkan dasar memprovok terhadap kewujudan Malaysia. Hubungan
kerajaan pimpinan Tunku dengan Indonesia, Filipina dan Thailand menjadi
bercelaru, apabila beberapa perjanjian persahabatan sebelum itu berkubur dengan
sendirinya. Perhubungan diplomatik yang termetrai pada 1959 yang membabitkan
TUnah Melayu, Indonesia dan Filipina turut terjejas dengan tindakan kedua-dua
negara berkenaan memutuskan hubungan diplomatik.
Akibatnya menular kepada hubungan dengan
Thailand yang membabitkan kerjasama ekonomi antara Tanah Melayu, Thailand dan
Filipina menerusi pakatan negara- negara Asia Tenggara (ASA). Dalam semua
kronologi pembentukan Malaysia, Tunku dilihat menggerakkan semua agenda,
sementara Tun Razak seolah-olah menerima setiap langkah yang dirangka lebih
awal. Misalnya ketika Tunku memberikan idea penubuhan negara Malaysia di
Singapura, usul berkenaan terus dibentangkan di Parlimen sebelum dibawa ke
Persidangan Perhimpunan Agung Khas UMNO.
Konfrantasi yang dilancarkan oleh
Indonesia pula bukan sekadar slogan ‘Ganyang Malaysia’ sahaja, sebaliknya turut
membabitkan gerakan militan dengan menghantar pasukan sukarelawan menceroboh
sempadan. Lokasiyang banyak disasarkan ialah di sempadan Sabah dan Sarawak
menyebabkan Tun Razak terpaksa menambah kekuatan pasukan tentera Malaysia
dengan menyerapkan tentera wataniah (TTA) sebagai tentera bergaji penuh. Dalam
tempoh konfrontasi 1963 - 1965 dianggarkan lebih 700 tentera Indonesia
terbunuh, sementara tentera Malaysia kira-kira lebih 100 terkorban.
Perubahan politik di Indonesia dan
Filipina pada 1965 banyak membuka ruang kepada perdamaian serantau, ^ dengan
Tun Razak muncul merintis jalan damai melalui pendekatan intelektual. Sekalipun
beliau memang dikenali bersikap radikal, tetapi ternyata dalam menangani isu
konfrontasi Tun Razak mahukan perundingan secara diplomatik bukannya
terikut-ikut dengan corak militan. Perkembangan politik di Indonesia mula
memberi kesan positif berikutan tragedi GESTAPU (atau Gerakan September Tiga
Puluh) yang menggulingkan Presiden Sukarno.
Di Filipina juga berlaku perubahan senario
politik apabila Presiden Macapagal gagal mempertahankan kedudukan dalam
pilihanraya setelah calon popular, Ferdinand Marcus mencapai kemenangan besar
dengan majoriti lebih satu juta apabila memperoleh mandat 3,861,324 undi.
Pencerobohan terakhir Indonesia terhadap Malaysia pula ialah pada 17 Ogos 1964
apabila tentera sukarelawannya dari Pasukan Tempur Laut bersama Korp Komando
Operasi (KKO) dapat ditawan ketika mendarat di Pontian, Johor. Dalam gerakan
yang sama sukarelawan tentera payung terjunnya Pasukan Gerak Tjepat (PGT) juga
ditawan apabila turun di Labis, Segamat.
Sebelum termetrai ‘Perjanjian Bangkok’
yang ditanda tangani di Jakarta oleh Tun Razak mewakili Malaysia dan (Tun) Adam
Malik ketua delegasi Indonesia pada 11 Ogos 1966, memang serombongan
pegawai-pegawai tentera Indonesia diketuai Laksamana Madya Omar Basri Sjaaf, mendarat
di Lapanganterbang Subang pada 27 Mei 1966 bagi membuka ruang kepada
perundingan di Bangkok kemudiannya. Dalam usaha memetrai perdamaian
Malaysia-Indonesia perhatian masyarakat antarabangsa lebih tertumpu kepada
peranan Tun Razak dan Tun Adam Malik bagi menyelesaikan isu yang semakin
berungkai- rungkai, berangkai-rangkai dan berantai-rantai ketika itu.
Hubungan Setiakawan
Di sebalik keceriaan menyambut perdamaian
Malaysia- Indonesia pada 1966 memang tak dinafikan peranan Tan Sri Ghazali Shafie (King Ghaz)
ketika itu masih lagi pegawai diplomat. Dengan kapisitinya selaku KetuaSetiausaha
di Kementerian Luar, beliau banyak membantu Tun Razak dalam merintis perdamaian
tersebut. Beliau juga dikatakan mempunyai ramai rakan-rakan di Indonesia kerana
hubungan setiakawan yang akrab termasuk Ali Moertopo ketika itu Gabenor di
Jakarta. Di samping itu pejuang-pejuang nasionalisme pra kemerdekaan seperti
Ibrahim Haji Yaakob dan Karim Rasyid yang menetap di Jakarta merupakan anak
Pahang.
Terdapat juga sumber menyebut King Ghaz
sering menemui Ali Moertopo atas sifat hubungan setiakawan di Jakarta dalam masa
keadaan bahang konfrantasi mencemaskan, merimaskan dan melemaskan. Cara mana
King Ghaz membolos masuk ke Indonesia tak penting ketika itu, tetapi usaha
beliau dianggap mencabar, mendebar dan membebar. Begitu juga isu pertemuan
beliau dengan Ali Moertopo sudah menjadi abstrak dalam kalendar sejarah, tetapi
bermula daripada fasa awal pertemuan kedua-dua tokoh yang lebih mirip menjalin
hubungan setiakawan itulah merintis jalan perdamaian sebenar.
Malah sumber yang rapat dengan beliau
mengakui sewaktu pergolakan Gestapu di Jakarta, beliau dikatakan berkunjung ke
Indonesia. Justeru peranan King Ghaz melakar perdamaian Indonesia-Malaysia bagi
menamatkan konfrontasi memang mendapat restu Tun Razak bagi mencapai
penyelesaian diplomatik. Memang penganalisis politik ketika itu mendapati
rakyat Indonesia majoritinya menerima baik pendekatan yang digunakan Tun Razak
dalam usaha damai menyelesaikan konfrontasi yang sia- sia.
Misalnya Subky Latiff menulis dalam
bukunya ‘Suka Duka Politik
TUn Razak’ (Amir Enterprises, Kuala
Lumpur; 1976): “Pada ketika konfrontasi
itu sendiri, sedangorang Indonesia begitu marah kepada Tunku, mereka memberi
perhatianyang ter sendiri pula tentang Tun Razak. Ramai diantaranya lebih
sukakan Tun Razak. Dalam negeri sendiri orang sayangkan Tunku, tetapi orangjuga
merasakan bila pula TUn Razak boleh merasa jadi Perdana Menteri. ”
Kemarahan rakyat Indonesia terhadap Tunku
bukan dipengaruhi gegaran pidato Bung Kamo (Presiden Sukarno) yang dianggap
pemidato terhebat, tetapi serang balas Tunku terhadap kerajaan pimpinan Bung
Karno melukai hati mereka. Dalam keghairahan kempen memberi penerangan mengenai
isu konfrontasi, Tunku dikatakan mengkritik regim Bung Kamo yang menyebabkan
rakyatnya berhadapan dengan kemiskinan, kebuluran dan kekurangan bekalan
makanan hingga terpaksa memakan tikus, katak dan lain-lain mamalia.
Sekalipun Tunku mempunyai taqlid tertentu
membuat kenyataan tersebut, tetapi sukar diterima oleh sejumlah lebih 90
peratus rakyat Indonesia beragama Islam, malah sudah diiktiraf umum sebagai
kependudukan Islam paling ramai di dunia. Rakyat Indonesia yang dirujuk memakan
tikus, katak atau lain-lain mamalia dikategorikan haram mengikut lunas-lunas
Islam ialah mereka yang bukan beragama Islam. Sebaliknya Tunku mahu memberi
satu gambaran mengenai polisi berkonfrontasi regim Bung Karno menyebabkan
rakyatnya berhadapan dengan kemiskinan, kebuluran dan kekurangan bekalan
makanan.
Terdapat juga teori kalangan penganalisis
politik pada dekad 1960-an itu, regim Bung Karno sebenarnya kagum dengan polisi
pembangunan yang ditangani oleh Tun Razak di Malaysia. Bung Karno bimbang
sekiranya pembangunan di sempadan wilayah Sarawak dan Sabah berkembang pesat
ianya memberi impak kepada \ kebangkitan dan kesedaran politik rakyat
Kalimantan menuntut kuasa autnomi seperti dilakukan oleh Aceh, Sulawesi Selatan
dan Irian Barat. Malah rakyat Aceh meneruskan kesinambungan perjuangan Teuku
Muhammad Daud Beureuh dan Hassan Salleh sejak 1953 hingga sekarang.
Begitu juga Abdul Kahar Muzakar di
Sulawesi Selatan mengikuti jejak Kartosuwirjo di Jawa Barat yang mahu
membebaskan diri dari kerajaan Pusatpada 1950. Sejarah di Kalimantan Selatan
sendiri pernah bergolak pada dekad 1950-an itu, apabila Ibnu Hadjar melancarkan
gerakan menegakkan negara Islam sebagai sokongan kepda Kartosuwirjo dan Abdul
Kahar. Malah di Sumatera Barat sendiri pernah berlaku pemberontakan pada 15 Februari
1958 apabila Sjafruddin Prawiranegara mengisytiharkan pemerintahan baru
Pemerintah Revolusineer Republik Indonesia (PRRI) yangberpusatdiPadang.
Justeru kepekaan Tun Razak dalam polisi
pembangunan di Malaysia ke Sarawak dan Sabah boleh menyemarakkan semula semua
kronologi pemberontakan wilayah-wilayah Indonesia sekitar dekad 1950-an itu.
Sama ada teori berkenaan benar atau sebaliknya mungkin tersembunyi di sebalik
abstrak pidato Bung Karno yang berapi-api dalam polisi ‘Ganyang Malaysia’ itu.
Sekalipun setiap siri pemberontakan dapat dipadamkan, tetapi pertumpahan darah
di wilayah yang bergolak tetap mencemar populariti Bung Karno.
Kebangkitan rakyat Indonesia dalam Gestapu
tahun 1965 memang didorong oleh sentimen kebencian terhadap Bung Karno yang dilihat
terlalu dipengaruhi Parti Komunis Indonesia (PKI) pimpinan D.N. Aidit.
Pergolakan dalaman yang meletakkan senario politik di Indonesia tak stabil
inilah sebenarnya mencetuskan insiden Gestapu ketika negara itu melancarkan
polisi berkonfrontasi terhadap Malaysia. Di samping itu mereka yang terbabit
dengan Gestapu pula mengeksploit pembangunan di Malaysia bagi usaha merampas
kuasa dilancarkan oleh PKI.
Terdapat juga spekulasi menyebut kegagalan
Gestapu 1965 untuk membolehkan PKI merampas kuasa dikaitkan dengan pembabitan
pemimpin-pemimpin Malaysia; apatah Iagi beberapa sumber dikatakan melihat
kelibat King Ghaz di Jakarta ketika itu. Perkara Gestapu tak penting lagi
setelah kegagalan PKI menjana agenda yang berselirat, menjerat dan tersirat.
Sebaliknya rakyat kedua-dua negara sama ada Malaysia mahupun Indonesia semakin
menaruh keyakinan kepada misi damai yang dijalankan oleh Tun Razak dan Tun Adam
Malik. Begitulah!
Perjalanan misi damai di Bangkok yang
diketuai Tun Razak secara terbuka ditunggu-tunggu oleh semua pihak; tetapi fasa
awal pembentukan Malaysia memang banyak V yang perlu dirungkai, dikirai dan
diburai terlebih dahulu. Seperti diketahui umum Tunku akan membuat keputusan
kadangkala tak disenangi oleh majoriti ahli UMNO, sebaliknya Tun Razak tampil
memujuk mereka bagi meredakan keadaan. Malah dalam isu pembentukan Malaysia, di
peringkat awalnya ahli-ahli UMNO mempertikaikan untung ruginya kepada orang
Melayu dengan perluasan sempadan negara melepasi Laut Cina Selatan.
Apabila cadangan Tunku sudah dijadikan
polisi kerajaan, Tun Razak menerimanya sebagai satu tanggungjawab parti bagi
dilaksanakan sama ada ditolak atau sebaliknya oleh ahli-ahli UMNO. Dalam masa kemarahan
ahli-ahli UMNO meluap, Tun Razak akan tampil bagaikan menyiram air untuk
memujuk mereka mengikut landasan yang sudah dirangka mengikut kejuruteraan
parti. Tun Dr Ismail pada peringkat awalnya dikatakan tak bersetuju dengan
pembentukan Malaysia, kemudiannya berikrar untuk melaksanakan dasar tersebut
setelah diberi penerangan oleh Tun Razak.
Bagi penganalisis politik ketika itu
menyifatkan Tun Razak mampu menyelesaikan sebarang krisis dalam UMNO, ketika
keputusan yang dibuat TUnku tak disenangi majoriti ahli-ahli. Misalnya, ketika
UMNO di Perak bergolak apabila menolak kepimpinan T&n Sri Ghazali Jawi
selaku Menteri Besar, masalah tersebut diserahkan oleh Tunku kepada Tun Razak
bagi mencari penyelesaian. Begitu juga isu pelantikan Menteri Besar Negeri
Sembilan pada 1964, majoriti ahli-ahli UMNO dikatakan menolak kepimpinan TUn
Sri Dr Mohd Said Mohamad yang ditunjuk oleh Tunku.
Ketika itu UMNO Negeri Sembilan mendesak
Tan Sri Abdul Samad Idris dilantik menjadi Menteri Besar. Tun Razak yang
mewakili Tunku bagi menyelesaikan krisis tersebut terus menemui Tm Sri Abdul Samad di Seremban.
Menurut TUn Sri Abdul Samad, Tim Razak memberitahunya, “Tak apalah Mat, you
masih muda lagi, tengoklah pada pilihanraya akan datang." Berikutan campur
tangan Tun Razak krisis berkenaan dapat diselesaikan dengan melantik T&n
Sri Abdul Samad selaku Tlmbalan Menteri Besar.
Sekalipun pada pilihanraya 1969, T&n
Sri Abdul Samad terlepas peluang memegang jawatan Menteri Besar Negeri
Sembilan, tetapi beliau dibawa ke Pusat dengan diletakkan di bawah kementerian
yang dipimpin oleh Tun Razak sendiri. Hubungan setiakawan Tcin Sri Abdul Samad
dengan Tun Razak sudah terjalin sejak dekad 1950-an lagi, di samping beliau
mendapat kepercayaan menyertai biro politikUMNO di bawahnya. Disebabkan
hubungan akrab itulah Tan Sri
Abdul Samad lebih selesa memanggil Tun Razak dengan panggilan ‘abang’.
Pembentukan Malaysia juga mendapat
tentangan rakyat Sarawak setelah dipengaruhi pemberontakan A.M. Azahari di
Brunei. Bagi mendapat sokongan kalangan masyarakat antarabangsa satu
suruhanjaya penyiasat dibentuk bagi menjalankan pungutan suara pada Januari
1962 dikenali Suruhanjaya Lord Cobbold. Pungutan suara pertama dijalankan di
Singapura dengan 400,000 menerima penyertaan negeri itu ke dalam Malaysia,
manakala 144,000 memberikan undi protes dengan mengembalikan borang kosong. Di
Sarawak penyokong Parti Rakyat Bersatu Sarawak (SUPP) pimpinan ('I&n Sri)
Ong Kee Hui tak berminat mahu menyertai Malaysia pada peringkat awalnya.
Sebelum pungutan suara dijalankan di
Sarawak, Tun Razak mengarahkan Setiausaha Agung UMNO ketika itu Tan Sri Ghazali
Jawi bersama ahli biro politiknya Tan Sri Abdul Samad ke Sarawak pada Disember
1961 bagi menjalankan misi memantau gerak kempen SUPP menghasut ketua-ketua
kaum menggagalkan pungutan suara. Tun Razak yakin sekiranya ketua-ketua kaum
yang tinggal di bahagian hulu boleh dipantau daripada kempen agresif SUPP,
pungutan suara di Sarawak akan berjalan lancar menepati seperti yang
dikehendaki oleh Suruhanjaya Cobbold.
Dalam masa T^n Sri Ghazali Jawi berunding
dengan pemimpin-pemimpin politik yang menyokongMalaysia, T&n Sri Abdul
Samad memudiki Sungai Sarawak dengan menaiki bot enjin sangkut terus ke Sungai
Rajang serta hulu-hulu sungai yang terpencil jauh di pendalaman.
Laluan ketika itu memang masih menggunakan
' pengangkutan konvensional dengan berhati-hati kerana kayu-kayu balak hanyut
boleh menenggelamkan bot enjin sangkut. Bagi memenuhi arahan Tun Razak
menjalankan misi tersebut, Tan Sri Abdul Samad terpaksa cekalkan hati berdepan
dengan fenomena alam yang mendebar, menggusar dan menggetar itu.
Perjalanan yang bermula di sebelah pagi di
Kuching menuju ke beberapa destinasi di kawasan hulu sungai memakan masa hingga
jam 12.00 malam. Dengan bantuan kalangan pemimpin tempatan, Tan Sri Abdul Samad berjaya memujuk
ketua-ketua kaum di setiap rumah panjang ikut turun ke Kuching menjelang
pungutan suara dijalankan.
Sepanjang perjalanan sama ada memudiki
sungai mahupun menghilir, botyang dinaiki terpaksa berhenti beberapa kali di
tengah arus deras bagi mengelakkan diterjah kayu-kayu balak hanyut dan sampah
sarap yang melekat pada enjin sangkut.
Menjelang subuh Tan Sri Abdul Samad
berjaya membawa semua ketua-ketua kaum di setiap rumah panjang menghilir ke
Kuching bagi menjauhkan mereka dipengaruhi gerak kempen agresif SUPP. Kejayaan
T&n Sri Abdul Samad membawa ketua-ketua kaum di rumah panjang dalam misi
tersebut (diistilahkan oleh pengkritik politik ketika itu sebagai ‘melarikan’ -
menurut Tan Sri Abdul Samad) itulah sebenarnya kunci keberhasilan atau tidak
pungutan suara di Sarawak.
Ternyata Tun Razak melaksanakan setiap
pendekatan yang pintar bagi menangani setiap kemelut, setelah Tunku menjana
sebarang polisi yang sulit dipraktikkan mengikut perancangan. T^k hairanlah
Tunku sendiri mengakui beliau bernasib baik mendapat Tun Razak selaku
timbalannya sama ada pada period pra kemerdekaan mahupun selepas menjadi Perdana
Menteri. Kesetiaan Tun Razak terhadap kepimpinan Tunku dan UMNO juga merupakan
kunci kejayaan parti itu mendominen kuasa politik nasional.
Pendekatan intelektual yang dibuat oleh
Tun Razak dalam menangani krisis mudah diterima oleh ahli-ahli UMNO disebabkan
beliau sentiasa mengelakkan diri daripada terlalu banyak politiking. Tan Sri Senu Abdul Rahman ketika
memegang jawatan Setiausaha Agung UMNO pada 1978 pernah memberitahu penulis,
beliau menghormati kepimpinan Tun Razak adalah berdasarkan mereka sama-sama
menolak intrigue politik.
Sekalipun T&n Sri Senu dilabel sebagai ‘orang Tunku’, tetapi beliau
menjelaskan sama seperti Tun Razak mereka adalah ‘orang Melayu’.
Justeru dalam isu ketuanan Melayu mereka
akan membawa UMNO tak berkompromi mempertahankan retorik tersebut. Tak dinafikan memang Tun Razak
berhadapan dengan spekulasi mengenai penentang-penentangnya di dalam UMNO
sendiri. Disebabkan sudah terdapat banyak spekulasi mengenai beberapa tokoh
mahu menyaingi Tun Razak selaku Tlmbalan Yang Dipetua Agung UMNO, tak lama
selepas pilihanraya 1964 Tunku lantas membuat pengumuman, Tun Razak adalah
bakal penggantinya.
Sebaliknya Tun Razak sendiri tak memberi
sebarang reaksi terhadap spekulasi yang membabitkan kedudukan politik beliau,
sekalipun beberapa nama disebut-sebut mampu menyaingi ketokohan beliau.
Misalnya pada awal dekad 1960-an memang populariti Aziz Ishak dikatakan
memuncak di kalangan orang Melayu kerana kepekaan beliau menangani masalah
petani-petani dan nelayan- nelayan menerusi program yang dirancang di bawah
kementeriannya. Syarikatkerjasama, projek kilangkertas dan kilang baja urea
memang dianggap mampu meningkatkan ekonomi orang-orang Melayu di luar bandar.
Bagaimanapun selepas Aziz Ishak dipecat
dari UMNO, Tun Razak mula merangka skim Felda dan pembangunan luar bandar yang
lebih sistematik. Selepas Aziz Ishak tak bersama UMNO memang spekulasi mengenai
saingan Tun Razak kurang diberi perhatian oleh pengnalisis politik. Sebaliknya
kepulangan T&n Sri Senu pada 1964 dilihat \ terlalu menonjol; apalagi
dengan pengalaman luasnya setelah dilantik menjadi Duta Besar ke Jerman. Beliau
juga terbabit merebut jawatan Ketua Pemuda UMNO, menyebabkan Tun Sardon Jubir
terpaksa memberi laluan kepadanya.
Populariti T&n Sri Senu dikatakan
mampu memberi saingan kepada Tun Razak, apabila dengan kapisiti selaku Ketua
Pemuda UMNO dan Menteri Penerangan sentiasa menonjolkan program yang menarik.
Sewaktu memimpin Pemuda UMNO, Tan
Sri Senu dilihat lebih agresif dengan menganjurkan siri latihan ‘Pemuda
T&han Lasak’ yang mirip perkhemahan bina semangat. Hasil kertas kerja yang
dibentangkan dalam kursus Pemuda UMNO ini dikompilasi dijadikan buku dengan
judul ‘REVOLUSI MENTAL’. Tetapi Tun Razak tak pemah mengambil hirau mengenai
spekulasi tersebut kerana beliau dikatakan tak percaya dengan intrigue politik.
Malah disebalik wajahnya yang serius itu,
Tun Razak juga gemar berjenaka secara spontan ketika spekulasi mengenai T&n
Sri Senu seolah-olah mahu menyainginya. Dalam satu insiden di dewan bangunan
Kolej Pertanian Serdang (sekarang UPM - Universiti Putra Malaysia) ketika
penubuhan Gerakan Belia 4B, Tun Razak diundang khas bagi merasmikan pada 1966.
Menurut salah seorang pengasas Gerakan Belia 4B dari Negeri Sembilan, Dato’
Laksamana Haji Ismail Abdul Kadir, upacara perasmian tersebut turut dihadiri
oleh Menteri Muda Kebudayaan Belia dan Sukan, Dato’ Engku Mohsein Abdul Kadir.
Ketika itu Menteri Kebudayaan, Belia dan
Sukan dipegang oleh Tunku sendiri selain merangkap Perdana Menteri. Setelah semua
jemputan khas naik ke pentas, kebetulan pula T&n Sri Senu atas kapisitinya
Ketua Pemuda UMNO terlambat sampai ke majlis tersebut. Sebaik sahaja Tan Sri Senu naik ke pentas lantas Tun
Razak menyebut spontan dalam nada berseloroh: “Hah, Menteri Kebudayaan, Belia
dan Sukan yang baru dah sampai." Bukan sahaja para jemputan khas tertawa,
malah T&n Sri Senu juga turut ketawa dengan usikan Tun Razak.
tetapi Tunku memberitahu, “Jiwa raga depa
berdua tetap setia dengan UMNO, tak pernah goyah!”. Wallahu’alam! Bagi Tunku
kesetiaan Tun Razak sebagai sahabat tak boleh dipertikaikan, tetapi perlu juga
‘sauh’ bagi mengukuhkan persahabatan yang terjalin (lihat wawancarapenuh ’25 TAHUN MERDEKA; Abdul Samad Idris;
PustakaBudiman, Kuala Lumpur; 1982).
Di tengah kemelut spekulasi mengenai
saingan Tun Razak ketika itu, pada 1 Jun 1967 Tun Dr Ismail membuat kenyataan
mengejut meletakkan jawatan Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri yang disandangnya
sejak 1959. Tak pula
diketahui punca sebenar Tun Dr Ismail mengambil keputuusan tersebut, sekalipun
terdapat andaian krisis beliau dengan Tunku sudah sampai ke kemuncaknya. Beliau
hanya meletakkan jawatan menteri kabinet, sebaliknya terns kekal selaku Naib
Yang Dipertua Agung UMNO serta Ahli Parlimen Johor Timur. Seterusnya pada
pilihanraya 1969, Tun Dr Ismail masih bertanding selaku calon UMNO
mempertahankan kerusi berkenaan.
Langkah Tun Dr Ismail meninggalkan kabinet
seolah- olah menepati ramalan awal terdapat tokoh lain mahu menyaingi kedudukan
Tun Razak. Apalagi kedudukan Tun Dr Ismail sebagai tokoh ketiga dalam hiraki
UMNO dianggap menjadi benteng kepada mana-mana pemimpin yang berhasrat
menyaingi Tun Razak dalam pemilihan jawatan tertinggi parti yang diadakan
setahun sekali ketikaitu. Spekulasi mengenai krisis Tunku-Tun
Dr Ismail dapat dianalisis peada kenyataan beliau di TV pada 1 Jun 1967 itu
dengan menyebut:
“Sebagai Menteri Hal
Ehwal Dalam Negeri say a mempunyai banyak kuasa-kuasa dan sebagai menteri
kabinetsaya telah mendapatkehormatan-kehormatan dan juga hak-hak istimewa
berserta kemegahan yang diselindung oleh jawatanyang berkenaan. Sudah barang
tentu, saya akan kehilangan ke semuanya ini. Tetapi kehilangan sayayang teramat
besar sekali, adalah saya tidak akan dapat lagi berkhidmat pada rakyat dan juga
kepada negara ini dengan sepenuh minat."
\ Dalam keperihalan yang menyangkut krisis dalaman UMNO, Tun Razak
dilihat tak pemah memberikan sebarang komen termasuk peletakan jawatan Tun Dr
Ismail. Apabila mengambil alih kementerian yang ditinggalkan oleh Tun Dr
Ismail, Tun Razak juga berhadapan dengan isu keselamatan yang rumit. Misalnya
pada 1968 berlaku HARTAL di Pulau Pinangyang dilancarkan oleh gerakan subversif
memaksa pekedai-pekedai menutup pintu premis bagi melemahkan ekonomi. Tun Razak
telah mengambil langkah drastik mengisytiharkan darurat serta perintah
berkurung di Pulau Pinang, termasuk sebahagian negeri Kedah.
Pergolakan UMNO ketika itu jelas
dibayangkan oleh Tunku dalam ucapan dasarnya dalam Persidangan Agung UMNO ke 21
pada 14-15 September 1968. Persidangan buat pertama kali dihadiri 1,400
perwakilan di Pavillion Rothman kawasan MAHA, Jalan Kelang Lama di Kuala Lumpur
itu selaras dengan pertambahan ahli-ahli UMNO. Dalam persidangan itu sudah mula
kedengaran desakan meminta calon-calon UMNO menjelang pilihanraya 1969 dibarisi
golongan intelektual muda. Justeru Tunku dalam ucapan dasar menegaskan:
"Pada masa
akhir-akhir ini saya nampak adasetengah- setengah pemimpin UMNO di peringkat
cawangan dan Bahagian kerana mencari publisiti dirinya telah memberi sokongan
dan persetujuan di atassesuatu perkara dengan tidak pun memikirkan baik dan
buruk akibatnya. Sikap yangseumpama inijika terbawa ke peringkat yang lebih
atas lagi boleh membawa kerosakan kepada parti kita. Walau bagaimanapun saya
tahu sebahagian besar pemimpin-pemimpin UMNO mempunyai sikapyangjujur dan
berpengetahuan dan bekerja bertungkus lumus bukanlah semata-mata untuk mencari
kedudukan bagi dirinya. Di antara ahli-ahli parti kita adayang tidak patuh
kepada disiplin. “
Segala isu pergolakan UMNO yang dimanupulasi
menjelang pilihanraya 1969, mungkin menjadi turning point kepada kemerosotan populariti UMNO pada pilihanraya
1969 itu. Tun Razak sendiri mengalami kemerosotan majoriti di Parlimen Pekan
sekalipun mendapat 12,641 undi berbanding calon Pas, Yazid Jaafar 3,716.
Pilihanraya 1964 Tun Razak menang dengan majoriti 10,147, ternyata merosot
kepada 8,923 undi. Di samping itu Tunku yang mempertahankan kerusi Kuala Kedah
hanya menang dengan 3,504 majoriti ke atas calon Pas, Abdul Aziz Abdullah
berbanding pencapaian pada 1964 sebanyak 11,647 undi.
Trend Dan Pendekatan
Baru
Trend atau kecenderungan dalam pendekatan
politik yang dibawa Tun Razak, mungkin tak jauh bezanya berbanding dengan Dato’
Seri Najib. Pergolakan UMNO pada dekad 1960-an ternyata mempunyai persepsi
mencari penyelesaian sebelum menjadi kemelut, kalut dan berserabut.
Bagaimanapun dalam beberapa insiden termasuk naratif membabitkan akhbar Kompas
di Indonesia, Dato’ Seri Najib dilihat berhati-hati sebelum membuat sebarang
kenyataan balas.
Tak semena-mena isu pencerobohan perairan
Malaysia oleh pihak miritim Indonesia dilaporkan oleh akhbar Kompas, Dato’ Seri
Najib pula yang meminta maaf. Bagaimana isu berkenaan dieksploit memang kurang
jelas, tetapi Dato’ Seri Najib tak terburu-buru membuat penafian mengenai isu
beliau meminta maaf kepada Indonesia.
Sebelumnya Dato’ Seri Najib seolah-olah
dijadikan lapangan sasar oleh beberapa pihak di Indonesia apabila mengkritik
pendirian Malaysia termasuk yang berkaitan pengampunan kepada pendatang tanpa
izin dari negara berkenaan.
Begitu juga dengan kontroversi Program
Latihan Khidmat Negara (PLKN) yang terlalu banyak menimbulkan kekecohan di
kalangan pelatih dan pentadbir, Dato’ Seri Najib tak terburu-buru memberikan
reaksi. Bagi penganalisis politik melihat PLKN pada 2005 tak banyak berbeza
dengan Latihan Belia Pelopor Negara yang diwujudkan oleh Tun Razak selepas
tragedi 13 Mei 1969. Latihan Belia Pelopor Negara merupakan program kursus
jangka pendek selama tiga bulan bagi melatih belia-belia menganggur ketika itu
memiliki kemahiran kerjaya sebelum diserapkan mendapat peluang pekerjaan.
Kadar pengangguran yang serius di kalangan
belia Melayu sebelum pilihanraya 1969 dikatakan menimbulkan rasa tak puas hati
di kalangan masyarakat hingga anjakan undi di luar bandar terhadap UMNO tak
dapat dielakkan. Justeru Latihan Belia Pelopor Negara dijadikan alternatif
kepada program di kementerian kebudayaan, belia dan sukan yang sudah
dilaksanakan di Pusat Latihan Belia Negara di Dusun Tua, Hulu Langat dengan
kursus jangka panjang. Menerusi program Latihan Belia Pelopor Negara itu,
belia-belia yang tamat Darjah Enam di sekolah rendah juga diberi peluang
mengikuti kursus di Pusat Latihan Belia Negara di Dusun Tua.
Selepas menamatkan kursus dalam tempoh
tiga bulan, belia-belia yang tak memiliki pendidikan menengah ditawarkan
peluang pekerjaan buruh am di jabatan-jabatan sama ada jabatan kerjaraya,
jabatan parit dan taliair, jabatan kesihatan dan Keretapi Tanah Melayu yang
terdapat banyak kekosongan. Bagi belia-belia yang memiliki SRP dan SPM diberi
peluang diserapkan dalam kerja-kerja pejabat termasuk perkeranian, juruteknik
atau jurugegas di beberapa jabatan lain termasuk pejabat daerah, lembaga letrik
negara (LLN, sekarang Tenaga Nasional Berhad), telekom malah Perkhidmatan
Pernerbangan \ Malaysia (MAS) juga.
Program di Dusun Tua memang ‘separa
tentera’ seperti keperihalan PLKN yang dikatakan keras, lasak dan menyentak!
Disebabkan PLKN disasarkan kepada remaja berusia 17 tahun tak mengira masih
bersekolah, menganggur atau sudah berkahwin, justeru ianya menimbulkan
kontroversi. Apalagi dalam isu di Perlis apabila belia dari kalangan keluarga
miskin dijatuhkan hukuman penjara pada Mei 2005 kerana ingkar mengikuti program
tersebut. Sebelumnya seorang ibu beranak kecil disebabkan kahwin dalam usia
masih muda, terpaksa meninggalkan anak dan suami semata-mata bimbang dikenakan
hukuman.
PLKN yang dikuatkusakan di bawah
undang-undang perkhidmatan negara (NS) tiba-tiba sahaja mengundang kontroversi,
walhal program Latihan Belia Pelopor Negara pada 1969 menjadi rebutan kepada
belia-belia Melayu di luar bandar. Mereka menyerbu ke pejabat jabatan
kebudayaan, belia dan sukan di daerah-daerah hingga terpaksa berbaris menunggu
giliran untuk ditemuduga. Belia-belia yang tak pemah menyertai persatuan tak
berasa segan menemui pemimpin belia tempatan bagi mendapatkan surat sokongan
iaitu memperakui mereka ahli persatuan belia yang aktif.
Latihan ‘separa tentera’ yang diamalkan di
Dusun Tua bukan sahaja kasar, lasak dan menyentak, malah pelatih- pelatih
ketika itu mengakui sentiasa menjadi bahan ejekan, gurauan dan usikan jurulatih
yang bertugas. Sepanjang mengikuti program tersebut selama tiga bulan,
belia-belia terbabit menyedari selepas berkurus mereka sudah ditawarkan peluang
pekerjaan. Faktor diwujudkan program Latihan Belia Pelopor Negara oleh Tun
Razak pada 1969, mungkin tak sama dengan fenomena penubuhan PLKN menerusi
inisiatif Dato’ Seri Najib pada 2004. Entahlah!
Tetapi ternyata setiap program yang
dipelopori oleh Tim Razak memang menarik minat semua pihak seperti keperihalan
skim Felda atau sebelumnya ‘tanah pinggir’ di peringkat negeri-negeri. Laporan
sumber peneroka menyebut terdapat pejabat daerah yang mengendalikan pengambilan
peneroka Felda sekitar dekad 1960-an, dalam masa menemuduga sengaja membuli
pemohon. Kononnya mereka diminta berlari di sekeliling meja pejabat, melompat
atau menyusup sebelum permohonan memasuki skim Felda diterima.
T&ktik tersebut dilakukan kononnya
bagi memastikan setiap peneroka yang dipilih menyertai Felda, terdiri daripada
mereka yang rajin, kuat bekerja atau mampu bertahan. Mungkin pendekatan yang
dijalankan oleh pegawai-pegawai yang menemuduga mereka bukan arahan Tun Razak,
tetapi peneroka-peneroka tak membantah asal sahaja peluang menyertai Felda
diterima. Maknanya, mereka \ memilih menjadi peneroka dalam skim Felda
seolah-olah memberi komitmen terhadap rancangan yang dipelopori oleh Tun Razak.
Agaknya!
Dato’ Seri Najib mempunyai pendekatan yang
sama dengan Tun Razak, tetapi entah kenapa PLKN yang dipeloporinya sering
menimbulkan kontroversi. Tak
sama dengan program Latihan Belia Pelopor Negara yang dilaksanakan oleh Tun
Razak mendapat sambutan di kalangan belia-belia menganggur. Bagaimanapun ciri-ciri
latihan ‘separa tentera’ yang diterapkan dalam program Tun Razak itu, memang
seolah-olah diadaptasi pada latihan ‘ala tentera’ yang dipelopori oleh Datuk
Seri Najib sekarang.
Dalam isu seorang belia di Perlis
dijatuhkan hukuman penjara kerana ingkar mengikuti program PLKN, Dato’ Seri
Najib mengambil pendekatan yang positif. Selepas beberapa hari isu mengenai kes
tersebut menjadi kontroversi, beliau memberi penjelasan sekiranya setiap pihak
menangani mengikut ‘budi bicara’, isu tersebut boleh diselesaikan secara baik.
Sebaliknya Tun Razak tak menghadapi sebarang kontroversi ketika program Latihan
Belia Pelopor Negara atau dikenali ‘Belia Pelopor’ sahaja dilaksanakan, malah
belia-belia di seluruh negara sentiasa menunggu- nunggu jawapan untuk dipanggil
segera ke Dusun Tua.
Mungkin Tun Razak tak menggunakan
kuatkuasa undang-undang mewajibkan belia-belia terbabit menyertai program
tersebut, tetapi menawarkan peluang pekerjaan apabila menamatkan latihan kursus
jangka pendek. Bagi Tun Razak program latihan itu lebih penting diberikan
kepada belia-belia, tetapi cara mana menarik minat mereka mengikuti latihan
‘separa tentera’? Peluang pekerjaan yang ditawarkan sekadar model sahaja, bukan
matlamatyang disasarkan kepada belia-belia berkenaan.
Dalam persaingan global pada 2005
sekarang, Malaysia berhadapan pula dengan isu hampir 80,000 graduan menganggur.
Terdapat laporan meneyebut kalangan intelektual Melayu turut membincangkan isu
tersebut, di samping mendapati kelemahan struktor di kementeriansumber
manusia yang merumitkan, menyulitkan dan menyakitkan lagi kadar pengangguran
yang melonjak. Tak tahulah sama ada Dato’ Seri Najib akan menelusuri semula
atau tidak program Latihan Belia Pelopor Negara yang pernah ditonjolkan oleh
Tun Razak dulu.
Mungkin perbezaan pendekatan sahaja yang
menampakkan terdapat kelainan.
MENGUKUR MARTABAT BANGSA:
AGENDA YANG BERKESINAMBUNGAN
Menjana Dasar Ekonomi
Krisis Jawatan TPM
Ulangan Episod Yang
Bergolak
TERRLALU banyak sorotan, catatan dan
rumusan sudah disimpulkan mengenai tragedi 13 Mei 1969 yang kemudiannya
memunculkan Tun Razak menjadi benteng meredakan kemelut bertindan-tindan
selepas Pilihanraya Umum pada 10 Mei 1969. TUk dapat dinafikan kemerosotan sokongan
terhadap kerajaan Perikatan (UMNO-MCA-MIC) ketika itu berikutan anjakan
pengundi bukan Melayu di bandar secara mendadak. UMNO yang meletakkan 67 calon
bertanding di kerusi Parlimen sekadar berjaya memenangi 51 kerusi sahaja,
sekalipun prestasi tersebut bukanlah merudum sangat.
Anjakan pengundi bukan Melayu amat ketara
di Lembah Kelang, Selangor dan Lembah Kinta di Perak menyebabkan ramai
tokoh-tokoh MCA menggelepar, terbebar dan tercabar. Di kalangan pemimpin UMNO
juga turut menerima musibah termasuk Menteri Penerangan ketika itu Senu Abdul
Rahman (Kubang Pasu Barat, Kedah); Setiausaha Agung UMNO Dato’ HusseinNoordin
(Parit, Perak); Setiausaha Parlimen Kementerian Kesihatan; Ibrahim Abdul Rahman
(Seberang Tengah, Pulau Pinang) dan ahli MKT Dr Mahathir Mohamad (KotaSetar
Selatan, Kedah).
Dalam bukunya lSejarah
Peijuangan Bangsa Melayu' bekas wartawan dan aktivis UMNO Ibrahim
Mahmood mengakui kemerosotan undi yang diterima UMNO pada sesi pilihanraya 1969
itu akibat terdapat bibit perpecahan di peringkat akar umbi. Seperti dijelaskan
oleh Ibrahim,
“Kerana berikutan
dengan peristiwayang tidak diingini itu, bibit-bibit perpecahan telah terbit di
dalam UMNO sendiri. Tuduh menuduh dan salah menyalah telah menjadi- jadi di
dalam UMNO daripada peringkat bawah hingga ke atas. Pucuk pimpinan UMNO pada
suatu ketika telah bergoncang sehingga Majlis Kerja Tertinggi terpaksa
mengambil langkah-langkah disiplin yang tegas bagi muslihatperpaduan. ”
Kemelut yang bergolak berikutan tragedi 13
Mei itu memang sudah diterima umum sebagai musibah besar menimpa negara kerana
membabitkan rusuhan kaumyang hampir sukar dibendung. Di luar penilaian mahu
meletakkan beban kesalahan pada mana-mana pihak, ketika itu semua lapisan
rakyat memerlukan kerharmonian hidup bagi memulakan lembaran sejarah yang baru.
Tunku yang membentuk semula kerajaan selepas mendapat mandat pada 10 Mei 1969,
berhadapan dengan situasi paling sukar apabila ibukota Kuala Lumpur berbobrokan
tak ketahuan.
Tun Dr Ismail yang mengambil keputusan
bersara pada 1967, lantas menawarkan diri menyertai semula kabinet ketika
pergolakan semakin memuncak. Bagi membendung kebobrokan yang meledak itulah
perintah darurat diisytiharkan dengan kuasa Parlimen digantung dalam usaha
memulihkan kekacauan; kuasa Parlimen yang digantung pula digantikan dengan
Majlis Gerakan Negara(MAGERAN) yang ditubuhkan pada 16 Mei
1969. Tun Razak dilantik menjadi Pengarah Mageran, di samping anggota-
anggotanya termasuk TUn Dr Ismail, Jeneral Tan
Sri Ibrahim Ismail (Ketua Eksekutif), Tun Tan Siew Sin, Tun V.T. Sambanthan,
TUn Sri Ghazali Shafie, T&n Sri Hamzah Abu Samah, Dato’ Seri Abdullah Ahmad
Badawi (Penolong Setiausaha Mageran) dan beberapa lagi.
Ketika itu King Ghaz, T&n Sri Hamzah
dan Dato’ Seri Abdullah masih belum terbabit dalam politik, tetapi dilantik
meganggotai Mageran atas kapisiti sebagai pegawai tinggi kerajaan. Tugas utama
Mageran ialah memulihkan semula keamanan di Malaysia yang tercemar, tercalar
dan tersasar seolah-olah empangan terpokah dengan rempuhan air melimpah tak
terbendung. Di bawah pentarbiran Mageran, Tun Razak membawa aliran baru
memantau perpaduan masyarakat dengan memperkenalkan etikatata negarayang
dikenali ‘Rukun Negara’.
Sekalipun lima lunas yang termaktub dalam
‘Rukun Negara’ dianggap mudah, tetapi dirumuskan sebagai dasar amali bagi
membendung keresahan di kalangan rakyat ketika itu. Dalam tempoh singkat Tun
Razak bersama kepimpinan Mageran berjaya pulihkan semula keadaan yang
bertindan-tindan dengan permasalahn di kalangan etnik kerana tak seimbang
pencapaian ekonomi, pendidikan dan sosial masing-masing. Justeru banyak
analisis yang dirumuskan sebelum ini memang terlihatkekeliruan fakta,tetapi
formula yang digunakan oleh Tun Razak dalam mencari penyelesaian ialah menolak
sebarang pandangan negatif.
Laporan1 The May 13 Tragedy
yang dikeluarkan oleh Mageran bertarikh 9 Oktober 1969 misalnya memberikan
fokus kepada ketegangan kaumyang dicetuskan kalangan anasir-anasir subversif.
Kronologi ketegangan kaum dikatakan bermula sejak 1 Mei 1959 berikutan satu
insiden perbalahan di kalangan nelayan di Sungai Pinang, Pulau Pangkor di
Perak. Apabila imam masjid di situ memanggil jemaah kariah berkumpul dalam
usaha membincangkan langkah-langkah keselamatan, mereka telah dikepung oleh
kira-kira 60 nelayan keturunan Cina. Beberapa siri ketegangan kaum selepas itu
disimpulkan sebagai gerakan yang dilancarkan oleh anasir subversif bagi
menyuntik bibit-bibit kebimbangan, keresahan dan kecurigaan di kalangan etnik.
Megaran mengambil langkah positif
memperkenalkan etika ketata-negaraan ‘Rukun Negara’ diikuti dengan ‘Majlis
Perpaduan Negara’. Wakil-wakil parti politik termasuk pembangkang, kalangan
profesional dan cendekiawan ditawarkan menganggotai ‘Majlis Perpaduan Negara’,
tetapi DAP menolak dengan memberi alasan tak menepati agenda mereka. Kononnya
dua wakil DAP ditawarkan menganggotai Majlis berkenaan, tetapi merekamendesak
Tun Razak menerima Ahli Parlimennya yang ditahan di bawah ISA dilantik ke dalam
Majlis berkenaan.
Bagaimanapun Tun Razak tak berkompromi
dengan wakil parti-parti politik yang ditawarkan kerusi Majlis Perpaduan
Negara, menyebabkan DAP memulaukan Majlis tersebut setelah wakil yang mereka
kemukakan ditolak. Gimmik politik yang sengaja di instrumen oleh DAP ialah mahu
membebaskan wakil mereka yang ditahan di bawah ISA itu sekiranya tuntutan
mereka diterima oleh Tun Razak. Ketegasan Tun Razak dalam menangani tuntutan
DAP juga menjadikan parti berkenaan kebingungan, kecundang dan tak ketahuan.
Selepas darurat ditamatkan pentadbiran
Mageran terus digerakkan hingga pemulihan kuasa Parlimen pada 22 September
1970. Perubahan senario semakin jelas apabila Tunku mengambil keputusan drastik
meletakkan jawatan, di samping pelantikan Yang Dipertuan Agung digilirkan
kepada Sultan Kedah, Sultan Abdul Halim Syah ibni al- Marhum Sultan Badli Syah.
Alasan yang diberikan oleh Tunku dikira logik, kerana sukar baginya sebagai
Perdana Menteri berurusan dengan anak saudaranya sendiri apabila menaiki takhta
selaku Yang Dipertuan Agong.
Ketika mengumumkan peletakan jawatannya
dalam perjumpaan dengan semua pemimpin UMNO peringkat Bahagian di seluruh
negara yang berlangsung di DewanBahasa dan Pustaka (DBP), Tunku
menyerahkan kepimpinan parti dan kerajaan kepada Tun Razak. Sekalipun terdapat
pelbagai spekulasi dalam rentetan peralihan kuasa yang dikatakan berjalan
lancar itu, tetapi Tunku tak menyembunyikan reaksi sebenar sambil menyebut
mengenai pelantikannya menjadi Setiausaha Agung Komanwel Islam (sekarang
dikenali Persidangan Negara-Negara Islam - OIC) mendorong beliau meletak
jawatan. Sewaktu menegaskan pemilihan Tun Razak selaku penggantinya mengetuai
parti dan kerajaan, Tunku menyebut:
“Mengenai Tun Razak
menggantikan saya, tuan-tuan dan puan-puan telah kenalkan dia. Selama 15 tahun
kita telah katakan jawatan ini akan diberikan kepadanya. Saya berikan kuasa
kepadanya menjalankan apa sahqjayang dikehendaki dengan tidak disekatsatu apa
perkara pun, dengan tidak menunjukkan rasa dengki dan cemburu kepadanya.
Sekiranya orangsebut Tun Razak baik, saya tambah lagi, tetapi kalau orangkata
Tun Razak jahat, sqyamarah
ilBeginilah kita telah bekeijasama beramai-ramai;
begitulah dengan ahli-ahli kabinet saya. Beberapakali Tun (Dr) Ismail hendak
berhenti kerja. Dia ni suka merqjuk. Ada sekali, tiga kali dia ulangmari ke
rumah saya hendak letak jawatan. Saya duduk sembunyi di dalam bilik tidur,
suruh orangbagi tahu dia, saya tidak ada di rumah. Tetapiitulah had orangyang bersih, had orangbaik. Sekejap
sahqja bersih, sekejap sahaja hilang. Apabila say a dok tanyadibelakang,
bagaimana Tun Dr Ismail, orangkata elok dah ia ni, dia dah main golf. Barulah
say a tunjuk muka”
Sikap Tunku memang sudah diketahui umum,
tak mudah mahu menyingkirkan rakan dalam kabinet. Malah Aziz Ishak sendiri
khabarnya pemah beberapa kali dipujuk supaya tak meletakkan jawatan pada awal
dekad 1960- an. Beliau juga menerima kembali mereka yang pernah menentang UMNO
seperti T^n Sri Nik Ahmad Kamil (Kelantan), Icin Sri C.M. Yusoff (Perak) Dato’
Mohd Nazir Abdul Jalil (Selangor) dan Dato’ Othman Abdullah (Perak). Sewaktu
berkunjung menemui Tunku di kediamannya pada 1982, penulis sendiri melihat
bekas penentang Parti Perikatan, Lim Kean Siew dan P.G. Lim barn sahaja selesai
menghadiri mesyuarat bersamanya.
Justeru sedutan ucapan Tunku pada
perjumpaan pemimpin-pemimpin UMNO menyebut keyakinan beliau terhadap kepimpinan
Tun Razak dan Tun Dr Ismail bukan didorong muslihat politik. Umum mengetahui
kecemerlangan UMNO bermula pada period awal dekad 1950-an memang terletak pada
kesungguhan tiga serangkai Tunku, Tun Razak dan Tun Dr Ismail. Mereka bercanggah
pendapat dalam beberapa isu seperti disebut Aziz Ishak dalam bukunya ‘ Riwayat Hidup Tunku Abdul Rahman',tetapi
masing-masing mampu membendungnya hingga tak bocor kepada pihak media.
Begitulah!
Menjana Dasar Ekonomi
Trend atau kecenderungan pelajar-pelajar
Indonesia sebagai pendorong kepada kejatuhan Ir Sukarno dalam tragedi Gestapu
1965 turut menular ke Malaysia, apabila golongan pelajar di institusi pengajian
tinggi aktif sebagai tenaga pendesak. Forum yang membabitkan aktivis politik
yang kritis sering dibawa ke kampus termasuk di kalangan UMNO sendiri. Antara
tokoh UMNO yang menjadi idola kalangan pelajar-pelajar di IPTA ialah Ahli
Parlimen Kota Setar Selatan (Tun) Dr Mahathir Mohamad, bukan sahaja lantang
bersuara di Parlimen malah sentiasa mendapat perhatian di luar Parlimen.
Sejak 1967 lagi Tun Dr Mahathir sudah
membincangkan kadar kemiskinan orang Melayu, di samping secara sinis menolak
pendekatan ‘tolak ansur’ yang dianggap begitu sinonim dengan Tunku. Dalam
masayang sama Setiausaha Kerja UMNO ketika itu (Tan Sri) Musa Hitam turut
berperanan menimbulkan keperihalan tak seimbang pencapaian bumiputera dan bukan
bumiputera dalam sektor ekonomi, pendidikan mahupun sosial. Sebagai tindak
balas aktivis DAP pula memainkan sentimen ‘hak istimewa Melayu’ dan perjawatan
dalam perkhidmatan kerajaan yang bertingkat-tingkat, berperingkat-peringkat dan
bersekat sekat.
Klimeks peristiwa berdarahl3 Mei 1969 itu,
Tun Razak tak berkompromi memantau setiap punca pencetus kebobrokan tersebut.
Tun Dr Mahathir misalnya dipecat keahlian UMNO, sementara Tan Sri Musa Hitam disingkir daripada
memegang jawatan timbalan menteri di Jabatan Tlmbalan Perdana Menteri. Mereka
berdua dilabel sebagai penggerak golongan ‘orde barn’, seperti berlaku dalam
pergolakan politik di Indonesia apabila ianya dikatakan persaingan antara ‘orde
lama’ dan ‘orde barn’. Tun Razak mengambil langkah memecat penggerak ‘orde
baru’ di Malaysia itu setelah Tunku tak menyenangi approach politik mereka.
Pemecatan Dr Mahathir dan penyingkiran
Musa Hitam dianggap penganalisis politik ketika itu sebagai ‘kesementaraan’
sahaja, kerana dalam pentadbiran Tun Razak idea pemikiran kedua-dua aktivis
muda itu mendapat perhatian. Saranan mengenai tahap pencapaian bumiputera dalam
ekonomi yang jauh keciciran yang pernah disuarakan Dr Mahathir dan Musa Hitam
sebelumnya, membolehkan Tun Razak menjana kelangsungan penyusunan semula
masyarakat menerusi Dasar Ekonomi Baru (DEB).
Pelaksanaan DEB mendapat sokongan semua
pihak berlandaskan matlamat konkrit ‘serampang dua mata memang tak disenangi
oleh DAP. Bagaimanapun pengalaman Tun Razak dalam politik negara yang jauhberbeza
dari pemimpin-pemimpin DAP yang mahu menunjukkan agresif, mudah dijinakkan oleh
Tun Razak bagai mematikan suis enjin kereta sedang menggegar. Dalam persidangan
awal Parlimen misalnya, DAP yang menonjolkan Ahli Parlimen Bandar Melaka
(sekarang Kota Melaka) Lim Kit Siang sebagai juara mereka, tiba-tiba tersentak
dengan ‘ujian pertama’ Tun Razak.
Ketika itu 13 Ahli Parlimen DAP sudah
bersiap sedia mahu memperagakan kehebatan mereka menyaingi tokoh- tokoh
pembangkang lain termasuk Tkn Sri Asri Muda (Pas- Kota Bharu Hulu), Tan Sri Dr Tan Chee Khoon (Gerakan- Batu), Tun Dr Lim Chong Eu
(Gerakan-T^njong) Tan Sri
OngKeeHui (SUPP-BandarKucing) atauS.P. Seenivasagam (PPP-Menglembu). Sebaliknya
apabila Tun Razak sendiri membawa usul mengenai kedudukan Lim Kit Siang hilang
kelayakan sebagai Ahli Parlimen kerana melanggar Akta Pilihanraya, DAP meyedari
pengalaman amat berharga dalam mendepani ego politik.
Sebelum itu dikatakan Lim Kit Siang selaku
wakil calon pada pilihanraya kecil Parlimen Segamat Utara di Johor tak
menghantar penyata perbelanjaan dalam tempoh 30 hari selepas pengundian.
Perangkap Tim Razak mengena apabila kata dua yang diberi menerusi usul tersebut
terpaksa dipatuhi iaitu wakil berkenaan diperlukan mendapat pengampunan Yang
Dipertua Agong bagi mengekalkan kerusinya. Selepas insiden tersebut Ahli-AhliParlimen UMNO sering ‘membuli’ wakil DAP sebagai belum matang atau
kurang berpengalaman. Alahai!
Pilihanraya kecil Parlimen di Segamat
Utara pada 1968 itu, Lim Kit Siang belum lagi dikenali ramai. Beliau menjadi
wakil calon kepada DAP yang meletakkan Lee Ah Meng pengerusi parti itu di Johor
bertanding dalam Pilihanraya berkenaan menentang Setiausaha Kerja UMNO Musa
Hitam, calon Parti Perikatan. Selepas berjaya memenangi pilihanraya kecil
Parlimen Segamat Utara itulah, Musa Hitam muncul sebagai tokoh ‘orde baru’ yang
lantang bersuara, malah dianggap sehaluan dengan Dr Mahathir Mohamad (UMNO-Kota
Setar Selatan).
Apabila Tun Razak memperkenalkan konsep
DEB bagi mencapai sasaran sekurang-kurang30 peratus bumiputera dalam ekonomi
menjelang 1990 ianya dilihat mempunyai kaitan dengan isu yang pernah dibangkitkan
oleh Dr Mahathir dan Musa Hitam sebelum itu. Bagi membendung kritikan terhadap
dasar penyusunan semula masyarakat sekaligus membasmi kemiskinan dengan tak
mengira kaum, Akta Hasutan dipinda bagi mengelak isu kaum dijadikan sentimen
berbelit-belit, berpintal-pintal dan berpilin-pilin. Tak lama selepas pindaan
ke atas Akta Hasutan diluluskan oleh Parlimen, tiga pemimpin DAP dihadapkan ke
mahkamah kerana melanggar akta tersebut.
Fan Yew Teng, Ahli Parlimen Menglembu
ketika itu didakwa atas kapisiti pengarang organ parti berkenaan menyiarkan
teks ucapan Dr Ooi dari Pulau Pinang yang menyentuh isu pendidikan Cina. Dr Ooi
terlepas disebabkan beliau sekadar memberikan ucapan yang tak disibarkan kepada
umum, sementara Fan Yew Teng didapati bersalah seterusnya hilang kelayakan
sebagai ahli Parlimen. Seorang lagi pemimpin DAP terbabit ialah ADUN Jimah di
Negeri Sembilan, Oh Keng Seng ketika berucap di rapat umum secara sengaja
menyentuh isu pasukan tentera Malaysia.
Di kalangan UMNO pula, Musa Hitam pernah
menyentuh mengenai kedudukan sekolah jenis kebangsaan dalam ucapannya di satu
majlis di Johor. Bagaimanapun beliau terlepas daripada perangkap akta berkenaan
disebabkan sekadar memberikan ucapan, bukan disibar kepada umum seperti
ditakrifkan. Justeru akhbar Utusan Melayu sebagai media yang menyibarkan ucapan
tersebut menghadapi tindakan mahkamah, dengan ketua pengarangnya (Tan Sri)
Melan Abdullah (Pak Melan) pula memikul tanggungjawab tersebut. Alahai si
wartawan!
Dengan pindaan ke atas Akta Hasutan,
pentadbiran Tun Razak mengukir fasa pertama dalam usaha memartabatkan bangsa
setelah isu membabitkan sentimen kaum dibendung sepenuhnya. Bagi mengurangkan
politiking di kalangan parti-parti politik Tun Razak memilih langkah terbuka
mengadakan kerajaan campuran di peringkat negeri diPulau
Pinang bersama Parti Gerakan. Seterusnya mendorong Tan Sri Asri membawa Pas
ikut sama membentuk kerajaan campuran di semua peringkat.
Ternyata konteks ‘tolak ansur’ Tun Razak
tak membabitkan isu kaum tetapi berkongsi kuasa dengan parti-parti politik
pembangkang dalam lingkungan persefahaman yang lebih liberal. Disebabkan dalam
UMNO Tun Razak tak mempunyai pesaing untuk turut sama mencabar kewibawaannya,
beliau terns diberi sokongan menentukan hala tuju politik UMNO ketika itu. Apalagi
Tun Dr Ismail yang diakui Tunku kuat dengan sifat kesetiaannya, menjadi
timbalan kepada Tun Razak selepas peralihan kuasa secara tertib pada 22
September 1970 itu.
Bagaimanapun Tun Razak menghadapi tekanan
dalam kepimpinannya apabila Tun Dr Ismail meninggal dunia pada 2 Ogos 1973. Tun
Razak ketika itu dalam rangka lawatan ke Kanada terpaksa pulang serta merta ke
tanah air bagi memberi penghormatan kepada rakan dan timbalannya. Tun Razak
juga memberi arahan supaya jenazah Tun Dr Ismail dikebumikan di makam pahlawan
di dalam kawasan Masjid Negara, malah beliaulah inerupakan tokoh yang
dikebumikan buat pertama kali di lokasi berkenaan. Pimpinan UMNO di bawah Tun
Razak dan Tun Dr Ismail bermula selepas Perhimpunan Agung 23-24 Januari 1971.
Dalam Perhimpunan Agung itu juga UMNO
meminda nama jawatan Yang Dipertua Agung kepada Presiden, seterusnya Tlmbalan
Presiden dan Naib Presiden. Pemilihan bagi jawatan MKT yang ditukar kepada
Majlis Tertinggi (MT) juga dipinda kepada tiga tahun sekali; di samping nama
Pergerakan Kaum Ibu ditukar kepada Pergerakan Wanita, sementara Ketua Pemuda
kepada Ketua Pergerakan Pemuda. Selepas berpulangnya Tun Dr Ismail ke
rahmatullah, Tun Razak mula berhadapan dengan kerenah kepimpinan UMNO dekad
1970-an.
Krisis Jawatan TPM
Memang kematian Tun Dr Ismail memberi
impak kepada kepimpinan Tun Razak yang masih berhadapan dengan pelbagai
kerenah. Pada pemilihan jawatan kepimpinan Pemuda 1971, kemunculan Dato’ Harun
Idris-T&n Sri Musa Hitam memimpin pergerakan tersebut dianggap regu yang mampu
mencorak tenaga pendesak yang dikenali ‘pressure
group’. Dato’ Harun mengambil alih kepimpinan yang dikosongkan oleh
Tkn Sri Senu dengan T&n Sri Musa dipilih memegang jawatan Naib Ketua.
Mereka berdua juga yang memain peranan membawa semula Dr Mahtahir menyertai
UMNO setelah dipecat sebelum itu.
Pada pemilihan tahun berikutnya Jun 1972
dilihat Tun Hussein Onn sebelumnya MKT yang mendapat undi ketiga sahaja
melonjak menduduki kerusi Naib Presiden yang kedua di belakang TUn Sardon
Jubir. Begitu juga Tun Sardon sebelumnya menduduki kerusi Naib Presiden ketiga,
berjaya mendapat undi tertinggi bagi jawatan tersebut; sementara Tun Ghafar
Baba sebelumnya menang jawatan Naib Presiden pertama, terpaksa berpuas hati
pada kedudukan ketiga sahaja.
Perubahan dalam trend pemikiran perwakilan
UMNO semakin jelas terpantul menerusi gerakan pembaharuan, sekalipun Tun Dr
Ismail semasa merasmikan Persidangan Pemuda dan Wanita mengingatkan: “Pergerakan Pemuda tidak harus menjadi
‘pressuregroup ’ secara terbuka kerana dalam demokrasi tekanan datangdari
pembangkang. ” Ketika itu Tun Dr Ismail menyedari pimpinannya
bersama Tun Razak sudah berhadapan dengan agenda gerakan pembaharuan di bawah
Pergerakan Pemuda atau khususnya Dato’ Harun.
Semasa turut sama menghantar jenazah Tun Dr
Ismail di kawasan Masjid Negara, Tkn Sri Abdul Samad Idris mendengar Dato’
Harun mengeluh di sebelahnya, “Hai,
cepatsangat Tun Dr Ismail pergi. ” Memang sudah terdapat spekulasi
ketika itu Dato’ Harun berhasrat bertanding kerusi Naib Presiden pada pemilihan
dalam Perhimpunan Agung UMNO 1975, setelah pindaan undang-undang tubuh
diluluskan bagi urusan pemilihan pucuk pimpinan tiga tahun sekali. Beliau
dijangka mampu memenangi jawatan tersebut, di samping menyedari kesihatan Tun
Dr Ismailyang kurang baik boleh membantu beliau mengikuti jalan pintas ke kerusi
lebih tinggi.
Kematian Tun Dr Ismail terlalu awal
dikatakan menutup peluang Dato’ Harun yang sudah merangka agenda mengisi hiraki
UMNO lebih pantas. Beliau dikatakan menyusun strategi bertanding di kerusi
Parlimen menjelang pilihanraya 1974, dengan harapan Tun Dr Ismail berundur
ketika itu. Tetapi pemergian Tun Dr Ismail terlalu awal menukar rentak tari dan
palu gendangnya. Malah dalam mesyuarat MT sendiri berlaku kekecohan, apabila
Tun Razak membuat pilihan kepada Tun Hussein Onn bagi mengisi kekosongan
jawatan Tlmbalan Perdana Menteri selepas kematian Tun Dr Ismail. Apabila majoriti MT memberi sokongan penuh
kepada Tun Razak ianya seolah-olah menafikan kewibawaan Tun Sardon Jubir, Naib
Presiden terkanan ketika itu.
Memang Tun Sardon dianggap kurang popular
dibandingkan rakan-rakannya yang sama aktif pada period pra kemerdekaan; apatah
lagi mahu menyaingi kewibawaan Tun Razak. Sewaktu memimpin Pemuda UMNO sejak
1952, beliau dilihat tak menonjolkan diri selain daripada mengekalkan kedudukan
selaku menteri kabinet. Justeru ketika didesak memberi laluan kepada Ikn Sri
Senu memimpin Pemuda UMNO pada 1964, Tun Sardon ditonjolkan menduduki salah
satu kerusi Naib Presiden.
Pada 1971 beliau sekadar menduduki tempat
ketiga di belakang Tun Ghafar Baba dan Tun Syed Nasir Ismail.
Sebaik sahaja mendapati majoriti MT UMNO
tak memberi sokongan kepadanya bagi mengisi jawatan Tlmbalan Perdana Menteri,
T\m Sardon dikatakan dengan nada suara meninggi meminta dicatatkan dalam menet
mesyuarat beliau menolak jawatan tersebut setelah ditawarkan kepadanya, bukan
tak diterima oleh Tun Razak. Bagi mengelakkan krisis pemilihan jawatan Timbalan
Perdana Menteri, Tun Razak bersetuju menerima cadangan Tun Sardon mencatatkan
pada menet mesyuarat seperti yang dituntut. Tan Sri Abdul Samad Idris yang
turut menjadi ahli MT melihat sendiri kekeruhan wajah Tun Sardon, sebelum
keluar meninggalkan mesyuarat berkenaan.
Seterusnya Tun Sardon juga enggan
menyertai kabinet selepas insiden tersebut, tetapi tak menolak tawaran apabila
dihantar ke Amerika Syarikat menjadi Wakil Tetap negara ke Pertubuhan
Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) bagi memelihara kestabilan parti. Langkah
pembaharuan yang dibuat oleh Tun Razak terlalu berani, misalnya pada 1972 meminta
Ahli Parlimen Kuala Lipis, Cikgu Abdul Razak mengosongkan kerusinya bagi
memberi laluan kepada Tun Sri Ghazali Shafie. Begitu juga menonjolkan Tan Sri
Hamzah Abu Samah di kerusi Parlimen Temerloh dalam pilihanraya kecil.
Di bawah pentadbiran Tun Razak juga
berlaku insiden seorang anggota Exco negeri Johor, Abdul Aziz Ishak mati lemas akibat terjatuh di
jambatan Muar. Terdapat juga spekulasi menyebut insiden tersebut berkaitan
dengan siasatan rasuah ke atas ramai tokoh UMNO yang berstatus wakil rakyat
ketika itu. Tak tahulah sama
ada anggota Exco itu terbabit atau sebaliknya, dalam usaha pentadbiran Tun
Razak membersihkan sebarang skandal rasuah yang merosakkan imej partinya.
Wallahu’alam!
Tetapi Tan Sri Abdul Samad Idris pernah memberitahu penulis
mengenai sikap Tun Razak yang terlalu prihatin memelihara imej parti. Dalam
satu lawatan Tun Razak ke Negeri Sembilan menjelang pilihanraya 1969 beliau
menerima laporan mengenai seorang ADUN menyalah gunakan wang peruntukan yang
disalurkan kepada anak- anak yatim. Tun Razak merungut dengan sikap ADUN
terbabit, bagaimanapun beliau mengeluarkan cek peribadi sendiri membayar semula
wang berkenaan, di samping ADUN berkenaan tak disenaraikan semula menjadi
calon.
Tak hairanlah kejayaan Tun Razak mengurangkan politiking apabila membawa
parti-parti pembangkang menyertai skop gabungan lebih besar menerusi Barisan
Nasional (BN), beliau mula merasakan tekanan dari dalam UMNO sendiri. Dato’
Harun dikatakan merangka Pergerakan Pemuda UMNO menjadi ‘parti dalam parti’,
setelah mendapati saingan bagi melonjakkan kepimpinan kiansukar
selepas kematian Tun Dr Ismail. Dalam masa yang sama Tun Mustapha Datu Harun
pemimpin USNO di Sabah juga memberi tekanan kepada kepimpinan Tun Razak dengan
kuasa tak terbatasnya di peringkat negeri.
Bermula dengan spekulasi wujudnya ‘parti
dalam parti’ itulah, Tun Razak bertambah tertekan dengan kerenah yang
bertindan-tindan, berlapis-lapis dan berhimpit-himpitatau dikira terlalu rumit
lagi merumitkan. Beliau seolah-olah kembali kepada era Bendahara Paduka Raja
Tun Perak di Melaka pada abad ke 15 yang mendapati kuasa sebagai ketua
eksekutif sentiasa teruji. Kalau T\m Perak sentiasa dibayangi politiking Seri
Nara Diraja Tun Ali yang juga abang iparnya, Tun Razak juga semakin terdedah
dengan kerenah Tun Datu Mustapha serta pemimpin UMNO yang dikategorikan
golongan ‘orde lama’.
Dalam masa Tun Ali merasa dirinya
terpinggir di bawah pentadbiran Tun Perak selepas menabur jasa menaikkan sultan
ke atas takhta, golongan ‘orde lama’ yang pernah berjasa pada period pra
kemerdekaan juga terasa semakin dipinggirkan. Justeru Dato’ Harun dikaitkan
dengan kalangan yang merasa dipinggirkan itu hingga mewujudkan fenomena ‘parti
dalam parti’. Entahlah!
Bagaimanapun pendekatan yang digunakan Tun
Razak seolah-olah mirip kepada bijaksana politik yang diterapkan oleh Tun Perak
di Melaka. Tun Perak melaksanakan polisinya sebagai penasihat di istana terus
bertindak mengikut hala tuju yang difikirkan sesuai untuk kepentingan negeri
Melaka. Tun Razak juga sebagai ketua ekskutif kerajaan tak pernah menoleh ke
belakang setelah perancangan beliau dijadikan polisi, asal sahaja mendapat
mandat. Kerjasama dengan Pas menubuhkan kerajaan campuran misalnya, Tan Sri Abdul Samad diminta bersuara
terlebih dahulu sebagai ‘test market’.
Begitu juga dalam pemilihan Ketua
Pergerakan Pemuda UMNO 1974, Tan
Sri Abdul Samad diletakkan bertanding menentang Dato’ Harun. Ketika itu memang
terdapat juga spekulasi menyebut Tan
Sri Abdul Samad merupakan proksi Tun Abdul Razak merebut jawatan tersebut.
Sekalipun sumber dari ibu pejabat UMNO ketika itu menafikan setiap spekulasi,
tetapi penganalisis politik menyedari Tan Sri Abdul Samad tak berminat untuk
mengisi jawatan tersebut. Apalagi beliau sendiri sudah lama meninggalkan
kepimpinan Pemuda selaku Pengerusi Tetap sejak Tan Sri Sardon berundur.
“Memang Tun meminta saya bertanding
sekalipun peluang menang sukar disebabkan kekuatan Dato’ Harun menerusi undi
blok. Sebaliknya Tun tak mahu Dato’ Harun diberi peluang menang percuma,”
beritahu Tan Sri Abdul Samad kepada penulis ketika usaha menyiapkan buku
biografi beliau. Insiden yang berlaku pada jarak terlalu lama itu sudah dikira
sejarah dalam pemilihan Pergerakan Pemuda UMNO, yang tak wajar lagi menjadi
misteri yang berangkai-rangkai, berbingkai-bingkai atau berungkai-rungkai.
Selepas Tan Sri Abdul Samad
tewas dalam persaingan tersebut, UMNO meminda undang-undang tubuhnya
menghapuskan sistem undi blok. Setiap perwakilan kemudiannya dikehendaki
mengundi secara peribadi bukan lagi terikat dengan sistem blok.
Berbeza dengan pergolakan 1969 yang
memunculkan Tun Razak memadamkan api tragedi rusuhan besar-besaran; episod yang
berulang pada 1998 agak perlahan melihat kemaraan Dato’ Seri Najib. Berlaku
juga rusuhan besar-besaran pada 1998 berikutan krisis kepimpinan yang
membabitkan Dato’ Seri Anwar Ibrahim, hingga mendorong kepada demonstrasi
terbuka. Dato’ Seri Najib selaku Menteri Pertahanan tak banyak menimbulkan
kontroversi ketika peristiwa 20 September 1998 mencapai klimeks.
Pergolakan 1998 bukanlah rusuhan kaum
seperti keperihalan tragedi 13 Mei 1969; sebaliknya memberi impak yang hampir
sama. Golongan peniaga mengalami kesan besar berikutan aliran ekonomi terjejas
teruk; mereka yang berpendapatan kecil bimbang untuk meneruskan rutin harian
mencari sumber rezeki, malah pelajar-pelajar di IPTA dan IPTS terheret sama
dalam kemelut yang kalut sekalut- kalutnya itu. Dalam keadaan terlalu
berserabut itu, TunDr Mahathir memilih Dato’ Seri Abdullah Ahmad Badawi menjadi
timbalannya, bukan Dato’ Seri Najib yang dikira Naib Presiden terkanan.
Justeru penganalisis politik membuat
spekulasi pemilihan tersebut bermotif politik, berdasarkan kerenggangan
hubungan Dato’ Seri Abdullah dan Dato’ Seri Anwar sebelum itu. Di sebalik
segala spekulasi yang diwar- warkan, fakta sebenarnya Tun Dr Mahathir menyedari
pengalaman Dato’ Seri Abdullah yang pernah berkhidmat selaku Penolong
Setiausaha Mageran pada 1969 amat bermanfaat menangani kemelut 1998. Kalau
krisis 1969 yang lebih meruncing dapat dihadapi oleh Mageran, apa sangat dengan
demonstrasi yang dicetuskan mengikut emosi!
Dato’ Najib sekadar menunggu permintaan
sekiranya diperlukan angkatan tentera terbabit sama membendung kekacauan,
sebaliknya sehingga berakhir krisis 1998 itu ternyata kementerian beliau tak
diminta membantu. Krisis tersebut ditangani menerusi jabatan polis sahaja,
sekalipun kemudiannya menimbulkan kritikan keras dengan apa yang dikatakan
‘krisis institusi kehakiman’. Bagi mereka yang menelusuri sejarah silam tak
berasa hairan dengan isu kepimpinan yang bergolak, bergejolak dan bergelegak
seperti keperihalan 1998 itu.
‘Sejarah Melayu’ misalnya menyebut
mengenai krisis 1458 di Melaka antara Tun Perak (Bendahara Paduka Raja) dan Tun
Ali (Seri Nara Diraja yang setara bendahara) sentiasa menimbulkan ketegangan
etnik. Krisis tersebut bolehlah dianggap sebagai masalah dalaman istana iaitu
kuasa pemerintahan ketika itu, atau sekarang ditafsirkan pula sebagai krisis
dalaman parti yang menjadi kuasa pemerintahan. Akibat krisis tersebut tak dapat
dibendung, pergaduhan etnik berlaku di wilayah Sungai Ujong iaitu di Linggi.
Pergaduhan etnik itu membabitkan
pedagang-pedagang India yang menyokong Tun Ali dan penduduk tempatan Melayu
yang menyebelahi Tim Perak. Seterusnya Tun Ali berjaya mempengaruhi istana
hingga sultan menjatuhkan hukum bunuh ke atas Penghulu Sungai Ujong dikenali
sebagai Tun Tuakal. Dalam episod tersebut Tun Tuakal ternyata menjadi ‘kambing
korban’ (scape goat) bagi membendung pertelagahan etnik berterusan
hingga boleh merosakkan pemerintahan Melaka yang menjadi pusat perdagangan
utama di rantau Melayu ketika itu.
Tak diketahui identiti Tun Tuakal hingga
sekarang, tetapi bagi masyarakat di Linggi mengakui kubur Syeikh Ahmad Majnun
yang terdapat di Pengkalan Kempas tertera pada batu nesan mati tahun 1458.
Malah tokoh berkenaan dikatakan dibunuh oleh sultan atas keberaniannya
menegakkan hukum Islam, tetapi tak disenangi oleh pihak istana. Sama ada Syeikh Ahmad Majnun adalah
Tun Tuakal atau sebaliknya, memang memerlukan kaji selidikyang khusus. Tetapi
setiap kronologi yang berlaku dalam politik masakini tak banyak berbeza dengan
politik tradisional yang berkembang di istana satu ketika dulu.
Kemelut politik 1998 juga tak menampakkan
Dato’ Seri Najib mara ke barisan depan seperti keperihalan Tun Razak pada
krisis 1969, terus mengambil peranan utama dalam usaha membendung keadaan.
Dato’ Seri Najib masih dibayangi oleh Tun Dr Mahathir dan Dato’ Seri Abdullah
yang berhadapan secara langsung dengan krisis tersebut. Beliau juga tak dijadikan
sasaran oleh penentang-penentang kerajaan, kerana lebih tertumpu kepada gerakan
memberi tekanan terhadap kepimpinan Tun Dr Mahathir.
Malah usaha membendung kemelut 1998, tak
memerlukan kuasa Parlimen digantung atau darurat diisytiharkan. Kuasa mahkamah
berjalan lancar mengikut lunas undang-undang menerusi perbicaraan terbuka,
kerana suhu kegawatan politik belum mencecah tahap krisis 1969. Bagaimanapun
pilihanraya 1999 kedudukan Dato’ Seri Najib dilihat amat terdesak apabila
mempertahankan kerusi Parlimen Pekan dengan majoriti 241 undi sahaja iaitu
seperkara yang tak pernah berlaku di situ sebelumnya.
Tak tahulah dengan 12,907 undi yang melencong kepada calon Pas, Ramli
Mohamed dalam pilihanaraya 1999 itu sebagai protes atau memberi indeks anjakan
bagi pengundi Melayu disebabkan krisis tersebut. Dato’ Seri Najib yang
memperolehi 13,148 undi pada pilihanraya tersebut memang jauh berbeza dengan
pencapaian undi pada pilihanraya 1995 sejumlah 17,004 di samping majoriti
10,793 undi. Di mana silapnya penampilan Dato’ Seri Najib ketika itu memang
sukar dirumuskan, kerana kawasan Pekan bukan sahaja kubu kuat UMNO malah
menjadi tradisi kepimpinan keluarganya selaku Orangkaya Syahbandar.
Mengikuti perkembangan kemelut 1998 itu
seolah-olah ianya berorientasikan suara gerakan pembaharuan pelajar-pelajar di
Indonesia pada Mei 1998 bagi menggulingkan Presiden Suharto. Ketika rusuhan
pelajar memuncak pada 15 Mei 1998, Suharto masih di luar negeri menghadiri SidangKemuncakKumpulan
15 (G15) di Kaherah, malah ianya dilihat pemilihan tarikh mereka merusuh
dijalin dengan nama persidangan yang dihadiri oleh ketua negara Indonesia itu.
Kemelut di Indonesia pula dikaitkan dengan kegawatan ekonomi akibat tukaran
wang asing merudum ke paras 11,300 rupiah berbanding dolar AS$ 1. Apalagi Suharto dilaporkan oleh
majalah Forbes sebagai individu keenam paling kaya di dunia
dengan aset berjumlah AS$16,000 juta. Entahlah!
Kebobrokan yang belaku di Jakarta turut
mengancam keselamatan warga asing di negara berkenaan sama ada berkhidmat
dengan kedutaan, peniaga mahupun pelajar. Malah rakyat Malaysia juga
terperangkap seperti keperihalan 100 orang pekerja di kawasan kritikal termasuk
549 keluarga yang menetap di sekitar Tenggerang, Geladok, Kelapa Gading dan
Bandong. Bagi misi penyelamat kepada warga negara Malaysia ini, Dato’ Seri
Najib mengambil inisiatif menghantar pesawat C-130 Tentera Udara Diraja
Malaysia (TUDM) menjalankan tugas tersebut.
Kepekaan Dato’ Seri Najib menghantar misi
keselamatan bagi menangani masalah rakyat Malaysia yang terperangkap itu tak
terhad kepada warga negara sendiri sahaja, malah beliau juga turut menghantar
misi bantuan kemanusiaan selepas Aceh mengalami tragedi ombak tsunami pada 26
Disember 2004. Beliau sendiri dikatakan turut menyertai misi tersebut ke Aceh
sambil melihat secara dekat keperihalan penderitaan mangsa terbabit. Tetapi
kunjungan Dato’ Seri Najib ke Aceh atas kapisitinya selaku Tlmbalan Perdana
Menteri yang secara langsung mewakili kerajaan Malaysia.
Gerakan pembaharuan yang dicerna
pelajar-pelajar Indonesia pada Mei 1998 itu, menular pula ke Malaysia pada
September 1998 atau kira-kira empat bulan selepas insiden berdarah di Jakarta
itu. Sehingga 15 Mei sahaja ianya sudah mengorbankan 263 nyawa, apabila
perusuh- perusuh semakin agresif membakar pasaraya dan kompleks beli belah
sebagai sasaran utama. Di Malaysia tak berlaku rusuhan yang mengorbankan
ratusan nyawa, setelah langkah positif diambil mengekang kemelut tersebut.
Bagaimanapun isu yang dibangkitkan hampir
sama iaitu kegawatan ekonomi, tukaran wang asing merudum dan pembabitan
individu memonopoli lambakan ekonomi. Semua rentetan yang mendorong kepada
senario politik di Indonesia memang menular ke negara ini seolah
berorientasikan platform yang sama. Misalnya tragedi 13 Mei di Kuala Lumpur
selepas berlaku Gestapu 1965 di Indonesia, yang membawa kepada kejatuhan Ir
Sukarno. Tetapi di Malaysia tak berlaku kejutan mendadak selepas kemelut
tersebut, sebaliknya ialah peralihan kuasa secara tertib.
Tunku mengundurkan diri pada 1970 dengan
memberi laluan kepada Tun Razak meneruskan kepimpinan kerajaan dan UMNO,
selepas tragedi berdarah 1969. Dalam masa yang sama keperihalan kemelut 1998
memperlihatkan Tun Dr Mahathir memberi laluan kepada Dato’ Seri Abdullah Ahmad
Badawi mengikut kesinambungan sebelumnya menerusi peralihan kuasa secara
tertib. Pilihanraya 1999, Tun Dr Mahathir terns kekal mempertahankan kerusi
Kubang Pasu bagi mendapat mandat baru menubuhkan kerajaan. Beliau menunggu
sehingga Perhimpunan Agung UMNO 22 Jun 2002 mengumumkan peletakan jawatan yang
mengejut, merenggut dan menyentak.
Apabila Dato’ Seri Abdullah Ahmad Badawi
mengamil alih jawatan Perdana Menteri pada Oktober 2003, beliau tak
terburu-buru membuat pelantikan timbalannya. Ketika itu sudah mula didengar
desas desus persaingan berlaku dalam menentukan jawatan tersebut, seperti pemah
dialami pada 1982 apabila Tun Dr Mahathir lambat membuat lantikan bagi jawatan
Tlmbalan Perdana Menteri. Spekulasi mengenai pelantikan Tlmbalan Perdana
Menteri pada 2003, tak banyak membawa kesan negatif disebabkan Dato’ Seri Najib
sudah disebut-sebutlebih awal.
Pada 1976 misalnya isu pelantikan Tlmbalan
Perdana Menteri memang berkocak di peringkat awal, ketika Tun Hussein Onn
memilih calon yang dikehendaki dengan tak mahu mengikut hiraki. Bagaimanapun
selepas didesak, beliau terpaksa mematuhi hiraki yang ditetapkan dalam tradisi
UMNO dengan melantik salah seorang Naib Presiden. Ketika Tun Hussein
mengumumkan nama Tun Dr Mahathir menjadi timbalannya, ianya dipersetujui kerana
tak menyongsang adat UMNO. Tun Dr Mahathir merupakan salah seorang Naib
Presiden pada ranking ketiga di belakang Tun Ghafar Baba dan Tengku Razaleigh
Hamzah.
Memang spekulasi awal menyebut Pak Lah
mempunyai pilihannya, tetapi ternyata kelambatan beliau mengumumkan Dato’ Seri
Najib sekadar babitkan teknikal sahaja.
MENTAFSIR FALSAFAH BANGSA:
GENERASI PEWARIS PIMPINAN
LAPORAN akhbar menyebut Toh Puan Hajjah
Kah.iii dan tiga anaknya Johari, Nazim dan Nizam berada di sisi Tun Razak
ketika beliau menghembuskan nafas terakhirnya di London Clinic jam 10.11 pagi
waktu London (kira-kira 5.41 petang waktu Malaysia atau sekarang 6.11 petang -
p). Tun Razak yang dilaporkan dua hari sebelumnya sudah pulih, malah berjenaka
dengan rakan-rakan yang megunjunginya semasa dirawat, mengejutkan seluruh
negara apabila diberitahu mengenai kematiannya.
Sejurus selepas beliau meninggal dunia, jenazahnya
dibawa ke sebuah masjid di London Timur untuk dimandikan sebelum dipindahkan ke
pejabat Pesuruhjaya Tinggi Malaysia di Britain, di Belgrave Square, London. Tun
Razak yang berlepas ke Eropah, tiba-tiba dilihat menaiki sebuah kapalterbang
Perancis pada 17 Disember 1975 dengan membuat pendaratan di luar jadual di
London. Bagaimanapun rakan-rakan rapatnya memang sudah diberitahu beliau ke
London dalam rangka mendapatkan rawatan perubatan akibat penyakit misteri yang
sengaja dirahsiakan.
Pemangku Perdana Menteri ketika itu, Tun
Hussein Onn membuat pengumuman rasmi mengenai kematian Tun Razak menerusi TV,
setelah persiapan untuk membawa pulang jenazah negarawan tersebut diatur.
Sehari sebelum itu Tun Hussein juga sudah mengumumkan Tun Razak akan balik ke
tanahair selepas keadaan kesihatan beliau memuaskan setelah menjalani rawatan
di London, tetapi kepulangannya ditangguhkan atas sebab-sebab tak dapat
dielakkan. Ketika membuat pengumuman pada 14 Januari 1976, Tun Hussein
menyebut:
“Dengan amat sedih dan dukacitasaya mengumumkan bahawa Yang Amat
Berhormat Tun Haji Abdul Razak bin Dato ’Hussein, Perdana Menteri Malaysia kita
yang dikasihi telah kembali ke rahmatullah pada petang tadi hari Rabu bersamaan
11 Muharram di London kira-kira jam 6.30 petang waktu Semenanjung Malaysia.
“Saya telah
diberitahu oleh doktor-doktor yang merawat Allahyarham telah mengidap
duajenispenyakit iaitu ‘os- teo-skler-rosis’ selama enam tahun dan ‘infectious
mo- no-new-kleo-sis ’ sejak beberapa bulan. Sebagaimana kita semua maklum Yang
Amat Berhormat Perdana Menteri telah pergi ke luarnegeri untuk bercuti rihat
dan kemudian dimasukkan ke Klinik London
untuk diperiksa dan dirawat.
“Keadaan beliau
telah beransur pulih dan
dijangka pulangpada petang tadi (14 Januari 1976). Tetapi dua hari yang lalu
beliau telah diserangpenyakit demam dan dimasukkan semula ke Klinik London untuk dirawat. Malangnya keadaan Yang Amat Berhormat Perdana Menteri
tidak pulih dan menjadi semakin buruk.“Pada pukul 7.30 malam ini say a telah
diberitahu melalui telefon bahawa Yang Amat Berhormat Perdana Menteri telah
kembali ke rahmatullah dengan tenangnya. Kematian Allahyarham ialah disebabkan
oleh acute leukemia'yang menyerang beliau beberapa hariyang lalu.
Soya diberitahu dan London persiapan sedangdiatur untuk membawajenazah
Allahyarham ke Masjid Regent London untuk dimandi dan dikafankan.
“Selepas itu jenazah
Allahyarham akan dibawa ke Suruhanjaya Tinggi Malaysia pada jam 3.00 petang
(waktu London) untuk istiadat penghormatan. Jenazah Allahyarham akan bertolak
dari London dengan kapalterbang khas MAS pada jam 7.00 petang waktu London
bersamaan 2.30 pagi waktu Semenanjung Malaysia hari Khamis 15 Januari dan
dijangka tiba di Lapanganterbang Kuala Lumpur di Subang antara jam 5.00 dan
6.00 petang hari Khamis, 15januari iaitu esok.
“Jenazah Allahyarham akan dibawa ke Masjid Negara bagi
disembahyangkan. Orangramai dan rakyatjelata akan diberi peluang memberikan penghormatan
terakhir kepada Allahyarham diBangunan Parlimen mulcdjam 6.00 pagi hingga 10.30
pagi harijumaat 16 Januari. Peraturan lanjut mengenai istiadatpengkebumian akan
diumumkan kemudian kelak. Bagi pihak kerqjaan dan keluarga Allahyarham, saya
memohon dan meminta maaf di atas
sebarang kesilapan Allahyarham semasa hayatnya.
“Di samping itu say
a mohon kepada saudara-saudara sekaliati rakyat Malaysia supaya bersama-sama
berdoa ke hadratAllah Subhanahu Wataala akan dicucuri rahmat ke atas roh
Allahyarham. Mudah-mudahan dimasukkan Allahyarham
ke dalamgolongan orang-orang yang soleh. Saya sukalah mengambil kesempatan ini menyeru rakyat jelata
supaya bertenang dalam menghadapi keadaanyang sedih ini."
Kenyataan penuh Tun Hussein itu memperlihatkan
beliau sendiri terkejut, tersentak dan tergamam sebaik sahaja diberitahu
mengenai kematian Tun Razak. Sewaktu Tun Razak meninggalkan tanah air dalam
Disember 1975, memang Parlimen masih lagi bersidang. Malah Tun Razak sendiri
turut menghadiri sidang Parlimen dalam keadaan fizikal yang disangsikan oleh
rakan-rakannya. Justeru beberapa orang menteri dan timbalan menteri dikatakan
menyerbu beliau di biliknya mendesak mengambil cuti rihat di samping rawatan
perubatan di luar negeri.
Sewaktu dirawat di Klinik London, Sultan
Selangor ketika itu, Sultan Sallahuddin Abdul Aziz yang bercuti ke negara
berkenaan, sempat menziarahi Tun Razak. Temyata beliau sentiasa dikelilingi
rakan-rakan ketika menghadapi saat kritikal, apatah lagi menjalani rawatan jauh
dari tanah air. Apabila jenazah beliau dibawa dari klinik ke masjid,
Pesuruhjaya Tinggi Malaysia di Britain ketika itu, Dato’ Abdullah Ali berserta
isterinya Datin Badariah dan bekasKetua Menteri Sabah Tun Datu Mustapha Datu
Harun turut sama mengiringinya.
Tun Datu Mustapha dikatakan pengkritik Tun
Razak yang menonjol ketika itu, terutama secara retorik menolak tawaran
menyertai kabinet Persekutuan. Terdapat juga spekulasi menyebut langkah Tun
Razak memberikan jawatan menteri di peringkat Persekutuan kepada Tun Mustapha
bagi membendung kuasa mutlak Ketua Menteri Sabah yang terlalu banyak
keistimewaan. Sebelum itu Tun Mustapha juga kuat menentang usaha Tun Razak
menjalin hubungan diplomatik dengan Republik Rakyat China (RRC), malah
menganggapnya memberi ruang kepada anasir subversif menyusup masuk.
Di satu peringkat Tun Mustapha dikatakan
pernah mendesak Tun Razak meletakkan jawatan Perdana Menteri sekiranya
berhasrat meneruskan hubungan diplomatik dengan RRC. Disebabkan majoriti
pemimpin-pemimpin kerajaan menyokong pendekatan politik Tun Razak itu,
kedengaran pula desas desus Tun Mustapha mahu membawa Sabah keluar dari
Malaysia. Ditambah lagi dengan pakatan Singapura, Sabah dan Sarawak dikenali 3S
sebelum itu yang disarankan oleh Lee Kuan Yew dianggap berguna kepada
kepimpinan Tun Mustapha memberi tekanan kepada Tun Razak.
Perbalahan ketara antara kerajaan negeri
di Sabah dengan Tun Razak seolah-olah sukar dibendung, hingga kemunculan Parti
Berjaya menggugat kestabilan politik Tun Mustapha. Apabila Parti Berjaya
membentuk kerajaan negeri, langkah awal mereka ialah mengemukakan usul Sabah
terus kekal bersama Malaysia. Sebenarnya di dalam UMNO sendiri, kalangan yang
dianggap ‘orde lama’ memang menolak cita-cita Tun Razak dalam usaha mengadakan
hubungan diplomatik dengan RRC berdasarkan kemelut politik di Indonesia 1965
apabila Ir Sukarno memperkenalkan polisi NASAKOM.
Mereka melihat keadaan politik di negara
berkenaan berbrantakan selepas Ir Sukarno secara terbuka menerima dasar-dasar
PKI sebagai polisi kerajaan yang dinamakan satu kombinasi
Nasional-Agama-Komunis (NASAKOM) itu. Berbeza dengan Tun Razak usaha
menjalinkan hubungan diplomatik dengan RRC lebih tertumpu kepada menjana
perdagangan di samping meningkatkan pertumbuhan ekonomi. Pada pilihanraya 1974
juga Tun Razak menggunakan poster beliau berjabat tangan dengan Pengerusi Mao
bagi formula mengekang anjakan pengundi bukan Melayu di bandar.
Keputusan Secara Kolektif
Sebelum membuat susulan berani dalam
politik antarbangsa apabila mengadakan hubungan langsung dengan RRC, Tun Razak
terlebih dahulu menjaring persefahaman dengan pembangkang di negara ini. Beliau
berjaya membawa semua parti-parti politik pembangkang dalam gabungan lebih
besar iaitu Barisan Nasional (BN), kecuali DAP dan PSRM (Parti Sosialis Rakyat Malaysia)
beranggapan ianya sebagai trend mewujudkan ‘sistem satu parti’ di negara ini.
Selepas tragedi 13 Mei itu ternyata Tun
Razak seolah- olah membawa pendekatan mahukan ‘sistem satu parti’ diwujudkan
bagi mencapai objektif perpaduan kaum. Justeru saranan Tan Sri Abdul Samad
mendesak diwujudkan kerajaan campuran UMNO-Pas memang ‘test market' dari Tun Razak
sendiri, setelah pertemuan sulit dilakuan dengan T&n Sri Asri. Tiga hari
selepas insiden berdarah 13 Mei itu, TUn Sri Asri menerima undangan Tim Razak
untuk menemuinya di Kuala Lumpur menerusi jemputan khas yang disampaikan
sendiri oleh T&n Sri Hamzah Abu Samah.
Mereka bertemu di pejabat Mageran di
bangunan Parlimen yang dianggap ‘secret
talk' bagi mencapai penyelesaian politik yang bersimpang-siur
ketika itu. Tun Razak memberi jaminan kepada Tan Sri Asri akan membantu
kerajaan negeri Kelantan dalam proses membayar balik hutang kepada Bank
Perdagangan yang membabitkan kos pembinaan jambatan Sungai Kota Bharu di
Kelantan. Setelah pertemuan Tun Razak-Tan Sri Asri tiga hari selepas insiden 13
Mei itulah, T&n Sri Abdul Samad mula menyuarakan isu kerajaan campuran
UMNO-Pas.
Tan Sri Abdul Samad ketika itu Tlmbalan
Menteri Pembangunan Luar Bandar tak mungkin bertindak laksana ‘pelepah melampaui
pucuk’ kalau belum
mendapat signal yang jelas sejelas-jelasnya. Begitu juga dengan naratif
perkhidmatan feri yang merentasi Selat Melaka pada dekad awal dekad 1970-an
dikatakan membawa masuk pekerja asing dari Indonesia banyak dikaitkan dengan
inisiatif l&n Sri Abdul Samad. Tetapi Tun Razak sekadar membuat penjelasan
saranan Tan Sri Abdul Samad ianya merupakan pandangan peribadi.
Tak hairanlah
kerajaan campuran UMNO (Perikatan) - Pas semakin mantap menjelang pilihanraya
1974; malah kerjasama itu juga merintis jalan ke arah penubuhan BN selepas itu.
Tan Sri Asri sendiri mengkagumi inisiatif Tun Razak mahu mengurangkan
politiking dengan pembentukan BN seperti disebut menerusi bukunya ‘Memoir Politik Asri: Meniti Arus'
(Penerbitan UKM, Bangi; 1993). Mengimbau kembali penubuhan BN, Tan Sri Asri
mencatatkan:
“Cerita bagaimana
nama Barisan Nasional muncul bagi menggantikan
nama Perikatan begitu menarik sekali.
Dalam suatu persidangan Majlis Tertinggi Perikatan, wakil Pas dijemput
hadir sama bagi
membincangkan perkara khusus untuk menghadapi pilihanraya 1974; maka
dalam mesyuarat itulah saya menyarankan agar nama Perikatan ditukarkan kepada nama Barisan
Nasional. Temyata saranan saya itu
mendapat sambutan baik daripada semua anggota komponen.
“Sebenamya saranan itu
dibuat untuk memberi wqjah baru kepada
Perikatan itu sendiri. Pada mesyuarat itu jugalah Encik Abdul GhafarBaba, yang
menjadi pengerusi mesyuarat mengemukakan cadangan, dan dipersetujui
menggantikan simbol yang lama kapal layar itu kepada rupa baru iaitu dacing bentuk
rupanya
terlah pun dilukiskan oleh beliau sendiri. Wama latar belakangnya tetap sama
dengan wama yang lama iaitu biru tua. ”
Seperti dirumus oleh Tan Sri Asri mengenai penubuhan BN
di peringkat awal, Tun Razak dilihat bukanlah mengambil keputusan secara
otokrasi. Beliau lebih peka dengan keputusan kolektif dalam melaksanakan
pendekatan politik seterusnya menjadi polisi yang dipersetujui bersama. Penubuhan
BN bukan diadaptasi dari pemikiran Tun Razak secara total, tetapi dirumuskan
bersama oleh kalangan pemimpin-pemimpin parti yang menjadi komponen kerajaan
campuran ketika itu.
Sebaliknya apabila Tun Razak menjalin
hubungan dengan RRC, bukan sahaja Tun Datu Mustapha menjadi pengkritik beliau,
malah tokoh-tokoh UMNO yang dikira ‘orde lama’ seperti Tan Sri Syed Jaafar
Albar juga berasa tak senang. Disebabkan melihat perkembangan UMNO kurang
disenanginya, Tan Sri Syed Jaafar Albar menawarkan diri merebut jawatan Naib
Presiden pada pemilihan dalam Perhimpunan Agung 21-22 Jun 1975. Bagaimanapun
beliau gagal dalam persaingan yang disertai lapan orang calon termasuk Ghafar
Baba, Tengku Razaleigh, Dr Mahathir, Dato’ Harun, Tan Sri Ghazali Shafie, Tan Sri
Hamzah Abu Samah dan Tan Sri Ghazali Jawi.
Ghafar Baba, Tengku Razaleigh dan Dr
Mahathir memenangi jawatan tiga Naib Presiden tersebut atas alasan nama mereka
disebut beberapa kali oleh Tun Razak ketika menyampaikan ucapan dasar, sebagai
signal mereka bertiga calon yang dipilih dengan kemahuan beliau. Sekalipun Tun
Razak menafikan setiap spekulasi, tetapi sukar bagi beliau mahu menangkis
tanggapan sikapnya sudah mula •memihak’. Beliau berterusan berhadapan dengan
tekanan jasmaniah dan rohaniah sepanjang memimpin kerajaan yang dikatakan
menjadi penyumbang kepada masalah kesihatannya.
Bagaimanapun dalam pemerhatian T&n Sri
Abdul Samad, memang Tun Razak sudah lama berhadapan dengan masalah kesihatan.
Sebaliknya beliau sering berahsia melawan kesakitan yang dihadapi kerana mahu
menyembunyikan daripada pengetahuan umum masalah kesihatannya, sekalipun
memberi kesan negatif kepadafizikal. Justeru Tan Sri Abdul Samad
mengetahui tongkat yang kelihatan dibawa Tun Razak sepanjang lawatan ke pelusuk
desa bukanlah mahu menunjuk-nunjuk identiti sebagai pemimpin.
“Saya pemah melihat Tun berhenti di tengah
perjalanan ketika membuat lawatan di Negeri Sembilan dengan menggunakan kepala
tongkat seakan-akan tempat duduk untuk melepaskan penat,” beritahu Tan Sri
Abdul Samad kepada penulis apabila mengimbau kenangan bersama negerawan
berkenaan. Disebabkan sifat ‘degil’nya Tun Razak tak akan menaiki land rover ketika membuat lawatan
ke kampung-kampung meninjau secara dekat masalah rakyat dengan melalui jalan
tanah merah belum diturap tar. Begitulah!.
Ada kalanya memang kecemerlangan
perkhidmatan tak dinilai secara spesifik; apalagi yang berkaitan dengan doktrin
politik yang dsifatkan “the art of the possible Tak hairan pula
bagi mereka yang rapat dengan Ttin Razak menyedari iltizam beliau lebih detail,
berbanding penentang-penentangnya sekalipun pada jumlah yang kecil. Malah dalam
sejarah Islam sendiri melihat kecemerlangan Khalid ibnu al-Walid sebagai
panglima perang tak dinilai secara spesifik apabila beliau dipecat ketika
pertempuran di Yarmuk sampai ke kemuncaknya.
Di masa lalu pengkaji sejarah Islam
melihat peristiwa pemecatan Khalid sebagai satu proses mengukuhkan semangat
ummah dengan sifat-sifat kemuliaan panglima perang itu yang tak mengejar
pangkat, status dan kedudukan. Bagaimanapun akhir-akhir ini kalangan sarjana
Islam menyedari tersembunyi konspirasi menjatuhkan Khalid kerana cemerlang yang
dimilikinya boleh meminggirkan kedudukan orang lain pada penilaian Khalifah
Umar al-Khattab r.a.
Perkhidmatan Tun Razak memang cemerlang,
tetapi beliau mempunyai kedudukan tertinggi dalam pemerintahan di Malaysia
ketika itu; bukan perlu dinilai oleh tokoh yang berada di atasnya seperti
keperihalan Khalid ibnu al-Walid. Justeru beliau berhadapan dengan kerenah
penentang- penentang di dalam UMNO sendiri yang tak menyenangi kalangan
ahli-ahli lain apabila merasa dipinggirkan. Beliau dianggap sengaja memihak
kepada tokoh-tokoh yang disenanginya dalam kepimpinan UMNO, malah menyusun
segala strategi meminggirkan mereka yang menjadi pengkritiknya.
Keprihatinan Aktiviti Budaya
Ternyata di bawah pentadbiran Tun Razak
aktiviti budaya menjadi lebih semarak dengan kalangan penggiat kebudayaan
semakin terhibur mendapatlayanan kerajaan. Keprihtinan Tun Razak dalam
pengucapan budaya dapat dirumuskan dalam penjelasan ‘Rukun Negara’ yang menyebut
corak ‘kebudayaan nasional berteraskan kebudayaan Melayu’ yang berlandaskan
semangat Rukun Negara itu. Tkk hairanlah pada period TUn Razak penggiat sastera
Melayu diberi suntikan penggalakan dalam berkaiya dengan diwujudkan ‘Hadiah
Sastera Nasional’.
Penulis sendiri yang pernah menerima
anugerah ‘Hadiah Sastera Nasional’ bahagian cerpen pada 1975 melihat ianya satu
perkembangan fasa awal menggerakkan aktiviti budaya lebih komprehensif. Ketika
itu Tun Razzak kelihatan masih sihat, malah sempat juga memberikan ucapan
tahniah kepada penulis. Tak
nampak sebarang tanda-tanda beliau sudah menghidap os-teo-skler-rosis sejak
bertahun-tahun, kerana beliau kelihatan ceria sepanjang majlis penyampaian
anugerah kepada pengarang-pengarang terpilih pada malam berkenaan.
Bukan sahaja bersama Tun Razak kalangan
kaiyawan- karyawan sastera serta aktivis budaya dapat ‘menumpang bermanja’,
malah beberapa orang menteri kabinet di bawah pentadbiran beliau boleh
dikatakan intim dengan kerabat penggiat budaya ini. Misalnya dalam satu majlis
‘Hari Puisi’ di Kuala Lumpur, King Ghaz (Menteri Penerangan) dan Tan Sri Hamzah
(Menteri Kebudayaan, Belia dan Sukan) diusung ke dalam lopak yang berlumpur
oleh penggiat-penggiat budaya sebagai tradisi berorientasi. Mereka pula
menerima dengan senang hati tradisi berorientas yang dijalankan secara spontan
itu sekalipun pakaian ‘menteri’ bergelumanglumpur selut.
Memang acara manis seperti berlaku pada
period pentadbiran Tun Razak tak akan berulang lagi di kalangan penggiat
budaya; apatah lagi King Ghaz dan Tan Sri Hamzah sudah hampir dilupakan
generasi sekarang. Bukan sahaja King Ghaz mahupun Tan Sri Hamzah seakan-akan
dilupakan, malah Tkn Sri Abdul Samad Idris pernah merungut apabila dijemput
menghadiri satu majlis yang dianjurkan Pergerakan Pemuda UMNO di Johor sekitar
dekad 1980-an, mereka kurang mengenali T&n Sri Hassan Yunus yang pernah
memimpin kerajaan negeri. Alahai!
Berbeza dengan semangat penggerak
nasionalisme pra kemerdekaan, hubungan setiakawan mereka tak pernah berburai,
bersetai mahupun berkirai. Misalnya pada dekad 1970-an, penulis pernah
mengikuti Dato’ Dr Ishak Haji Muhammad (Pak Sako) ke Melaka yang diraikan
Persatuan Penulis Melaka (Penama) selepas menerima anugerah doktor kehormat
dari Universiti Malaya. Sewaktu mengunjungi kediaman Dato’ Haji Ahmad Manap
(ketika itu Speaker DUN Melaka), pemimpin UMNO di Tanjong Kling itu masih dapat
mengimbau insiden yang mereka berdua alami bersama.
Insiden Pak Sako meninggalkan jawatan
tinggi kerajaan sebagai majestret di Kuala Lumpur bersembunyi di Melaka, beliau
disorokkan oleh Dato’ Ahmad di bawah kolong kerana bimbang ditangkap Inggeris.
Berhari-hari pula Pak Sako terpaksa meniarap di situ menghabiskan masa dalam
persembunyian, semata-mata enggan memegang jawatan yang memiliki status, prestij
dan glori. Dalam insiden pada sekitar dekad 1930-an itu Dato’ Ahmad masih
seorangguru Melayu, sementara pertemuan pada dekad 1970-an sudah berlaku hampir
40 tahun.
Memang Tun Razak tak terbabit dalam
aktiviti budaya sama ada sebelum mahupun selepas memimpin UMNO pada 1951.
Sebaliknya kecenderungan beliau terhadap aktiviti budaya ternyata meyakinkan
apabila mengambil alih kepimpinan kerajaan pada 1970 itu. Menerusi polisi DEB
kalangan wartawan seolah-olah berani menerobos ke bidang penerbitan akhbar tabloid,
sekalipun terdapat sekatan-sekatan dalam etika kebebsan untuk bersuara. Bidang
penerbitan akhbar dan majalah sebelumnya dimonopoli syarikat besar seperti
Utusan Melayu dan New Strait Times mula diberi saingan.
Tan Sri Abdul Samad Idris ketika memegang
jawatan Timbalan Menteri Dalam Negeri dikatakan terbabit secara tak langsung
dalam penerbitan akhbar tabloid ‘SUARA RAKYAT’ yang dilihat pro pembangkang;
walhal secara khusus period tersebut semua parti pembangkang sudah menyertai BN
kecuali DAP dan PSRM. Secara kebetulan akhbar mingguan berkenaan digerakkan
oleh beberapa orang bekas wartawan Utusan Melayu termasuk Harun Hassan, Subky
Latiff, (Dato’) Chamil Wariya, Jalil Ali dan beberapa lagi.
Apabila Tan Sri Abdul Samad dikaitkan
dengan penerbitan akhbar berkenaan ianya memang disasarkan kepada Tun Razak
sebagai mentor yang memberikan ‘restu’ dalam setiap aktiviti beliau (Tan Sri
Abdul Samad). Sebaliknya T^n Sri Abdul Samad secara telus mengambil langkah
bijak menarik permit penerbitan akhbar tabloid berkenaan dengan isu terakhirnya
meletakkan serangan peribadi ke atas Dato’ Harun Idris di muka hadapan.
Kebetulan pula ketika itu persaingan mula memuncak bagi merebut jawatan Ketua
Pergerakan Pemuda UMNO antara Harun-Samad.
T&k tahulah sama ada Tun Razak benar-benar
memberi restu atau sebaliknya, tetapi Tan Sri Abdul Samad mengakui beliau tak
pernah terbabit dalam penerbitan akhbar itu. Sepanjang ingatannya beliau
sekadar menanda tangani kelulusan memberi permit atas kapisiti selaku Timbalan
Menteri Dalam Negeri. Jamuan ringan yang diadakan di rumah beliau sempena
pelancaran akhbar berkenaan sekadar memenuhi permintaan rakan-rakan setelah
memikirkan kos yang besar sekiranya majlis dianjurkan di hotel atau premis
lain.
Bagaimanapun selepas penerbitan akhbar SUARA
RAKYAT dihentikan, beberapa buah lagi akhbar tabloid muncul selepas itu
seolah-olah menjadi trend baru dalam minda masyarakat. Kebebasan bersuara yang
masih disekat, terikat dan dipukat oleh etika-etika khusus, tak pula menghalang
pertumbuhan dunia persurat-khabaran Melayu ketika itu selepas akhbar SUARA
RAKYAT berjaya menerobosi pasaran. DEB yang dijana oleh Tun Razak ternyata
turut sama menjana pertumbuhan dunia persurat- khabaran Melayu sekalipun
doktrin kebebasan bersuara masih terns dipersoal.
Selepas Tun Razak meninggal dunia
kemeriahan anugerah ‘Hadiah Sastera Nasional’ tak lagi menjadi kebanggaan
aktivis budaya. Bukan sahaja dimansuhkan format asalnya, malah anugerah
alternatif ‘Saterawan Negara’ tak dapat menyaingi kemeriahan anugerah ‘Hadiah Sastera
Nasional’ yang diperkenalkan di bawah pentadbiran Tun Razak. Begitu juga dengan
anugerah ‘Sayembara Novel Yayasan Sabah-Gapena’, ‘Hadiah Cerpen Esso-Gapena’,
‘Hadiah Sastera Public Bank-Utusan Melayu’ atau lain-lain kurang menyengat
kerana tak mampu membawa audien menyertai sama.
Setiap organisasi termasuk aktivis budaya
memerlukan penyertaan semua khalayak yang melibatkan individu budayawan itu
sendiri. Apabila kelompok terhad sahaja yang dibawa ke majlis budaya, semuanya
menjadi serba tak kena. Justeru Tun Razak sendiri ketika mengambil alih jawatan
Perdana Menteri memerlukan setiap unit di dalam UMNO memberikan sokongan padu
terhadap kepimpinannya yang diwariskan oleh Tunku selaku sahabat, guru dan
ayah. Dalam ucapan Tun Razak kepada ketua-ketua Bahagian UMNO pada majlis
perjumpaan 22 September 1970 menekankan:
“Kepada
saudara-saudarasekalianlah terletak untung nasib kerqjaanyang akan saya
tubuhkan. Sama adayang akan dapatmenjalankan tanggungjawab sayayangberat
sebagai Perdana Menteri dengan jaya atau tidak terletaklah pada sokongan dan
taat setia saudara-saudara sekalian, ketua UMNO kepada saya dan
matlamatperjuangan kita bersama. Maka sudah patut dan kena pada tempatnyajika
pada masayanggembira dan bertuah ini, saya bersama- sama dengan saudara-saudara
sekalian berkongsi di atas kemurahan Tuhan dan keanugerahan kehormatan
parti kepada saya."
Patah Tumbuh Hilang Berganti
Berpulangnya Tun Razak ke rahmatullah pada
14 Januari 1976 di London seolah-olah sukar diterima oleh rakyat Malaysia sama
ada lawan apatah lagi kawan politiknya, kerana ianya meninggalkan kejutan,
igauan dan tak ketahuan. Sekalipun secara spontan setiap individu boleh
menuturkan‘ patah tumbuh, hilang berganti,
tetapi bukan lahir dari lubuk jiwa mereka. Takdir sudah menentukan Tun Razak
meninggalkan negara yang dipimpin di bawah pentadbirannya terlalu cepat,
justeru Tun Hussein Onn mengambil alih jawatan Perdana Menteri bagi
kesinambungan kepimpinan.
Begitu juga di kawasan Parlimen Pekan,
Dato’ Seri Najib digilap pada usianya 22 tahun menjadi ahli Parlimen, sekalipun
bukanlah yang termuda dalam sejarah Parlimen di Malaysia. Sebelum itu Dato’
Seri Lee San Choon pernah dipilih menjadi Ahli Parlimen Segamat Selatan di
Johor pada pilihanraya 1959 ketika berusia 21 tahun. Di samping permintaan
istana memujuk UMNO meletakkan Dato’ Seri Najib menjadi calon pada pilihanraya
kecil menggantikan ayahnya, Pembangkang juga memberi laluan dengan tak meletak
calonnya menentang pewaris Tun Razak itu.
TUk dapat dinafikan kesan pemergian Tim
Razak seolah- olah sukar diterima, justeru Pembangkang yang tak pernah melepas
peluang menentang calon UMNO setiap kali pilihanraya, tak tergamak melawan
Dato’ Seri Najib dalam pilihanraya kecil tersebut. Akhbar-akhbar perdana di
Malaysia juga membuat ulasan penuh emosi pada keluaran 15 November 1976 bagi
menggambarkan situasi di bilik editor mahupun wartawan-wartawan yangbertugas
seperti sorotan Berita Harian:
“Perdana Menteri TUn
Abdul Razakyang tertinta telah kembali ke rahmatullah. Terlalu pilu dan
memeranjatkan menerima berita yang hampir-hampir sukar dipercayai bahawa seorang
patriot dan pemimpin negarayang begitu jujurdan bersungguh-sungguh meninggalkan bangsanya yang amat memerlukannya. Perdana
Menteri Tun Abdul Razak yang amat pendiam telah banyak merencanakan hidup rakyat dan
negaranya.
“Kembalinya
Allahyarham Tun Abdul Razak pada saat- saatpenting bangsanya menghadapi
anikapancaroba amat dirasakan benar kehilangannya. Sejak Allahyarham
menceburkan dirinya dalam lapangan politik sehingga beliau terpilih sebulat
suara sebagai Perdana Menteri Malaysia pada 22 September 1970, Allahyarham
telah mengukir beberapa sejarah penting bagi sebuah negara
Mcdaysiayangsedangmembangun di tengah-tengah dunia.
“Perhatian besar
Allahyarham Tun Abdul Razak tertumpah kepada rakyatjelatayang cuba diangkatnya
sebaik mungkin melalui Rancangan Ekonomi Barunya. Tldak pernah terdapat seorang
Perdana Menteriyang tidak jenuh-jenuh kembali kepada rakyat, cuba mendampingi
mereka, merencanakan hidup mereka dan mengharapkan kebahagiaan mereka.
Allahyarham telah beijalan beribu-ribu
batu semata-mata untuk memikul tanggungjawab besar yang diamanahkan kepadanya.
‘Allahyarham juga tidak jenuh-jenuh mempeijuangkan satu keluarga bangsa di rantau ini.
Kepercayaannyayang penuh dan padu terhadap dasar berkecuali dan rantau aman telah
menyebabkan diterima dihormad serta disegani oleh dunia.
Kepercayaan yang mumi inilah juga terns diperkenal dan diperjuangkannya bagi
kebahagiaan seluruh rakyat di rantau ini.
“Sepanjanghayatnya,
Allahyarham Tun Razak telah menjadi simbol perpaduan dan ilham kedamaian bagi
seluruh kaum di Malaysia. Dibawah pimpinanAllahyarham negara ini telah menghadapi
beberapa ujianyang mencapai kejayaan selepasperistiwa 13Mei. Dibawahpimpinannya
yang tenang dan bijaksana bangsa dari seluruh kaum telah dapat dipadukannya
sehinggayakin kepada satu masa depanyang perlu dipeijuangkan bersama secara
jujur dan penuh visi. Atas kepercayaan bahawa adalah tanggungjawab utamanya
untuk membangunkan satu bangsa yang bersatu
itulah Allahyarham Tun Razak telah mengumpulkan semua tenaga-tenaga penting
untuk mengisi cita-cita Malaysiayang aman, damai dan adilbagi semua.
“Segala apayang
dipeijuangkan oleh Allahyarham Tun Razak
sebenamya belumlah berakhir. Memang banyakyang telah dicapainya, tapi masih terlalu banyak lagiyang
ingin dikeijakannya. Tugas-tugas besar
inilah sekarangyang tinggal dan perlu disudahkan oleh merekayang selama ini
amatpercaya danyakin kepada pimpinannya. Tidak mudah seseorang
untuk dapat menandingi kebolehan dan
kebijaksanaan Allahyarham dalam khidmat baktinya kepada bangsa dan negara, dan sekarang
tanggungjawab inilah terpaksa dipikul bersama dengan seluruh keijasama dan
kejujuranyang ada. ”
Dalam penulisan mirip kewartawanan Tun
Seri Lanang dalam ‘Sejarah Melayu
juga boleh dilihat mengenai naratif wasiat tatkala sultan mahu menghembuskan
nafas terakhir. Raja berkenaan akan memanggil semua pembesar, malah paling terpenting
ialah putera yang bakal menaiki takhta mendengar dengan teliti pesanan
terakhirnya. Keperihalan tersebut dapat diselusuri menerusi episod Sultan
Alauddin Riayat Syah mengingatkan puteranya Sultan Mahmud Syah mengenai
tanggungjawab memelihara keadilan kepada rakyatnya.
Tetapi Dato’ Seri Najib dipilih menerusi
pilihanraya dalam sistem demokrasi berparlimen apabila menggantikan kedudukan
ayahnya selaku Ahli Parlimen kawasan Pekan. Beliau tak diberi jawatan dalam
kerajaan sebaik sahaja dipilih menjadi Ahli Parlimen, tetapi meningkat secara
perlahan setelah menunjukkan kewibawaan dan karismanya sendiri. Dalam beberapa
hal ternyata Dato’ Seri Najib mendaki ke puncak hiraki kepimpinan UMNO
berdasarkan kemampuan beliau, bukan terletak kepada kekuatan pengaruh Tun
Razak.
Misalnya dilaporkan pada majlis
persandingan adiknya Mohamed Nazim bersama pasangan Norjuma Habib Mohamed di
Pulau Pinang, 24 April 2005, Dato’ Seri Najib memeriahkan suasana dengan
ucapannya yang diselang seli gelak ketawa. Karektor tersebut memang kurang
ditampilkan oleh Tun Razak yang sentiasa serius sama ada dalam majlis terbuka
mahupun di pejabat. Malah Tun Razak dikatakan terlalu punctual dengan waktu, sehingga temu janji boleh
dibatalkan sekiranya terlambat beberapa minit untuk menemuinya.
Sama seperti Tun Razak yang mendapat
sokongan kuat Tun Rahah dalam kerjaya politiknya; Dato’ Seri Najib didampingi
isterinya Datin Seri Rosmah Mansor dalam banyak acara rasmi yang membabitkan
kapisiti beliau. Malah majlis yang menyangkut forum antarabangsa juga
keterampilan Datin Seri Rosmah sentiasa memberi rangsangan sama ada kepada
Dato’ Seri Najib sendiri mahupun rakyat Malaysia, termasuk ketika
berlangsungnya Mesyuarat Pergerakan Negara-Negara Berkecuali (NAM) mengenai
Pembangunan Wanita di Putrajaya pada 7-10 Mei 2005.
Datin Seri Rosmah kelihatan turut sama
mengiringi isteri Perdana Menteri Datin Seri Endon Mahmood membawa perwakilan
yang menyertai mesyuarat berkenaan melawat pameran songket sebagai usaha
mempromosi produk Malaysia. Kepekaan Datin Seri Rosmah sebagaipendamping
Dato’ Seri Najib paling akrab pula terpantul dalam siri aktiviti sosial beliau
termasuk kunjungan ke pusat anak-anak kurang upaya, mangsa tragedi tsunami dan
lain-lain tugas rasmi yang dijalankan oleh Timbalan Perdana Menteri itu.
Tak hairanlah
Dato' Seri Najib mampu menjejaki warisan kepimpinan ayahnya, apalagi Dato’ Seri
Abdullah banyak memberikan kuasa kepada beliau menguruskan pentadbiran parti
mewakili presiden seperti keperihalan yang pernah ditunjukkan oleh Tunku pada
period pentadbirannya apabila memberi banyak ruang kepada Tun Razak. Misalnya,
masalah Lembaga Disiplin yang dipengerusikan Tan Sri Tengku Ahmad Rithauddin
dipertikaikan kecekapannya seolah-olah menganiaya ahli parti, Dato’ Seri Najib
dirujuk mempertahankan keputusan MT UMNO.
Ketika menjawab wawancara wartawan
Mingguan Malaysia pada 17 April 2005, Dato’ Seri Najib mengakui tak semua
keputusan mampu memuaskan hati semua pihak. Apabila ditanya mengenai wujudnya
fenomena pilih kasih dalam kuatkuasa disiplin dan hukuman kepada ahli UMNO
terbabit dalam tindakan tata tertib, Dato’ Seri Najib lantas menegaskan, “Kitaboleh dakwamacam-macam. Dalam mahkamah pun
orang tidak berpuas hati. Kita hendak cari satu keadaan dimana tidak ada
seorangpun yang mempertikaikan keputusan Lembaga Disiplin itu adalah
sesuatuyangmustahil. Payahlah. ”
Menangani disiplin ahli UMNO bukan pada
period pasca Tun Dr Mahathir atau selepas Dato’ Seri Abdullah mengambil alih
kepimpinan bersama Dato’ Seri Najib pada 2004. UMNO pernah bergolak lebih
hebat, lebih berat dan lebih sendat pada 1951 apabila Dato’ Onn Jaafar sendiri
keluar UMNO. Pengaruh Dato’ Onn tak sama dengan Aziz Ishak yang menjadi
mentimun merempuh durian pada dekad 1960-an; atau Dato’ Harun Idris melebar
sayap bak belalang menyambar helang di udara pada dekad 1970-an, tetapi Dato’
Onn penganjur besar bangsa Melayu yang dihormati, dikagumi dan disegani!
Dato’ Onn memiliki kuasa politik dengan
kedudukan selaku Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri di bawah dukungan penjajah Inggeris,
di samping menteri besar-menteri besar lantikan kerajaan ketika itu secara
terbuka menyebelahi beliau. Tunku-Tun Razak yang meneruskan kesinambungan
pimpinan UMNO juga sukar mendapat sokongan istana, apabila Inggeris menggunakan
segala jentera kerajaan mengawasi setiap aktiviti menentang kerajaan.
Menteri Besar Perak Dato’ Panglima Bukit
Gantang pada 27 April 1953 selaku Yang Dipertua Parti Kebangsaan Perak, malah
masih menjadi ahli UMNO melancarkan satu gerakan menteri besar-menteri besar
bagi menentang kepimpinan Tunku-Tun Razak. Semua menteri besarmemberi
sokongan kepada Dato’ Panglima Bukit Gantang, kecuali Menteri Besar Perlis,
Raja Haji Ahmad Raja Endut dan Menteri Besar Pahang Tengku Muhammad ibni
Almarhum Sultan Ahmad.
Tlndakan disiplin diambil terhadap Dato’
Panglima Bukit Gantang dengan memecat keahlian beliau, begitu juga beberapa
tokoh ternama UMNO di Johor yang memberi sokongan terbuka kepada Dato’ Onn.
Gerakan pembersihan yang dijalankan oleh Tunku-Tun Razak ketika itu memang
berhadapan dengan risiko, tetapi sokongan akar umbi yang kukuh, teguh dan utuh
kepada pimpinan UMNO dapat membendung perpecahan tersebut. Justeru tindakan
disiplin memang tak dapat dielakkan bagi mana-mana organisasi politik apabila
sudah jelas ianya menggarap keadaan ‘gunting
dalam lipatan; api membakar sekam, musang berbuluayam\
Keputusan Lembaga Disiplin UMNO pada 2005
dipersoalkan setelah Ketua UMNO Bahagian Kota Bharu yang juga Ahli Parlimen,
Zaid Ibrahim sekadar diberi amaran apabila melanggar tata tertib, sebaliknya
beberapa tokoh lain digantung sekalipun mereka terbabit dalam pertuduhan yang
sama. Di samping itu Setiausaha Agung UMNO Dato’ Radzi Sheikh Ahmad membawa
usul pada mesyuarat MT UMNO pada 28 April 2005 bagi melarang Lembaga Disiplin
mengumumkan nama ahli parti yang didapati bersalah melanggar tata etika dan
amalan politik wang sebelum disahkan oleh MT.
Memang banyak spekulasi dibuat berikutan
isu keputusan Lembaga Disiplin UMNO dipersoalkan oleh ahli- ahli, malah mungkin
juga di peringkat akar umbi. Berdasarkan kekuatan Tunku-Tun Razak pada awal
dekad 1950-an setelah mendapat sokongan akar umbi, justeru Dato’ Seri Najib
lebih prihatin dengan pandangan di peringkat akar umbi yang menjadi landasan
politik. Sekalipun Tun Razak cenderung kepada sokongan akar umbi secara
kolektif, sebaliknya spekulasi tetap menerjah seolah-olah beliau mengambil
keputusan ‘memihak’.
Seperti penjelasan T^n Sri Asri dalam isu
pembentukan BN, ianya bukan keputusan Tun Razak memaksa parti- parti komponen
menerima saranan beliau. Sebalinya secara spontan dibincangkan dalam mesyuarat
MT Parti Perikatan yang dipengerusikan oleh Tun Ghafar Baba berpunca daripada
saranan T&n Sri Asri yang diundang turut sama menghadiri mesyuarat
tersebut. Tetapi di luar lingkungan mesyuarat MT Parti Perikatan itu menganggap
cadangan pembentukan BN dikemukakan oleh Tun Razak.
Penentangan terhadap Tun Razak dalam
pemilihan Perhimpunan Agung UMNO pada 1975, seolah-olah menggambarkan
kepimpinan beliau mula tak disenangi di peringkat akar umbi. Bagaimanapun keputusan
pemilihan tersebut dikatakan banyak memihak kepada Tun Razak, berikutan
kemenangan Tun Ghafar, Tengku Razaleigh dan Tun Dr Mahathir menduduki kerusi
Naib Presiden sebagai sokongan moral kepada kepimpinan beliau. Malah luapan
emosi di seluruh negara sebaik sahaja mendapat berita kembalinya Tun Razak ke
rahmatullah pada 14 Januari 1976, menunjukkan sokongan akar umbi tak berbelah
bahagi terhadap beliau.
Langkah Dato’ Seri Najib merujuk kepada
sokongan akar umbi dalam menghadapi pergolakan UMNO dikira banyak berasaskan
kepada pengajaran di masa lalu. Khabarnya ketika ditemui oleh bekas
penyokong-penyokong Dato’ Seri Anwar Ibrahim ketika itu masih lagi ditahan di
sel Sungai Buluh, Dato’ Seri Najib menasihatkan mereka kembali kepada sokongan
akar umbi. Malah Dato’ Seri Najib dikatakan memberi penjelasan kepada rombongan
bekas penyokong-penyokongDato’ Seri Anwar Ibrahim, “Kerajaan sebenamya bukanlah zalim sangat.
”
Beliau seolah-olah memberi jaminan dan
harapan; keyakinan dan keprihatinan, positif dan komprenhensif. Ketika itu
Dato’ Seri Najib sendiri tak pernah memikirkan sama ada beliau akan menduduki
kerusi Timbalan Perdana Menteri atau sebaliknya.
RUMUSAN DAN ANALISIS:
TERSURAT DAN TERSIRAT
KESINAMBUNGAN kepimpinan UMNO secara tak
angsung memang mewakili kepimpinan kerajaan yang mentadbir negara. Gandingan
kepimpinan Dato’ Seri Abdullah Ahmad Badawi atau lebih sinonim dengan panggilan
Pak Lah (panggilan sejak beliau berkhidmat di kementerian belia dan sukan lagi)
dan Dato’ Seri Mohd Najib Tun Abdul Razak juga memperlihatkan kesinambungan
generasi kedua dalam kepimpinan UMNO selepas naratif perjuangan fasa awal
mendambakan semangat nasionalisme.
Pak Lah dilahirkan pada 26 November 1939
ialah anak Dato’ Ahmad Badawi bin Abdullah Fahim, lebih dikenali sebagai tokoh
agama di samping menjadi guru di Sekolah Agama Daeratul Maarifil Wataniah di
Kepala Batas. Ketika perubahan senario dalam kepimpinan UMNO pada 1951, Dato’
Ahmad Badawi merupakan Naib Ketua Perikatan Pemuda UMNO, sementara TUn Abdul Razak
pula Tlmbalan Yang Dipertua Agung UMNO. Tak disangka-sangka pula pada 2003 anak
kedua-dua pemimpin UMNO yang mengambil alih kepimpinan pada 1951 itu, kembali
meneruskan kesinambungan generasi mereka.
Sewaktu Dato’ Ahmad Badawi memimpin Pemuda
UMNO bersama Tun Sardon Jubir, Pak Lah dianggar berusia 10 tahun sahaja.
Sementara Dato’ Seri Najib pula masih belum lahir ketika ayahnya Tun Razak
dipilih memegang jawatan Timbalan Yang Dipertua Agung atau Tlmbalan Presiden UMNO.
Dato’ Seri Najib dilahirkan pada 27 Julai 1953, sewaktu perjuangan ayahnya
sudah mula mengorak langkah menuntut Inggeris mengadakan pilihanraya ke arah
pembentukan kerajaan yang dipilih oleh rakyat.
Pemuda UMNO pada 1953 di bawah pimpinan
Sardon- Ahmad Badawi pula dikatakan berhadapan dengan desakan golongan radikal
seperti Abdul Samad Idris, Othman Saat, Hamzah Alang dan beberapa lagi yang
mahu melancarkan gerakan militan sekiranya Inggeris enggan mengadakan
pilihanraya. Golongan radikal berkenaan mendapat restu Ahmad Badawi, sekalipun Sardon
Jubir kurang senang dengan desakan tersebut. Apabila mereka membentuk ‘Barisan
33’ di bawah seliaan Ahmad Badawi, Inggeris hampir sahaja mengharamkan Pemuda
UMNO.
Bagaimanapun Tunku tak menghiraukan ugutan
Pesuruhjaya Tlnggi,Gerald Templer mahu mengharamkan Pemuda UMNO, sebaliknya
beliau hadir merasmikan Perhimpunan Pemuda UMNO di Melaka pada 1953,
menyebabkan Inggeris menjadi serba salah. Bagi menjaga maruah kerajaan
Inggeris, Gerald Templer hanya mengharamkan pakaian seragam Pemuda UMNO sahaja,
di samping bersetuju mengadakan pilihanraya pada 1955 dengan meletakkan syarat
iaitu 50 peratus sahaja ahli dipilih melalui pilihanraya, sementara 50 peratus
lagi dilantik oleh kerajaan.
Tun Razak dan Dato’ Ahmad Badawi memang
sama- sama mengambil alih teraju kepimpinan selepas ditinggalkan oleh Dato’
Onn. Bezanya, Tun Razak memimpin badan induknya bergandingan dengan Tunku,
manakala Dato’ Ahmad Badawi pula mengetuai sayap pemuda bersama Tun Sardon
Jubir. Kedua-duanya Tun Razak dan Dato’ Ahmad Badawi dianggap tenaga pendesak
yang radikal apabila bergandingan dengan ketua masing- masing yang lebih
berdiplomasi berhadapan dengan penjajah Inggeris.
Peranan Tun Razak juga hampir sama dengan
Dato’ Ahmad Badawi, iaitu menarik golongan muda menyertai UMNO selepas senario
pada 1951 itu tiba-tiba berubah secara mendadak. Golongan elit dan
pegawai-pegawai tinggi MAS (MCS) memberikan sokongan terbuka kepada Dato’ Onn,
menyebabkan UMNO berhadapan dengan impak tak mendapat sambutan atau kurang
popular. Tun Razak berjaya mendapatkan sokongan golongan intelektual muda yang
baru menamatkan pengajian di luar negeri seperti Tun Dr Ismail, abangnya Dato’
Sulaiman dan rakan-rakan seangkatannya.
Dato’ Ahmad Badawi pula menarik golongan
muda berpendidikan agama menyertai UMNO dengan kapisitinya memimpin sayap
pemuda Persatuan Melayu Seberang Perai (PMSP) yang dipimpin oleh Haji Ahmad
Maliki. Latar belakang Dato’ Ahmad Badawi juga memang sudah terdidik dengan
asuhan semangat nasionalisme semenjak menuntut di Arab Saudi sekitar dekad
1930-an. Ketika menuntut di Mekah beliau memang sudah dipengaruhi oleh gerakan
nasionalisme pelajar-pelajar di Timur Tengah dengan turut terbabit dalam
perjuangan kemerdekaan di Mesir dan Turki.
Tak
hairanlah apabila balik ke tanahair pada 1938, Dato’ Ahmad Badawi menyertai
PMSP bersama rakan-rakannya Hashim Awang, Zakaria Salleh dan Mohd Sopiee Sheikh
Ibrahim. Kemampuan beliau menarik golongan muda menyertai gerakan nasionalisme
inilah mendorong pucuk pimpinan UMNO meletakkan Dato’ Ahmad Badawi menjadi Naib
Ketua Pemuda UMNO bersama Tun Sardon Jubir selaku ketuanya. Pada period
tersebut T&n Sri Abdul Samad Idris pula dipilih menjadi Pengerusi Tetap
Pemuda UMNO setiap kali pemilihan tahunan dibuat.
Justeru gandingan Pak Lah-Najib pada 2003
seolah-olah kembali kepada nostalgia kepimpinan UMNO pada 1951; apabila Ttin
Razak dipilih menjadi Tlmbalan Yang Dipertua Agung dan Dato’ Ahmad Badawi
selaku Naib Ketua Pemuda. Bagaimanapun kepimpinan Tun Razak lebih sinonim
bergandingan dengan TUnku menjadi Yang Dipertua Agung, malah kekal sehingga
1970. Sebaliknya Dato’ Ahmad Badawi yang dilahirkan pada 1907 di Mekah
al-Mukarramah bergandingan dengan Tun Sardon sehingga 1960 kerana faktor usia.
Malah Dato’ Ahmad Badawi juga tak
bertanding dalam pilihanraya 1955, sekalipun kapisitinya selaku pemimpin
nasional ketika itu. Sebaliknya pada pilihanraya 1959, beliau hanya bertanding
pada peringkat DUN sahaja, di samping kekal sehingga 1974. Dato’ Ahmad Badawi
juga pernah memangku jawatan Ketua Menteri Pulau Pinang pada 1975 di bawah
pentadbiran Parti Gerakan pimpinan Tun Dr Lim Chong Eu selepas parti itu
menyertai BN. Beliau meninggal dunia pada 1977 iaitu kira-kira selepas lebih
setahun Tun Razak kembali ke rahmatullah.
Pada pilihanraya 1978 pula Pak Lah diminta
bertanding di kerusi Parlimen Kepala Batas ketika beliau masih memegang jawatan
pegawai tinggi di kementerian kebudayaan belia dan sukan. Beliau terus dilantik
memegang jawatan setiausaha parlimen di jabatan perdana menteri, sebaik sahaja
memenangi pilihanraya 1978 itu. Sementara Dato’ Seri Najib yang diberi laluan
oleh pembangkang pada pilihanraya kecil 1976, menghadapi tentangan Pas pula
pada pilihanraya 1978.
Sejak period pra kemerdekaan UMNO dilihat
mempunyai gandingan mantap pada peralihan pucuk pimpinan 1951 ketika Tunku-Tun
Razak muncul dalam kepimpinan baru. Gandingan Tunku-Tun Razak dianggap sama
dengan dwi- tunggal di Indonesia di bawah pimpinan Bung Kamo-Hatta selepas
proklamir kemerdekaan negara berkenaan pada 17 Ogos 1945. Sekalipun di
Indonesia berlaku keretakan pimpinan dwi-tunggal tersebut apabila Dr Hatta
secara terbuka mengkritik pimpinan Ir Sukarno, tetapi insiden demikian tak
berlaku dalam kepimpinan Tlmku-Ttin Razak di Malaysia.
Sekalipun memang terdapat percanggahan
pendapatan dalam kepimpinan mereka, tetapi Tun Razak mengambil sikap biar pecah diperut jangan pecah di
mulut dalam setiap isu
berbangkit. Misalnya, dalam isu misi ke London pada dekad 1950-an Tunku
berlepas ke United Kingdom terlebih dahulu bersama wakil MCA T&n Sri T.H.
Tan. Tun Razak hanya dipanggil ke London sewaktu beliau berkunjung ke Amerika
Syarikat. Begitu juga TUn T&n Cheng Lock pemimpin MCA menerima saranan
Tunku memberi mandat kepada T.H. Tan
mewakili MCA dalam rundingan di London itu.
Maknanya setiap agenda Tunku diterima oleh
semua pihak pada period tersebut, kerana mereka terpaksa membendung segala
percanggahan pendapat bagi mencapai matlamat menuntut kemerdekaan. Sikap Tunku
mendahului rakan-rakan seperjuangan membuat keputusan memang disebut oleh Aziz
Ishak dalam bukunya ‘Riwayat Hidup
Tunku Abdul Rahman Putra', hingga beliau sering dikecam dalam
mesyuarat MKT. Tan Sri Bahaman Shamsuddin dikatakan tokoh yang berani
mengkritik Tunku dalam MKT, tetapi beliau tak pernah membuat kecaman secara
terbuka pada pihak media.
Tun Razak pula tak membuat kritikan sama
ada di dalam MKT, apalagi kepada media atas kapisitinya selaku Timbalan Yang
Dipertua Agung. Beliau sentiasa mempertahankan Tunku, sekalipun menyedari tak
disenangi oleh peringkat akar umbi. Dalam bukunya ‘Suka Duka Politik Tun Razak', Subki Latiff menulis
mengenai sikap Tun Razak terpaksa meredakan ketegangan di kalangan peringkat
akar umbi UMNO apabila mereka bangkit mempersoalkan keputusan yang dibuat
Tunku.
Pernah berlaku pada 1965 apabila Tunku
membuat keputusan mendahului rakan-rakan dengan menyingkirkan Singapura dari
Malaysia, menyebabkan ahli-ahli peringkat akar umbi tak berpuas hati. Ketika
itu ahli-ahli peringkat akar umbi sudah bersiap sedia membuat inisiatif
mengumpul dana guaman bagi menghadapi kerenah Lee Kuan Yew mengambil tindakan
mahkamah terhadap Setiausaha Agung UMNO, Tan Sri Syed Jaafar Albar. Ketika langkah mengutip dana
guaman rancak berjalan itulah, tiba-tiba sahaja Tunku mengambil keputusan
menyingkirkan Singapura.
Bagi meredakan ketegangan di kalangan
ahli-ahli akar umbi UMNO inilah Tun Razak berperanan mewakili Tunku, termasuk
juga kunjungan misi Ketua Pemuda UMNO T&n Sri Senu bersama rombongannya
menemui Tun Razak di pejabatnya. Beliau menasihati ahli-ahli akar umbi menerima
secara rasional keputusan Tunku, di sampingmeletakkan
kepentingan parti lebih daripada segala-galanya seperti disebut dalam buku ‘Sejarah Perjuangan Bangsa Melayu’
oleh Ibrahim Mahmood.
Bagi penganalisis politik ketika itu
mendapati Tunku banyak memberi ruang kepada Tun Razak mentadbirkan parti,
sementara beliau menumpukan kepada tugas merangka agenda memperkuatkan
kerajaan. Tunku dikatakan penggerak polisi kerajaan dan parti, manakala Tun
Razak melaksanakan polisi yang digerakkan oleh Tunku. Gandingan Tunku-Tun Razak
dilihat lebih mantap dibandingkan dengan Bung Karno-Hatta di negara jiran,
Indonesia yang diwar-warkan sebagai pimpinan dwi-tunggal.
Kepimpinan ‘Islam Hadhari’
Pergolakan politik UMNO bukan menggegar
pada dekad 1998 sahaja berikutan krisis dalaman yang dianggap mencemaskan,
melemaskan dan merimaskan itu. Di mana- mana sahaja perkembangan organisasi
politik di dunia, ianya tetap bergolak malah lebih besar seperti dihadapi UMNO
pada 1998. Perpecahan Parti Kongres di India pada dekad 1970-an misalnya,
merupakan krisis dalaman apabila Perdana Menteri ketika itu, Indira Ghandi tak
disenangi dengan polisi ‘kasi’ (memandulkan kaum lelaki) bagi memperkenalkan
kaedah ‘perancang keluarga’.
Akibatnya beliau ditewaskan oleh golongan
penentangnya yang diketuai oleh Morarji Desai.
Sekalipun Indira Ghandi berjaya mendapat
semula kuasa, tetapi Parti Kongres yang dipimpinnya menghadapi laluan gelap
sehingga sekarang selepas beliau dibunuh oleh salah seorang pengawal
peribadinya. Begitu juga Parti Golkar di Indonesia berhadapan krisis kepimpinan
pada 1997 selepas kejatuhan Presiden Suharto, apabila Akbar Tanjung sering
menerima kritikan secara terbuka di kalangan ahli-ahli parti menyebabkan tewas
kepada Parti Demokrasi Indonesia (PDI) pimpinan Megawati Soekamoputri.
Pada 1998 UMNO memang berhadapan dengan
krisis dalaman yang meruncing apabila isu penyingkiran Dato’ Seri Anwar Ibrahim
oleh Tun Dr Mahathir dieksploit secara berkesan. Tetapi gandingan Mahathir-Pak
Lah menjelang alaf baru 2000 seolah-olah dapat mengekang kemelut dalaman UMNO
sehingga mampu memulihkan keyakinan selepas pilihanraya 1999. Bagaimanapun
gandingan Mahathir-Pak Lah tak berterusan menjadi kesinambungan apabila Tun
Mahathir mengumumkan peletakan jawatan pada 2002.
Berikutan perkembangan dengan peralihan
kuasa secara tertib ini UMNO meneruskan tradisi kepimpinan dibawah gandingan
Pak Lah-Najib selepas Perhimpunan Agung tahun 2004. Dato’ Seri Najib dilihat
tak berhadapan laluan sukar selaku timbalan, kerana Pak Lah banyak mengambil
keputusan secara kolektif dalam merangka polisi pentadbiran. Justeru Dato’
Najib tak berhadapan dengan masalah meredakan ketegangan ahli-ahli akar umbi
seperti pernah dialami oleh ayahnya, Tun Razak pada dekad 1950- andan 1960-an.
Berdasarkan spekulasi memang pergolakan
dalam kepimpinan UMNO seolah-olah tak dapat dibendung langsung, tetapi sumber
yang tak disertakan dengan fakta mudah ditolak oleh rakyat. Isu politik
wangyang dikatakan menggugat imej UMNO sejak dekad 1990-an ternyata tak
menjejaskan mereka yang terbabit sekalipun Lembaga Disiplin misalnya, dapat
mengemukakan kes berkenaan mempunyai asas. Justeru Dato’ Seri Najib ketika
menolak saranan supaya kes politik wang ditukar kepada ‘rasuah politik’
mengakui ianya ‘kurang manis’ dilabel begitu.
Setakat ini dalam kepimpinan Pak Lah-Najib
masih belum berhadapan dengan isu besar yang menggugat, apalagi tempoh mereka
meneruskan kesinambungan terlalu baru. Sekalipun period kepimpinan Pak
Lah-Najib bermula pada 2004, tetapi keserasian mereka berdua sudah mula
terbayang. Ketika menghadapi tragedi tsunami 26 Disember 2004 misalnya, Dato’
Seri Najib segera mengambil inisiatif meninjau keadaan mangsa disebabkan Pak
Lah dalam rangka kerja di luar negeri. Begitu juga ketika bencana tahun 2004.
Dato’ Seri Najib dilihat tak berhadapan laluan sukar selaku timbalan, kerana
Pak Lah banyak mengambil keputusan secara kolektif dalam merangka polisi
pentadbiran. Justeru Dato’ Najib tak berhadapan dengan masalah meredakan
ketegangan ahli-ahli akar umbi seperti pernah dialami oleh ayahnya, Tun Razak
pada dekad 1950- andan 1960-an.
Berdasarkan spekulasi memang pergolakan
dalam kepimpinan UMNO seolah-olah tak dapat dibendung langsung, tetapi sumber
yang tak disertakan dengan fakta mudah ditolak oleh rakyat. Isu politik
wangyang dikatakan menggugat imej UMNO sejak dekad 1990-an ternyata tak
menjejaskan mereka yang terbabit sekalipun Lembaga Disiplin misalnya, dapat
mengemukakan kes berkenaan mempunyai asas. Justeru Dato’ Seri Najib ketika
menolak saranan supaya kes politik wang ditukar kepada ‘rasuah politik’
mengakui ianya ‘kurang manis’ dilabel begitu.
Setakat ini dalam kepimpinan Pak Lah-Najib
masih belum berhadapan dengan isu besar yang menggugat, apalagi tempoh mereka
meneruskan kesinambungan terlalu baru. Sekalipun period kepimpinan Pak
Lah-Najib bermula pada 2004, tetapi keserasian mereka berdua sudah mula
terbayang. Ketika menghadapi tragedi tsunami 26 Disember 2004 misalnya, Dato’
Seri Najib segera mengambil inisiatif meninjau keadaan mangsa disebabkan Pak
Lah dalam rangka kerja di luar negeri. Begitu juga ketika bencana banjir di
pantai timur sebelum itu, Dato’ Seri Najib menyampaikan bantuan segera bagi
pihak kerajaan.
Bagaimanapun pendekatan Dato’ Seri Najib
dalam menghadapi kes bencana alam mungkin berbeza dari Pak Lah. Menelusuri
banjir yang melanda negeri-negeri pantai timur Pahang, Terengganu dan Kelantan
sebelum tragedi tsunami dikatakan Dato’ Seri Najib mengumumkan bantuan segera
RM500 bagi setiap keluarga mangsa. Begitu juga kes tragedi tsunami, ketika
meninjau masalah mangsa Dato’ Seri Najib segera umumkan bantuan segera seolah-olah
sama seperti dilakukan oleh Tun Ghafar Baba ketika beliau memegang jawatan
Tlmbalan Perdana Menteri.
Pak Lah mempunyai pendekatan yang hampir
sama dengan Tun Dr Mahathir apabila membuat tinjauan terhadap mangsa bencana
alam, iaitu tak umumkan bantuan segera. Sebaliknya memberi tanggungjawab kepada
pegawai- pegawai jabatan melaksanakan program mengikut prosedur yang
ditetapkan. Pelaksanaan polisi yang berasaskan ‘Islam Hadhari’ juga turut
memberi tanggungjawab kepada Dato’ Seri Najib menjana rangka kerja memberi
penerangan kepada umum mengenai konsep yang diterapkan selepas ianya dikira
sebagai polisi yang diketuai oleh Pak Lah.
Mungkin sahaja Dato’ Seri Najib tak banyak
memperkatakan konsep ‘Islam Hadhari’, sebaliknya ketika mengalu-alukan
kepimpinan baru Pas selepas muktamarparti itu di Kota Bharu awal Jun 2005,
beliau mengakui UMNO tak menolak kerjasama di samping kesediaan memperjelaskan
konsep ‘Islam Hadhari’. Dalam konteks tersebut pihak lawan tak sepatutnya
menyalahkan mana- mana pihak, sebaliknya ‘memperbetulkan’ perkarayang dilihat
‘tak betul’. Beliau juga menolak sebarang kerenah mempertikaikan moral
individu, dalam masa tak berusaha untuk memperbetulkan kesalahan moral
berkenaan.
Konsep ‘Islam Hadhari’ sudah menjadi
polisi yang diperjuangkan UMNO, justeru Dato’ Seri Najib menjadi pelaksana
dasar seperti pernah dilakukan oleh Tun Razak pada period Tunku sama ada pra
kemerdekaan mahupun pasca kemerdekaan. Pah Lah juga mungkin tak mempunyai
pendekatan seperti Tunku, kerana beliau dilihat terlalu berhati-hati dalam
membuat dasar, di samping sentiasa mendapatkan sokongan secara kolektif.
Misalnya, konsep ‘Islam Hadhari’ hanya diumumkan selepas mengambil kira
pelbagai pandangan termasuk golongan cendekiawan Islam di luar UMNO juga.
Sama seperti Pah Lah dalam menangani
isu-isu tertentu, Dato’ Seri Najib juga terlalu berhati-hati membuat sebarang
rumusan. Beliau dilihat seolah-olah tak mendahului Pak Lah, seperti keperihalan
TUn Razak terlalu menumpahkan taat setia tak berbelah bahagi kepada Tunku.
Fenomena tersebut dikira tak dapat dikawal pada period Tun Dr Mahathir yang
sentiasa dibayangi terutamapada fasa awal beliau memimpin UMNO dan
kerajaan pada 1982. Tun Dr Mahathir hampir ditenggelamkan oleh kepimpinan 2M
yang lebih menonjol dalam menentukan hala tuju pentadbirannya.
Gandingan Pak Lah-Najib seolah-olah
kembali kepada landasan 1951 apabila Tunku-Tun Razak memulihkan semula
lokomatif UMNO yang hampir tergelincir. Kemantapan pimpinan mereka diikuti pula
dengan gandingan Pemuda UMNO Sardon Jubir-Ahmad Badawi yang sentiasa menjadi
pelapis dalam setiap isu berbangkit ketika perjuangan menentang penjajah
Inggeris semakin meluap-luap. Landasan pada 1951 merupakan fasa pertama
memulihkan keyakinan selepas gelora besar dihadapi UMNO berikutan perihal
peletakan jawatan Dato’ Onn.
Pada 2004 landasan yang dilalui hampir
sama iaitu memulihkan keyakinan selepas gelombang perubahan dengan peletakan
jawatan Tun Dr Mahathir selaku pemimpin UMNO, tetapi menerusi dimensi yang
berbeza. Ketika Pak Lah mengambil alih jawatan Perdana Menteri pada Oktober
2003, beliau tak mengumumkan jawatan timbalannya serta merta. Sebaliknya Pak
Lah mengambil masa panjang sebelum beliau membuat pengumuman rasmi melantik
Dato’ Seri Najib memegang jawatan Tlmbalan Perdana Menteri.
Spekulasi menjadi perhatian umum ketika
itu, apabila terdapat sumber menyebut berlaku persaingan antara Dato’ Seri
Najib dan Tan Sri Muhyiddin Yassin. Malah Pak Lah juga
dikatakan lebih condong untuk memilih Tan Sri Muhyiddin,
sekalipun ianya sekadar spekulasi yang tak mempunyai asas. Kalangan
penganalisis politik juga secara rambang membuat rumusan mengenai sokongan
peringkat akar umbi 60 peratus berdiri di belakang Dato’ Seri Najib, sementara
di kalangan MT pula 70 peratus condong kepada Tan Sri Muhyiddin.
Bagaimanapun Dato’ Seri Najib dan T&n
Sri Muhyiddin tak dipengaruhi oleh spekulasi berkenaan, sebaliknya menyerahkan
kepada budi bicara Pak Lah yang berhak membuat keputusan. Proses peralihan
kepimpinan UMNO secara tertib ternyata memberi dorongan kepada Pak Lah apabila
memilih Dato’ Seri Najib menjadi timbalannya, sekalipun beliau mengambil masa
lama. Dalam kepimpinan UMNO memang Dato’ Seri Najib sudah pun dipilih menjadi
Ahli Parlimen sejak 1976, menggantikan kekosongan di kerusi Parlimen Pekan
berikutan kematian Tun Razak.
Berdasarkan senioriti ketika itu memang
Dato’ Seri Najib dilihat mendapat dukungan Pak Lah, kerana Tan Sri Muhyiddin
mula memasuki Parlimen pada pilihanraya 1978. Sekalipun Tengku Razaleigh Hamzah
dan Dato’ Seri Dr Rais Yatim memulakan kerjaya Ahli Parlimen sejak 1974, tetapi
mereka pernah meninggalkan UMNO di samping menentang calon BN pada pilihanraya
1990 dan 1995. Memang dalam pemilihan pucuk pimpinan bukan berdasarkan
senioriti, sebaliknya kedudukan Dato’ Seri Najib dalam hiraki kepimpinan UMNO
mempunyai ciri-ciri yang perlu diberi perioriti oleh Pak Lah.
Rata-rata kepimpinan UMNO di belakang Pak
Lah-Najib merupakan generasi pasca kemerdekaan mewakili di Parlimen selepas Tun
Ghafar Baba berundur pada pilihanraya 2004. Pak Lah-Najib pula generasi kedua
selepas insiden 1951 yang meneruskan hala tuju kepimpinan UMNO pada alaf baru
dengan membawa idea mutakhir memproklamir konsep ‘Islam Hadhari’ sebagai
landasan polisi pentadbiran mereka. Kritikan terhadap ‘Islam Hadhari’ memang
tak dapat dielakkan, malah konsep ‘penerapan nilai-nilai Islam’ yang
diterjemahkan pada 1982 juga pernah dipertikaikan.
Begitulah politik! Malah seperti diakui
oleh wartawan dan penganalisis politik Dato’ Chamil Wariya politik memang1
the art of the possible?. Justeru takhairan apabila “Islam
Hadhari’ menjadi kritikan penentang-penentang Pak Lah hingga membabitkan
politik UMNO sendiri yang turut didukung sama oleh Dato’ Seri Najib. Kemudahan
teknologi menerusi SMS juga dijadikan medium menyibarkan kecaman terhadap
‘Islam Hadhari’ dengan menimbulkan pelbagai pendekatan negatif terutama
berkaitan moral, rasuah dan penyelewengan individu.
Epilog Mengungkap Nilai
Pentadbiran Pak Lah selepas mengambil alih
kepimpinan daripada Tun Dr Mahathir memang tak dapat dipisahkan dengan
kedudukan Dato’ Seri Najib selaku timbalannya. Mereka berdua mempunyai
tanggungjawab bersama saling beriringan rapat memimpin negara mencapai matlamat
‘Islam Hadhari’ yang menjadi landasan kepimpinan kerajaan. Kejayaan atau
kegagalan bukanlah terletak kepada mereka berdua, tetapi dinilai secara
komprenhensif seperti DEB yang pernah diproklamir oleh Tun Razak pada 1970.
Memang hasrat Tun Razak tak tercapai apabila mengharapkan 30 peratus bumiputera
terbabit dalam sektor ekonomi menjelang 1990, tetapi beliau sudah menggariskan
pelan induk terbaik pada period pentadbirannya.
Mungkin sahaja Dato’ Seri Najib tak akan
menjadi sasaran pengkritik-pengkritiknya kalau beliau tak dilantik oleh Pak Lah
menjadi timbalannya. Kedudukan beliau selaku Naib Presiden UMNO ketika itu
dikira sama juga dengan Tan Sri Muhammad Mohd Taib atau Tan Sri Muhyiddin Yassin, sekalipun memegang jawatan Menteri
Pertahanan. Tak lama selepas dilantik oleh Pak Lah
menduduki kerusi Tlmbalan Perdana Menteri, beliau mula berhadapan dengan
kritikan, kecaman dan tekanan.
Kemunculan beliau dalam politik sejak 1976
diungkit, diperlekeh dan dicemuh seolah-olah berdasarkan emosirakyat
ketika dirundung kesedihan berikutan kematian ayahnya, Tun Razak. Apabila
beliau dipilih mewakili kerusi Parlimen Pekan, Dato’ Seri Najib tak dilihat
berpotensi menduduki jawatan tinggi, sebaliknya seolah-olah satu penghargaan
sahaja kepada Allahyarham Tun Razak. Ketika itu ucapan sulung beliau di
Parlimen bagaikan dinanti-nanti oleh semua pihak termasuk media dengan memberi
liputan yang menggalakkan.
Disebabkan Perdana Menteri Tun Hussein Onn
ketika itu tak tergesa-gesa melantik Dato’ Seri Najib menyertai kabinet,
spekulasi mula didengar mengenai Tun Hussein tak bersetuju beliau mengisi
kekosongan kerusi Parlimen Pekan. Tengku Razaleigh Hamzah dikatakan tokoh UMNO
yang berkuat mendesak supaya Dato’ Seri Najib diletakkan menjadi calon. Memang
ketika itu UMNO tak menghadapi persaingan di kawasan Pekan, disebabkan Pas merupakan
salah satu komponen BN. Dalam senario tersebut UMNO tak perlu bimbang
meletakkan siapa sahaja menjadi calon mengisi kekosongan di kerusi Parlimen
Pekan pada pilihanraya kecil tersebut.
Dato’ Seri Najib juga tak menjadi sasaran
pengkritik- pengkritik apabila beliau dilantik menjadi Menteri Besar Pahang
pada pilihnraya 1982. Malah ketika bergandingan dengan Dato’ Seri Anwar Ibrahim
memimpin Pergerakan Pemuda UMNO, beliau juga dianggap bersikap sederhana,
sentiasa bertolenrasi dan tak menimbulkan kesulitan kepada ketua. Disebabkan
kesederhanaan tersebut, Dato’ Seri Najib diminta mengetuai Pergerakan Pemuda
UMNO pada Perhimpunan Agung, April 1987.
Ketika itu Dato’ Seri Najib tak dipersoal
sama ada Pergerakan Pemuda UMNO di bawah pimpinannya agresif atau tidak; kalau
pun tak menyamai 'pressure group'
pada period Dato’ Harun Idris. Peranan beliau menyokong kepimpinan Tun Dr
Mahathir pada saat-saat akhir menjelang Perhimpunan Agung UMNO 24 April 1987
tak pernah diungkit sekalipun beliau sebelumnya dikatakan menyebelahi Tengku
Razaleigh. Semua kronologi berkenaan memperlihatkan Dato’ Seri Najib tak
menjadi sasaran para pengkritik jikalau beliau tak dilantik menduduki kerusi
Tlmbalan Perdana Menteri.
Sebaik sahaja beliau diumumkan oleh Pak
Lah memegang jawatan Tlmbalan Perdana Menteri, surat layang mula memainkan
peranan mengungkitlangkah Dato’ Seri Najib memberikan sokongan kepada pucuk
pimpinan pada Perhimpunan Agung UMNO 1987. Kesetiaan beliau kepada pucuk
pimpinan dimanipulasi sebagai terdesak hingga terpaksa menyokong Tun Dr
Mahathir, sekalipun faktanya sudah jelas beliau bertanding mengisi jawatan
Ketua Pergerakan Pemuda. Beliau juga diungkit apabila terbabit menyampaikan
ucapan berbau perkauman dalam rapat raksasa di Stadium TPCA, tetapi terlepas
daripada sebarang tindakan undang-undang.
Bukan sahaja sewaktu menjadi Ketua
Pergerakan Pemuda UMNO peranan Dato’ Seri Najib diungkit, malah tempoh memegang
jawatan Menteri Besar Pahang selama lima tahun juga turut dipersoal, dipertikai
dan diperdebat selepas beliau menduduki jawatan Tlmbalan Perdana Menteri.
Ironinya, semua isu yang menjadi persoalan, pertikaian dan perdebatan itu tak
pernah disentuh sebelum beliau meneruskan hiraki kepimpinan dalam UMNO dan
kerajaan. Beliau dilabel sebagai Ketua Pergerakan Pemuda UMNO yang
menyembunyikan segala penyelewengan dalam beberapa instutusi yang membabitkan
pemimpin- pemimpin UMNO. Aduhai!
Ketika menjadi Menteri Besar Pahang, Dato’
Seri Najib dikatakan mempunyai kroni-kroni bagi mengimbangi pengaruh
pemimpin-pemimpin lain yang dianggap menjadi pesaingnya. Beliau dikatakan
terbabit dalam usaha menjatuhkanTan
Sri Ghazali Shafie di Lipis, di samping mengatur strategi menempatkan
‘orang’nya bagi menyingkirkan Dato’ Sabaruddin Chik di Temerloh. Malah beliau
juga disifatkan tak menyenangi T&n Sri Khalil Yaakob memegang jawatan
Menteri Besar Pahang selepas pilihanraya 1986 kerana dianggap menyukarkan
laluan beliau dalam hiraki kepimpinan.
Setiap isu yang diungkit, dibangkit dan
dikait menjadi sasaran pengkritik-pengkritik selepas Dato’ Seri Najib dilantik
menduduki jawatan Tlmbalan Perdana Menteri.
Apalagi perkara yang diungkit, dibangkit
dan dikait itu tak terbatas kepada kerjaya politik beliau semata-mata, malah
menular kepada isu peribadi dijadikan sasaran. Tak hairanlah
bagi masyarakat Melayu tradisional yakin dengan pepatah-petitih lama yang
menyebut ‘kalau takut dilambung
ombak, jangan berumah di tepi pantaf.
Kalau menelusuri tragedi di istana Melaka
pada abad ke 15 juga, boleh dilihat dengan insiden Hang Tuah sebaik sahaja
dilantik memegang jawatan laksamana. Hang Tuah menjadi sasaran
pengkritik-pengkritiknya disebabkan jawatan yang disandang, bukan populariti
beliau sewaktu menjadi ‘bentara kanan’ dalam misi mengiringi sultan ke
Majapahit. Ketika dipilih menyertai misi Sultan Melaka ke Majapahit, HangTUah
hanya sekadar ‘bentara kanan’ iaitu ketua pengawal di istana sahaja. Tak siapapun memberi perhatian kepadanya, sekalipun Hang Tuah
menempa populariti semasa di istana Betara Majapahit.
Hang Tuah mula menjadi sasaran pengkritik-
pengkritiknya apabila dilantik memegang jawatan laksamana dengan kedudukannya
di bawah bendahara dan temenggung. Carta bagi institusi pemerintahan di zaman
kesultanan Melaka tak banyak berbeza fungsinya dengan pentadbiran pasca
kemerdekaan, sekalipun jawatan- jawatan terbabit disandang menerusi sistem
anarki, yakni diwarisi secara turun temurun. Memang jawatan yang diberikan
kepada Hang Tuah akan diwarisi oleh keturunannya, tetapi status beliau sudah
mengatasi pembesar-pembesar istana yang lain.
Kedudukan dalam status politik di
institusi kesultanan Melaka inilah mencetuskan insiden Hang Tuah dituduh
menjalin skandal seks dengan gundik-gundik menyebabkan beliau dihukum.
Sekalipun tragedi Hang Tuah di Melaka dianggap sebuah epik Melayu, tetapi
analoginya boleh dilihat menerusi perkembangan politik mutakhir. Kritikan yang
diungkit bukan lagi secara lisan, tetapi disibarkan menerusi media cetak atau
penerbitan buku-buku yang mempunyai motif terkhusus. Entahlah!
Sekalipun Dato’ Seri Najib tak mengalami
detik malang yang menimpa Hang Tuah, tetapi spekulasi yang disibarkan memang
mempunyai unsur-unsur mahu menjatuhkan imej beliau pada pandangan umum.
Bagaimanapun politik UMNO tak terjejas dengan pelbagai spekulasi, selagi ianya
tak menular menjadi satu gerakan yang terancang untuk mengeksploit setiap isu
seperti keperihalan kekecohan 1998. UMNO di bawah Pak Lah dilihat semakin
meyakinkan berinteraksi dengan rakyat, malah sudah dibuktikan pada pilihanraya
2004.
Tak keterlaluan
pula kedudukan Dato’ Seri Najib selaku waris Tun Razak menjadikan beliau masih
dibayangi oleh ketokohan negarawan tersebut. Beliau mungkin sahaja dikira sama
seperti Rajiv Ghandi di India yang sentiasa
dibayangi oleh ketokohan ibunya Indera Ghandi
atau datuknya Jawarhalal Nehru. Sekalipun Rajiv menduduki hirarki kepimpinan
Parti Kongres berasaskan kewibaannya sendiri, tetapi bagi
pengkritik-pengkritiknya beliau ditonjolkan oleh penyokong-penyokong fanatik
keluarganya dalam parti tersebut.
Sebaliknya Parti Kongres mengalami detik
merudum selepas kematian Rajiv apabila dibunuh dalam letupan pengebom berani
mati; malah pembunuhan tersebut dianggap misteri hingga sekarang. Generasi
Ghandi semakin sukar menembusi benteng politik di India setelah kematian Rajiv
dengan Parti Kongres semakin merosot sokongan, sekalipun usaha dibuat
menonjolkan balunya Sonia Ghandi memimpin parti berkenaan. Bagi penganalisis
politik di India membuat tanggapan Parti Kongres yang merudum kerana ianya
seolah-olah warisan keluarga Ghandi. Kononnya!
Tetapi UMNO mempunyai barisan kedua
selepas Pak Lah-Najib yang tak terlihat pun ciri-ciri seperti Parti Kongres di
India. Di samping Pak Lah-Najib sudah bersedia T&n Sri Isa Samad, Dato’
Wira Ali Rustam dan Tan Sri Muhyiddin seolah-olah pelari
trek di atas balapan menunggu giliran boton. Begitu juga barisan pimpinan MT
UMNO sentiasa menanti peluang masuk ke balapan sama ada selaku pelari pilihan
mahupun pelari yang ditunjuk oleh jurulatih dengan potensi sebagai seorang
atlet.
Rumusan Dan Analisis
Tak
menyangkut kepada spekulasi yang banyak diramal penganalisis politik, senario
mutakhir UMNO memang ditentukan oleh kepimpinan Pak Lah-Najib. Selepas UMNO
mengumumkan sayap keempatnya Putera UMNO, ianya dikatakan sebagai landasan
merekrut remaja belasan tahun menyertai perjuangan UMNO. Dengan had umur bagi
Pergerakan Pemuda UMNO ditetapkan sehingga usia 40 tahun, Putera UMNO
seolah-olah membuka ruang kepada remaja lelaki terbabit dalam aktiviti politik
seperti keperihalan Puteri UMNO sebelumnya.
Dato’ Seri Najib tak banyak memberi komen
mengenai penubuhan Putera UMNO yang dikatakan digerakkan oleh Ketua Pergerakan
Pemuda, Dato’ Seri Hishamuddin. Beliau juga tak menampakkan sebarang reaksi
ketika ura-ura penubuhan Veteran UMNO yang khabarnya dipelopori bekas Ahli
Parlimen Larut Utara di Perak, Dato’ T&juddin Ali. Bagaimanapun beliau
terpaksa mempertahankan isu PLKN yang dipeloporinya apabila berhadapan dengan
pelbagai kritikan, termasuk kerenah jurulatih yang terbabit di kem-kem latihan.
Memang beberapa inisiatif Dato’ Seri Najib
sebelum ini juga dilihat menimbulkan kontraversi, tetapi tak diberi perhatian
sangat oleh pengkritik-pengkritiknya mahupun penganalisis politik. Misalnya,
isu ‘darjah lompat’ yang diperkenalnya semasa menjadi Menteri Pendidikan (atau
Menteri Pelajaran), memang kurang bermanfaat sekalipun matlamatnya memberi
galakan kepada pelajar peringkat rendah mencapai tahap lebih cemerlang dalam
akademik.
Konsep ‘darjah lompat’ itu diketepikan
selepas beliau berpindah semula ke kementerian pertahanan. Dalam kerjaya
politiknya, Dato’ Seri Najib berpengalaman dalam tiga kementerian selaku
menterinya, selain menjadi Menteri Besar Pahang pada 1982-1986. Apabila dibawa
semula ke Pusat, Dato’ Seri Najib dilantik menjadi menteri belia dan sukan
sebelum dipindahkan kepada menteri pertahanan. Beliau kemudiannya menggantikan
Dato’ Dr Sulaiman Daud selaku menteri pendidikan, seterusnya beliau
memperkenalkan ‘darjah lompat’.
Semasa menjadi menteri pendidikan juga
Dato’ Seri Najib dikritik berikutan pelajar-pelajar sekolah rendah terpaksa
memikul beban beg buku yang berat disebabkan jadual pembelajaran yang ketat.
Beliau seolah-olah serasi dengan kementerian pertahanan, kerana tak terdapat
kontroversi yang melibatkan polisi dan pelaksanaan dasar. Tetapi Dato’ Seri
Najib juga berhadapan dengan isu rampasan senjata di kem tentera di Grik oleh
kumpulan al-Maunah yang menggemparkan negara.
Dalam isu pencerobohan kumpulan al-Maunah
di kem tentera Grik di Perak, Dato’ Seri Najib tak pula menjadisasaran
pengkritik-pengkritik, tetapi Tun Dr Mahathir yang dijadikan target seolah-olah
‘sandiwara’. Apalagi ketika itu politik antarabangsa dalam keadaan meruncing
berikutan ancaman perang ke atas Iraq oleh pentadbiran George W Bush di Amerika
Syarikat. Tak lama selepas tragedi pencerobohan di kem
tentera itu diikuti pula penangkapan golongan militan yang berselindung di
sebalik kumpulan pejuang Islam di bawah ISA.
Kejayaan pihak tentera menumpaskan
kumpulan al-Maunah memang kecekapan yang sudah diiktiraf di peringkat
antarabangsa. Di bawah Dato’ Seri Najib angkatan tentera Malaysia terbabit
menyertai misi pengaman di bawah bendera Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB)
termasuk di Bosnia-Hezgovina dan Somalia. Ketika menyertai misi pengaman di
Somalia dikenali sebagai MALBATT pada 1993, tentera Malaysia membuktikan
kemampuannya menyelamatkan tentera Amerika Syarikat yang dianggap perkasa
apabila terperangkap dalam kepungan musuh pada Mei 1994.
Bagaimanapun kehebatan tentera Malaysia
diperkecilkan oleh karyawan filem di Hollywood apabila mereka menerbitkan filem
'Black Hawk Dawn'
berdasarkan insiden di Somalia itu. Berikutan tayangan filem tersebut di negara
ini media tempatan terus mengkritik filem berkenaan seolah-olah memperkecilkan
peranan tentera Malaysia menyelamatkan tentera Amerika Syarikat. Dato’ Seri
Najib yang prihatin dengan keluhan karyawan tempatan, turut memberikan komentar
seolah-olah kesal dengan industri filem di Hollywood.
Justeru penulis mengirim surat peribadi
kepada Dato’ Seri Najib kerana menyesali sikap pengusaha filem Hollywood
memperkecilkan peranan tentera Malaysia seolah-olah menonjolkan kehebatan
tentera mereka. Bagi menonjolkan keperwiraan tentera Malaysia menyelamatkan
tentera Amerika yang terperangkap, pengusaha filem di Malaysia perlu memainkan
peranan, kerana mustahil bagi karyawan luar mahu mempertaruhkan wibawa tentera
mereka. Di samping itu penulis sendiri mempunyai alasan kuat mengenai tak
prihatinnya penerbit di Malaysia mempromosi keperwiraan anak tempatan.
Sebelum filem 'Black Hawk Down' diterbitkan,
penulis sudah terbabit menyiapkan manuskrip novel mengenai perjuangan MALBATT,
di samping insiden tentera Malaysia bertarung nyawa menyelamatkan tentera
Amerika Syarikat. Sebaliknya sehingga filem berkenaan ditayangkan di Malaysia, tak
terdapat penerbit buku bersedia menerbitkan naskhah berkenaan berdasarkan
pasaran yang lembab. Penulis sekadar mengingatkan tak perlu menyalahkan pihak
industri filem di Hollywood, dalam masa industri penerbitan buku di Malaysia
sendiri tak berminat dengan keperwiraan anak tempatan.
Memang Dato’ Seri Najib tak menjawab surat
berkenaan, tetapi seorang pegawai dari Kementah berpangkat kolonel menghubungi
penulis seterusnya bertemu dengan brigedier jeneral (bersara). Kami berbual
mesra di sebuah restoran eksklusif di Ampang dengan tak menyentuh langsung isu
filem ‘Black Hawk Down’
itu. Isu mengenai salah fakta filem terbitan Hollywood itu juga berakhir,
dengan tak menimbulkan sebarang pro kontra yang berpanjangan. Keperwiraan
tentera Malaysia memang diiktiraf di peringkat antarabangsa dengan sijil
penghargaan PBB dan kerajaan USA, sebaliknya kurang diberi perhatian oleh
industri penerbitan sama ada filem mahupun buku. Begitulah!
Kecekapan yang ditunjukkan angkatan tentera
ketika menewaskan kumpulan al-Maunah, memang kehebatan yang sudah mendapat
pengiktirafan antarabangsa. Tetapi pengkritik-pengkritik Dato’ Seri Najib lebih
peka membangkitkan isu-isu negatif berbanding kejayaan tentera Malaysia di
bawah kementeriannya. Beliau juga dikatakan mengirimkan pasukan khas tentera
Malaysia ke Aceh pada Januari 2005 bagi membantu mangsa tragedi tsunami serta
memulihkan semula prasarana di wilayah berkenaan.
Ketika berucap merasmikan persidangan
serentak Pergerakan Pemuda dan Pergerakan Wanita dalam Perhimpunan Agung UMNO
2004, Dato’ Seri Najib dilihat menyentuh agenda Melayu. Bukan sahaja ketuanan
Melayumenjadi fokus, tetapi pembabitan mereka dalam bidang ekonomi, pendidikan
dan sosial. Sebelum itu sekitar dekad 1980-an Tan Sri Abdul Samad Idris juga
sering menekankan, ketuanan Melayu yang sekadar berpaksi kepada politik
semata-mata akan menghadapi pasang surut, sekiranya bidang ekonomi, pendidikan
dan sosial tak diberi perhatian.
Ketika memimpin Pergerakan Pemuda UMNO
juga Dato’ Seri Najib sering menyebut mengenai ketuanan Melayu. Huraian
mengenai ketuanan Melayu memang sudah acapkali dibincangkan pada period pra
kemerdekaan di bawah pimpinan Tunku-Tun Razak. Sudah tentu tak banyak perbezaan
ketuanan Melayu yang dihuraikan ketika itu dengan versi di bawah Dato’ Seri
Najib apabila menyentuh agenda Melayu pada persidangan Pergerakan Pemuda dan
Pergerakan Wanita 2004 itu.
Agenda Melayu pada period Pak Lah-Najib
dititipkan pula dengan semangat ‘Islam Hadhari’, selaras perkembangan semasa
yang lebih bersifat global. Mudah- mudahan!
Dharmala N.S. merupakan sasterawan yang
menulis dalam semua genre termasuk novel, cerpen, sajak, buku biografi, filem,
drama TV dan teater, rencana dan terjemahan. Duabuah novelnya Jejak Pulang (1979) dan ‘Juragan’ (1981) memenangi
Sayembara Novel Yayasan Sabah-Gapena, sementara cerpennya ‘Rakit, ‘Bubu' dan ‘Kasut pula memenangi Hadiah
Cerpen Esso-Gapena bagi tahun 1981 dan 1982.
Cerpennya ‘Haruan' (Berita
Minggu, 21 April 1974) memenangi Hadiah Sastera Nasional yang disampaikan oleh
Perdana Menteri ketika itu Tun Abdul Razak Hussein. Bekas pengarang beberapa
buah majalah dan akhbar tabloid Watan, beliau juga adalah ghost
writer kepada bekas Menteri Kebudayaan Belia dan Sukan,
Allahyarham Tan Sri Abdul Samad Idris. Antara buku-buku yang dihasilkan bersama
Tan
Sri Abdul Samad termasuklah '25 Tahun Merdeka’, ‘Askar Melayu
50 tahun’, ‘Payung Terkembang’, ‘Melaka Tempa Sejarah
‘300 Pepatah’ dan beberapa lagi.
Di samping aktif dalam persatuan penulis
di Negeri Sembilan dan Kuala Lumpur sekitar dekad 1970-an dan 1980-an, beliau
merupakan Ahli Jawatankuasa Penyelidikan Budaya Muzium Negeri Sembilan (1990 -
2003). Bagi pengkritik-pengkritik sastera, Dharmala dianggap penulis pertama di
Malaysia menghasilkan karya-kaiya kejiwaan binatang dan membawa tema adat
perpatih menerusi novel dan cerpen-cerpennya. Shahnon Ahmad, Ramli Isin dan
Sahlan Mohd Saman ketika menyorot kaiya-kaiya beliau pula memperkatakan gaya
bahasanya.
In
celebration of Malaysia's 53rd Independence Day, the National Geographic
Channel in collaboration with the Ministry of Information Communication &
Culture and the National Film Develeopment Corporation Malaysia (FINAS) is
presenting an exclusive 60 minute documentary on the life and times of
Malaysia's second prime minister Tun Abdul Razak.
